Święci Elżbieta i Zachariasz, rodzice św. Jana Chrzciciela

5 listopada.

Święci Elżbieta i Zachariasz, rodzice św. Jana Chrzciciela

Tę niezwykłą parę małżonków znamy dzięki relacjom ewangelisty św. Łukasza. Małżonkowie przez wiele lat niepłodni, dotknięci pod koniec życia wielką łaską Boga. Dziś w liturgii wspominamy Zachariasza i Elżbietę, rodziców św. Jana Chrzciciela.

To, co wiemy o nich dzięki relacjom Ewangelii według św. Łukasza to fakt, że przez większą część swojego małżeństwa bezskutecznie starali się o dziecko. Wiemy, że Elżbieta była spokrewniona z Maryją, zaś Zachariasz pochodził z rodu kapłańskiego Abdiasza i mógł służyć w świątyni w Jerozolimie. Mieszkali według tradycji blisko świętego miasta, w Ain Karem. Tradycja kościołów wschodnich mówi również, że to on miał być kapłanem wprowadzającym kilkuletnią Maryję do świątyni.

Boża ingerencja w ich życie i los ma miejsce wówczas, gdy Zachariasz wchodzi do świątyni aby złożyć tam ofiarę kadzenia. Wówczas ukazuje mu się archanioł Gabriel – ten sam, który kilka miesięcy później ukaże się Maryi. Anioł zapowiada, że Zachariasz wkrótce zostanie ojcem. Zachariasz nie dowierza: czekał przecież na ten moment tyle lat aż całkiem uwierzył w to, że to się już nigdy nie stanie. Ewangelia wyjaśnia, że właśnie za owo niedowiarstwo Zachariasz zostaje “ukarany” odebraniem mowy na kilka miesięcy, aż do narodzin syna. Anioł mówi mu również, że niezwykłe dziecko ma nosić imię Jan. Niemota ustępuje w momencie ofiarowania kilkudniowego chłopca w świątyni, zaś pierwszymi słowami, jakie Zachariasz wypowiada są słowa uwielbienia Boga, którymi dziś Kościół modli się codziennie rano w Liturgii Godzin:

Błogosławiony Pan Bóg Izraela, bo lud swój nawiedził i wyzwolił! I wzbudził dla nas moc zbawcza w domu swego sługi Dawida

zaczyna się ta [link widoczny dla zalogowanych]

Ewangelia nie podaje, co z Zachariaszem i Elżbietą działo się później. Czy zmarli gdy Jan był dorosły, czy jeszcze gdy był dzieckiem? Czy poznali małego Jezusa?

Więcej o tym mówi przekazywana ustnie w Kościołach wschodnich Tradycja pierwszych chrześcijan. Według niej Zachariasz został zamordowany podczas tzw. rzezi niewiniątek: dekretu króla Heroda skazującego na śmierć wszystkich małych chłopców. Tradycja mówi, że Zachariasz odmówił żołnierzom wskazania miejsca ukrycia jego żony z małym Janem i dlatego został ścięty między świątynią a ołtarzem. Elżbieta zaś miała umrzeć kilkadziesiąt dni później. Jan miał wówczas pozostać sam na pustyni pod wyłączną opieką Pana Boga aż do dnia rozpoczęcia publicznej działalności.

Kościół oddawał cześć rodzicom św. Jana Chrzciciela od samego początku. W 415 r. na wschodzie miało w cudowny sposób zostać odnalezione i przewiezione ciało Zachariasza, gdzie ku jego czci wystawiono bazylikę. W Rzymie, w bazylice laterańskiej, ma się znajdować relikwia głowy św. Zachariasza. Tradycja nie wspomina natomiast o relikwiach św. Elżbiety.

[link widoczny dla zalogowanych]

Święci Elżbieta i Zachariasz, rodzice św. Jana Chrzciciela

[link widoczny dla zalogowanych]

Elżbieta pochodziła z kapłańskiego rodu Aarona. Jej brzemienność, mimo podeszłego wieku, miała być dowodem, "że dla Boga nie ma nic niemożliwego". Kiedy Elżbieta była już w szóstym miesiącu ciąży, odwiedziła ją jej kuzynka, Maryja. Elżbieta za natchnieniem Ducha Świętego poznała w niej Matkę Boga i powitała ją słowami: "Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony owoc żywota Twojego". Maryja pozostała przy Elżbiecie aż do jej rozwiązania. Św. Elżbieta jest patronką matek, żon, położnych.

Zachariasz pochodził z ósmej klasy (gałęzi) kapłańskiej Abiasza. Na kartach Biblii przedstawiony jest jako sprawiedliwy mąż żyjący ze swoją żoną Elżbietą w bezdzietnym małżeństwie w Ain Karem niedaleko Jerozolimy. Kiedy - wyznaczony przez losowanie - składał w świątyni ofiarę kadzenia, ukazał mu się archanioł Gabriel i przepowiedział, że jego żona urodzi syna, któremu ma nadać imię Jan. Z powodu niedowierzania został porażony niemotą. Odzyskał mowę dopiero przy obrzezaniu syna, kiedy napisał na tabliczce jego imię: Jan.

Tradycja Kościołów Wschodnich opowiada, że gdy król Herod rozkazał, aby wszyscy chłopcy w wieku do dwóch lat w Betlejem i okolicy zostali zabici, sprawiedliwa Elżbieta ukryła się wraz z synem w górach. Żołnierze próbowali dowiedzieć się od Zachariasza, gdzie jest jego syn. Jednak ojciec nie zdradził tej informacji. Zabito go więc pomiędzy świątynią i ołtarzem. Sprawiedliwa Elżbieta miała umrzeć czterdzieści dni po swym mężu, a św. Jan Chrzciciel, ochraniany przez Boga, miał przebywać na pustyni aż do dnia swego pojawienia się narodowi izraelskiemu.

Według tradycji ciało Zachariasza odnaleziono 11 lutego 415 roku, a następnie przewieziono do Konstantynopola, gdzie ku jego czci wystawiono bazylikę. W Rzymie, w bazylice laterańskiej, ma się znajdować relikwia głowy św. Zachariasza. Tradycja nie wspomina natomiast o relikwiach św. Elżbiety.

Wspomnienie świętych małżonków przypada w kalendarzu liturgicznym 5 listopada.