Polska: Przesłanka eugeniczna niezgodna z konstytucją

Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok. Przesłanka eugeniczna niezgodna z konstytucją

Trybunał Konstytucyjny ogłosił, że przepisy, umożliwiające usunięcie płodu w wypadku stwierdzenia jego ciężkiego uszkodzenia lub nieuleczalnej choroby są niezgodne z Konstytucją. Decyzja zapadłą większością głosów.

Orzeczenie zapadło większością głosów.

Zdane odrębne zgłosili Leon Kieres i Piotr Pszczółkowski.

Trzy lata temu wniosek o zbadanie zgodności przesłanki eugenicznej z Konstytucją RP złożyło 119 posłów PiS, Konfederacji oraz PSL-Kukiz‘15. Wniosek przedstawił Bartłomiej Wróblewski, który na wstępie obrad zaznaczył, że „aborcja eugeniczna jest zaprzeczeniem prawa człowieka”.

Ochrona życia zapewniona jest każdemu. Różnicowanie ochrony ludzkiego życia ze względu na jego społeczny status jest niedopuszczalne – powiedział poseł PiS Bartłomiej Wróblewski, przedstawiciel wnioskodawców.

W ostatnich latach wprowadzono szereg programów wspierających niepełnosprawnych i ich rodziny. Należy zatem stwierdzić, że skutkiem zastosowania przepisu jest uprzedmiotowienie niebędących agresorami dzieci. Ta procedura zaprzecza wartości i godności człowieka – powiedział poseł PiS.

Prawo do życia największą wartością

Przedstawicielka Sejmu poseł Barbara Bartuś podkreśliła, że „prawo do życia jest podstawowym prawem oraz najwyższą wartością”.

Przygotowując swoje stanowisko Sejm wziął pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo, jak i wykładnie historyczną przepisów naszej konstytucji. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że istocie ludzkiej, także w okresie prenatalnym, przysługuje prawna ochrona życia. Podkreślił, że życie ludzkie staje się wartością chronioną konstytucyjnie. Dotyczy to także fazy prenatalnej. Po wejściu w życie obecnej konstytucji, Trybunał Konstytucyjny potwierdził aktualność orzecznictwa. W wyroku z 30 września 2008 roku Trybunał potwierdził, że życie ludzkie stanowi najwyższą wartość, niepodlegającą różnicowaniu – powiedziała.

Dlaczego Sejm nie podjął działań czysto ustawowych w kwestii aborcji? – zapytał sędzia Justyn Piskorski. Poseł Bartuś wytłumaczyła, że wyłącznie Trybunał Konstytucyjny może orzec o zgodności z konstytucją. Dodała, że nie znaczy to, że w Sejmie nie toczą się prace nad projektem.

Nie zakończyły się prace nad obywatelskim projektem, gdzie wnoszony jest całkowity zakaz aborcji. Ten projekt został wniesiony przez grupę blisko miliona osób. Projekt nie ma dyskontynuacji, został skierowany do dalszych prac w komisji rodziny – wyjaśniła.

„Przypadki obejmujące przesłankę eugeniczną są różne”

Sędzia Piotr Pszczółkowski zapytał m.in. o to czy jest to dobry moment na zmianę przepisów ze względu na zagrożenie epidemiczne. Poseł Wróblewski zauważył, że wniosek został wniesiony trzy lata temu. Nie jesteśmy dysponentami miejsca i czasu, prawo do życia przysługuje każdemu. Te działania są w połowie podejmowane w imieniu kobiet – powiedział.

Pszczółkowski pytał także, czy decyzja TK jest jedynym sposobem zmianę prawa aborcyjnego.

Wróblewski powiedział, że „obiektywna interpretacja” przepisów została zastąpiona „bardzo liberalną interpretacją” odbiegającą od intencji przepisów. Natomiast państwo powinno w większym stopniu podjąć zadania związane ze sferą społeczną, informacyjną, edukacyjną. Ten proces nigdy nie będzie miał takiego stanu, aby wszyscy uznali go za zadowalający – ocenił.

Dodał, że przypadki obejmujące przesłankę eugeniczną są różne. Jednak gdy życie matki jest zagrożone zastosowanie znajduje „przesłanka zdrowotna”, co musi pozostać zapewnione.

Sędzia Leon Kieres zapytał m.in. czy przyjęcie obywatelskiego projektu ustawy doprowadziłoby do podobnych rezultatów, jakich wnioskodawcy oczekują od Trybunału Konstytucyjnego.

Poseł Wróblewski wyjaśnił, że decyzja parlamentu może być cofnięta lub zmieniona. Natomiast orzeczenie Trybunału nie może być zmienione tak łatwo jak ustawa. Jednoznaczne postępowanie TK i szacunek, jakim to orzecznictwo się cieszy, zmotywowało nas do kwestionowania obowiązujących przepisów właśnie przez Trybunał Konstytucyjny – podkreślił.

Przypomnijmy, że Trybunał Konstytucyjny zajął się sprawą na wniosek grupy 119 posłów z PiS, Kukiz’15, koła Wolni i Solidarni, raz posłów niezrzeszonych, Parlamentarzyści wnioskowali żeby sprawdzić, czy tzw. przesłanka eugeniczna jest zgodna z konstytucją.

Obecnie w polskim prawie obowiązuje ustawa z 7 stycznia 1993 roku, która dopuszcza wykonanie aborcji w 3 przypadkach:

1. Jeżeli ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia matki (bez ograniczeń ze względu na wiek dziecka)
2. Jeżeli badania lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia płodu, albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (przesłanka eugeniczna).
3. Jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.

Trybunał zajął się drugim przypadkiem.

[link widoczny dla zalogowanych]

ZWYCIĘSTWO ŻYCIA NAD ŚMIERCIĄ. TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY UZNAŁ TZW. ABORCJĘ EUGENICZNĄ ZA NIEZGODNĄ Z KONSTYTUCJĄ RP

Przepis zezwalający na dopuszczalność tzw. aborcji w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia dziecka w łonie matki albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu jest niezgodny z konstytucją – orzekł w czwartek Trybunał Konstytucyjny. Wyrok zapadł w pełnym składzie.

https://www.youtube.com/watch?v=tLJgr7pGLSY&feature=emb_logo

„Art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (…) jest niezgodny z art. 38 w związku z art. 30 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji” – głosi sentencja wyroku odczytana przez prezes TK Julię Przyłębską.

(...)

[link widoczny dla zalogowanych]

A.D. 2023 tok

Trybunał w Strasburgu: wyrok zakazujący aborcji eugenicznej wydany nielegalnie

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał 14 grudnia pierwszy wyrok w sprawie obowiązującego w Polsce zakazu aborcji eugenicznej. Orzekł, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. stwierdzający niekonstytucyjność aborcji eugenicznej był nielegalny, bo został wydany w nieprawidłowym składzie. Wyrok ETPC nie oznacza, że aborcja eugeniczna musi zostać zalegalizowana, ale że jej ewentualna delegalizacja powinna wynikać z ustawy uchwalonej przez parlament, a nie ze wspomnianego wyroku TK.

Sprawa dotyczyła zgodności ochrony życia niepełnosprawnych dzieci nienarodzonych z prawem kobiet do poszanowania życia prywatnego, z którego niektórzy prawnicy próbują wyprowadzać „prawo do aborcji. 22 października 2020 r. polski Trybunał Konstytucyjny orzekł, że tzw. przesłanka eugeniczna umożliwiająca przeprowadzenie aborcji w przypadku „prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu”, jest niezgodna z prawem każdego człowieka do życia zagwarantowanym w art. 38 Konstytucji RP. Wyrok jednak wszedł w życie dopiero kilka miesięcy później, bo rząd Mateusza Morawieckiego zwlekał z jego publikacją w Dzienniku Ustaw aż do 27 stycznia 2021 r.

Na dwa dni przed opublikowaniem wyroku TK, pewna kobieta dowiedziała się od swojego lekarza, że jej nienarodzone dziecko ma zespół Downa. Podjęła wówczas decyzję o skorzystaniu z istniejącej wciąż przesłanki eugenicznej, a lekarz wystawił jej skierowanie na aborcję, która miała zostać przeprowadzona 28 stycznia. Ponieważ jednak tego dnia wyrok TK wszedł w życie, aborcja eugeniczna przestała być legalna. Ostatecznie kobieta poddała się aborcji w prywatnej klinice w Holandii. Zdecydowała się jednak złożyć skargę przeciwko Polsce do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wskazując, że brak dostępu do aborcji eugenicznej narusza jej prawo do poszanowania życia prywatnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) oraz zakaz tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania (art. 3 EKPC).

W sprawie interweniował Instytut Ordo Iuris jako „przyjaciel sądu”. W opinii prawnej przedłożonej Trybunałowi Instytut wskazywał, że z art. 8 Konwencji nie wynika prawo do aborcji i zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem ETPC państwa mają swobodę decyzji co do legalizacji i delegalizacji aborcji. Jeśli więc Polska zdecydowała się chronić życie nienarodzonych dzieci z niepełnosprawnością, to nie można zarzucić jej naruszenia Konwencji.

W czwartek Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu – większością 5 do 2 głosów – częściowo uwzględnił skargę matki nienarodzonego dziecka z zespołem Downa, stwierdzając, że Polska naruszyła art. 8 EKPC. Trybunał odrzucił natomiast skargę w zakresie zarzutu naruszenia art. 3 EKPC. Dwóch sędziów – dr Péter Paczolay z Węgier oraz prof. Krzysztof Wojtyczek z Polski – zgłosiło zdanie odrębne, wskazując, że ich zdaniem Polska nie naruszyła art. 8 EKPC.

W ocenie Trybunału w Strasburgu, decyzja kobiety o poddaniu się aborcji stanowi część jej życia prywatnego podlegającego ochronie na mocy art. 8 EKPC. Ograniczenia prawa do prywatności są co do zasady dozwolone, ale muszą one m.in. mieć umocowanie w przepisach prawa krajowego. W tym przypadku, zdaniem ETPC, zakaz aborcji eugenicznej nie miał umocowania w przepisach prawa polskiego, bo został ustanowiony na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który wydano w wadliwym składzie. ETPC wskazał, że 3 z 15 sędziów Trybunału Konstytucyjnego zostało powołanych w 2015 r. z naruszeniem prawa, po tym, jak Sejm VIII kadencji (2015-2019) po wyborach parlamentarnych bezpodstawnie „unieważnił” wybór trzech sędziów legalnie wybranych przez Sejm VII kadencji (2011-2015). W ocenie Trybunału w Strasburgu, w takiej sytuacji nie można było uznać, że zakaz aborcji eugenicznej miał podstawę prawną.

– Choć wyrok ETPC jest dla Polski niekorzystny, nie oznacza on konieczności legalizacji aborcji eugenicznej w Polsce. Trybunał nie odmawia Polsce prawa do objęcia ochroną życia nienarodzonych dzieci, a jedynie stwierdza, że podstawą zakazu aborcji eugenicznej nie może być wyrok TK wydany w wadliwym składzie. Szerszą analizę wyroku eksperci Instytutu przedstawią już dziś – wskazuje Weronika Przebierała, dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pewna "kobieto" żebyś ty już nigdy dzieci nie miała!!!