Czas Wielkanocny - objaśnienie dogmatyczne, historyczne i ..

Czas Wielkanocny

1. Objaśnienie dogmatyczne.

Kościół, który w swej Liturgii odnawia i przypomina nam co roku główne zdarzenia z życia Zbawiciela, zachęcając nas, abyśmy w nich brali udział, święci w dzień Zmartwychwstania Pańskiego rocznicę Jego zwycięstwa nad śmiercią. Jest to najważniejsze zdarzenie w całej historii. Do niego zdąża całe życie Zbawiciela. Jest ono punktem kulminacyjnym w liturgicznym życiu Kościoła.
Zmartwychwstanie Zbawiciela jest najchwalebniejszym czynem w całym Jego życiu, świadectwem Jego Boskości i podstawą naszej wiary. Zmartwychpowstaliśmy razem z Chrystusem, a moc tej tajemnicy oddziałuje na wiernych przez całe życie, a szczególnie w czasie uroczystości Wielkanocnych, by ich przeprowadzić ze stanu grzechu do stanu łaski, a później z łaski do chwały.
Z chwilą Wcielenia dusza Chrystusowa narodziła się do życia Boskiego, w którym wzięła udział przez widzenie Boga twarzą w twarz, a po Zmartwychwstaniu i ciało Jego weszło do chwały niebieskiej.
Czas Wielkanocny jest obrazem nieba, promieniowaniem Paschy wieczystej, która jest celem życia naszego.

2. Objaśnienie historyczne.

W tym okresie liturgia ukazuje nam Chrystusa Pana zmartwychwstałego przy grobie, w Emaus, w wieczerniku i w Galilei. Widzimy Go zakładającego fundamenty Kościoła i przygotowującego Apostołów do tajemnicy Wniebowstąpienia.
Pierwszego dnia Szabatu, kiedy było jeszcze bardzo rano, Maria Magdalena i dwie inne pobożne niewiasty poszły do grobu i przybyły tam o wschodzie słońca. Był to pierwszy dzień tygodnia u Żydów - Niedziela Wielkanocna. Anioł odwalił kamień zamykający grób, a straż uciekła. Magdalena, widząc grób otwarty, śpieszy do Jeruzalem, żeby powiadomić o tym Piotra i Jana. Przez ten czas Anioł oznajmia niewiastom Zmartwychwstanie Chrystusa. Dwaj Apostołowie biegną do grobu i stwierdzają nieobecność Mistrza. Magdalena, powróciwszy do grobu, pierwsza ujrzała Zmartwychwstałego Zbawiciela. Pod wieczór widzą Go i dwaj uczniowie idący do Emaus. Natychmiast wracają, by oznajmić to Apostołom i dowiadują się, że i Piotrowi ukazał się Zbawiciel. Wieczorem tego samego dnia Chrystus ukazuje się Apostołom zgromadzonym w wieczerniku. Po ośmiu dniach znów przychodzi i nawraca niewiernego Tomasza.
Kilka dni później uczniowie powrócili do Galilei. - Pewnego dnia, gdy siedmiu z nich łowiło ryby w jeziorze Genezaret, ujrzeli znów Pana Jezusa. Ukazuje się też pięciuset uczniom zgromadzonym na górze, którą im już dawniej wyznaczył. Może to była góra Tabor, lub prawdopodobniej jeden ze wzgórków nad brzegiem jeziora np. wzgórze Błogosławieństw. - W drugą niedzielę po Wielkanocy czytamy w Ewangelii przypowieść o Dobrym Pasterzu. Wygłosił ją Jezus w trzecim roku swego nauczania w dzień Święta Namiotów w Jerozolimie. Ewangelie trzech następnych niedziel są wyjęte z mowy Jezusa Chrystusa przy Ostatniej Wieczerzy.

3. Objaśnienie liturgiczne.

Czas Wielkanocny zaczyna się w Wielką Sobotę, a kończy w sobotę po Zielonych Świątkach. Tworzy on jakby jedno wielkie święto, w którym kolejno czci się Tajemnice Zmartwychwstania, Wniebowstąpienia i Zstąpienia Ducha Świętego na Kościół. Data Wielkanocy, od której zależą wszystkie inne święta ruchome, była przedmiotem uroczystych orzeczeń soborowych. Ponieważ zaś Chrystus został umęczony i zmartwychwstał w okresie Paschy żydowskiej, a obchód tych Tajemnic miał zastąpić obrzędy starozakonne, które były tylko figurą nowotestamentowych, Kościół zatrzymał dawny sposób obliczania daty tego Święta. Między rokiem księżycowym, którym się posługiwali Izraelici, a rokiem słonecznym jest różnica jedenastu dni, skutkiem czego święto Wielkanocy może wypaść między 22. marca a 25. kwietnia. - Sobór Nicejski orzekł, że Święto to będzie zawsze obchodzone w pierwszą niedzielę po pełni księżycowej, przypadającej po 21. marca.
W tym okresie zamiast Asperges śpiewa się Vidi Aquam. Niektóre modlitwy, np. antyfona Regina Coeli, odmawia się stojąc, na znak triumfu. Przez tych pięćdziesiąt dni Kościół usuwa post ścisły. Aż do Wniebowstąpienia obok ołtarza płonie wesoło paschał, symbol widzialnej obecności Chrystusa na ziemi i używa się białych szat, które są symbolem czystości i wesela.

O. G. Lefebvre OSB
[link widoczny dla zalogowanych]

Cytat:

(...)
W tym okresie zamiast Asperges śpiewa się Vidi Aquam. Niektóre modlitwy, np. antyfona Regina Coeli, odmawia się stojąc, na znak triumfu. Przez tych pięćdziesiąt dni Kościół usuwa post ścisły. Aż do Wniebowstąpienia obok ołtarza płonie wesoło paschał, symbol widzialnej obecności Chrystusa na ziemi i używa się białych szat, które są symbolem czystości i wesela.

Vidi Aquam

Vidi aquam egredientem de templo,
a latere dextro, alleluia:
et omnes, ad quos pervenit aqua ista,
salvi facti sunt, et dicent, alleluia, alleluia.

V. Confitemini Domino quoniam bonus:
R. Quoniam in saeculum misericordia eius.

V. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto:
R. Sicut erat in principio, et nunc, et semper,
et in saecula sćculorum. Amen.

https://www.youtube.com/watch?v=7JN9Sdv_uXQ

[link widoczny dla zalogowanych]

https://www.youtube.com/watch?v=XImCWG8EYTI

Po polsku:

V. Widziałem wodę
R. wychodzącą z boku prawego świątyni. Alleluja. A wszyscy,
których doszła woda owa, są zbawieni i mówić będą:
Alleluja. Alleluja. Wyznawajcie Pana, bo dobry, bo na
wieki miłosierdzie jego. Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi
świętemu, jak była na początku i teraz i zawsze i na
wieki wieków. Amen.

Widziałem wodę wychodzącą z boku
prawego świątyni. Alleluja.

V. Panie, u Ciebie jest źródło żywota, Alleluja.
R. I w Imieniu Twojém oglądać będziemy światłość, Alleluja.

MÓDLMY SIĘ.
Daj nam, prosimy Cię, wszechmogący Boże, abyśmy,
którzy obchodzim uroczystość wielkanocną, żądzami niebieskiemi
zapaleni pragnęli źródła - Jezusa Chrystusa Pana naszego.
R. Amen.

Śpiewnik Pelpliński
[link widoczny dla zalogowanych]