Franciszek pisze encyklikę o ekologii

Bp Toso: Laudato si’ powiewem Pacem in terris

W encyklice Laudato si’ czuć oddech i powiew Pacem in Terris. W ten sposób ekologiczny dokument Papieża Franciszka podsumowuje bp Mario Toso, były sekretarz Papieskiej Rady „Iustitia et Pax”, która pomagała w pracach nad dokumentem. Zachwyca go fakt, że encyklika skierowana jest do każdego mieszkańca naszego globu jako zachęta do ścisłej współpracy w trosce o wspólny dom.

„Encyklikę charakteryzuje zdrowy optymizm i przekonanie, że rozmiary obecnego kryzysu ekologicznego wzywają do współpracy zarówno ludzi wiary, jak i niewierzących, naukowców i etyków, przedsiębiorców i teologów” – podkreśla bp Toso. Wyznaje, że wielkie wrażenie zrobił na nim sposób przedstawienia przez Papieża świata jako wielkiego śmietnika, jak też wskazanie przez niego na naszą współodpowiedzialność za przyszłość globu przez wprowadzenie pojęcia „grzechu ekologicznego”.

[link widoczny dla zalogowanych]

Biskupi i politycy komentują Laudato si’

Nie pamiętam, aby jakiemukolwiek papieskiemu dokumentowi towarzyszyły tak wielkie oczekiwania – wyznał wczoraj watykański rzecznik. Dziś już widać, że jest to również jeden z najbardziej komentowanych dokumentów. Chwalą go główni światowi przywódcy, jak Obama, Ban Ki-moon czy Hollande. Do uważnej, wolnej od ideologizacji lektury zachęcają biskupi. Nie brak też jednak krytyków papieskiego dokumentu.

Barack Obama nie szczędzi Franciszkowi pochwał. Przyznaje, że i on jest odpowiedzialny za ochronę środowiska. Daleki jest jednak od rachunku sumienia, jakby od ponad sześciu lat nie był prezydentem Stanów Zjednoczonych. Obiecuje jedynie, że postara się o zmiany na paryskim szczycie klimatycznym. W podobnym duchu wyraża się również sekretarz generalny ONZ, wskazując na potrzebę nowego globalnego dialogu i ambitnych rozstrzygnięć w Paryżu.

Wdzięczny za encyklikę jest duchowy zwierzchnik prawosławia. Patriarcha Bartłomiej przypomina, że on sam od lat zabiega o ochronę stworzenia, między innymi poprzez doroczne konferencje ekologiczne. Podkreśla, że troska o naturę jest bezpośrednio związana ze sprawiedliwością społeczną, a w szczególności z plagą głodu. Dlatego Kościół, który zaniedbywałby tę tematykę, zaniedbywałby tym samym głodujących – uważa patriarcha Konstantynopola.

Kard. Reinhard Marx, przewodniczący COMECE, chwali Franciszka za całkiem świadome wkroczenie w świat polityki. Jego zdaniem czas ogłoszenia encykliki nie jest przypadkowy. Poprzedza bezpośrednio dwa światowe szczyty: wrześniowy o rozwoju i grudniowy o zmianach klimatycznych. Kard. Marx spodziewa się, że słowa Papieża znajdą echo w decyzjach polityków.

Z kolei kard. Vincent Nichols z Londynu przestrzega, by papieskiej encykliki nie odczytywać w perspektywie wyłącznie purytańskiej, czyli jako wezwanie do samodyscypliny i wyrzeczeń. Prawdą jest jednak – dodaje katolicki prymas Anglii i Walii – że Franciszek ostrzega przed pułapką konsumpcjonizmu i chce, byśmy byli świadomi etycznego wymiaru zakupów.

Abp Charles Chaput, metropolita Filadelfii i potomek północnoamerykańskich Indian, postrzega encyklikę Franciszka w kontekście wielkiej tradycji chrześcijańskiej. Tytułem przykładu wymienia pisarzy minionego stulecia Tolkiena i Lewisa, którzy odznaczali się wielkim podziwem dla stworzenia, widząc w nim niemal sakrament, bo swym pięknem odsyła nas ono do Stwórcy.

W Stanach Zjednoczonych nie brakuje też jednak krytyków encykliki. Przewodniczący i członkowie parlamentarnych komisji ds. energii i środowiska naturalnego mają za złe Franciszkowi, że występuje w roli eksperta od ochrony środowiska i publicznie opowiada się za jedną z ekologicznych opcji., Papież niepotrzebnie ingeruje w sprawy polityczne – uważają Jeb Bush i Marco Rubio, pretendenci do urzędu prezydenta.

[link widoczny dla zalogowanych]

Przewodniczący KEP: encyklika „Laudato si’” aktualna bardziej niż kiedykolwiek

Mija pięć lat od publikacji encykliki „Laudato si’” papieża Franciszka, a kwestie w niej poruszane są bardziej aktualne niż kiedykolwiek – powiedział abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, z okazji trwającego Tygodnia „Laudato si’”.

„W encyklice «Laudato si’» Ojciec Święty zwraca nam uwagę na cztery zagadnienia ekologiczne, które stanowią troskę o nasz wspólny dom. Są to: powszechna komunia stworzeń, ekologia integralna, solidarność między- i wewnątrzpokoleniowa oraz nawrócenie ekologiczne. Bez nich nie da się współistnieć na naszej planecie nie powodując nieodwracalnych zmian, które odbiją się na nas samych, nie mówiąc już o przyszłych pokoleniach” – podkreślił przewodniczący Episkopatu.

Abp Gądecki zauważył, że najcenniejszym wkładem encykliki w katolicką naukę społeczną jest ekologia integralna, która łączy szczególne miejsce, jakie człowiek zajmuje na tym świecie, oraz jego relacje z otaczającą go rzeczywistością (por. Laudato sì, 15). „Chodzi tutaj o przyznanie człowiekowi należnego miejsca, jakie zajmuje w ekosystemie, także rozumianym jako przestrzeń kulturowa, w której żyjemy i rozwijamy się. Człowiek obdarzony inteligencją musi szanować prawa natury i dobro każdego stworzenia, by unikać nieuporządkowanego wykorzystania rzeczy” – wyjaśnił przewodniczący Episkopatu.

Metropolita poznański nawiązał do kwestii solidarności między- i wewnątrzpokoleniowej, która konieczna jest dla zapewnienia ciągłości zasobów naturalnych dla następnych pokoleń. „Na problemy społeczne odpowiada się więziami wspólnotowymi. Konieczna jest wspólna troska o siebie nawzajem i o środowisko. Biorąc z dóbr tej ziemi to, co jest niezbędne dla przeżycia, mamy obowiązek chronienia jej i zapewnienia, by nadal była płodna dla przyszłych pokoleń” – dodał abp Gądecki.

Odnosząc się do nawrócenia ekologicznego, przewodniczący Episkopatu zauważył, że obecny kryzys ekologiczny jest wezwaniem do zmiany postępowania, aby z egoistycznych wyzyskiwaczy zasobów stawać się coraz bardziej obrońcą Bożego stworzenia. „Nawrócenie ekologiczne winno budzić w nas szczerą troskę o świat, który jest darem otrzymanym dzięki miłości Ojca. Trzeba więc, abyśmy stali się nie tylko obrońcami środowiska naturalnego, ale obrońcami dzieła Bożego, które zostało nam powierzone” – zaznaczył abp Gądecki.

„Potrzeba większej wyobraźni, zaangażowania i szczerego rachunku sumienia dotyczącego sposobu odnoszenia się wobec darów, które powierzył nam Bóg, abyśmy pełni wdzięczności nimi zarządzali w sposób odpowiedzialny i wypływający z miłości do Boga i człowieka” – stwierdził przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

[link widoczny dla zalogowanych]

Tornielli: Laudato si’ pozwala spojrzeć w przyszłość po pandemii

Pięć lat temu Papież podpisał dokument, który stanowi nowy krok w nauce społecznej Kościoła i mapę drogową dla budowania bardziej sprawiedliwych społeczeństw, zdolnych do ochrony życia ludzkiego i całego Stworzenia – przypomina w artykule redakcyjnym dyrektor programowy mediów watykańskich, Andrea Tornielli.

Upamiętnienie po pięciu latach Laudato si’ nie jest rytualnym świętem. Tydzień, a następnie rok poświęcony encyklice stanowią swego rodzaju weryfikację w celu zebrania inicjatyw, pomysłów, doświadczeń oraz dobrych praktyk. Są one sposobem na dzielenie się tym, co dokument ten uruchomił we wspólnotach, na terytoriach, w całym świecie. Warto zastanowić się nad jego znaczeniem w obecnej chwili, kiedy cały świat walczy z pandemią Covid-19.

Jedną z zalet obszernego tekstu papieskiego, który wychodzi od podstaw relacji pomiędzy stworzeniami a Stwórcą, jest to, że uświadomił nam, iż wszystko jest ze sobą powiązane: nie istnieją kwestie środowiskowe oddzielone od społecznych oraz od zmian klimatycznych. Migracje, wojny, ubóstwo i niedorozwój są przejawami jednego kryzysu, który zanim stał się ekologicznym, u swoich korzeni był kryzysem etycznym, kulturowym oraz duchowym. To jest głęboko realistyczne spojrzenie. Laudato si’ nie rodzi się z nostalgii, aby cofnąć zegar historii i przywrócić nas do przedindustrialnych form życia, ale wskazuje i opisuje procesy autodestrukcji wywołane poszukiwaniem natychmiastowego zysku i ubóstwieniem rynku. Korzenie problemu ekologicznego, pisze Papież Franciszek, tkwią właśnie w tym, że “istnieje sposób rozumienia życia i ludzkiego działania, który jest wypaczony i sprzeczny z rzeczywistością do tego stopnia, że ją rujnuje.

Zacząć na nowo od rzeczywistości oznacza pogodzić się z obiektywizmem ludzkiej kondycji, wychodząc od uznania ograniczonej natury świata i jego zasobów. Oznacza to nabranie dystansu do ślepego zaufania reprezentowanego przez “technokratyczny paradygmat”, który jak stwierdza Papież idąc po myśli Romano Guardiniego, “wyraził się w tym, że postawił rozum techniczny ponad rzeczywistość, do tego stopnia, że nie czuje już natury ani jako obowiązującej normy, ani jako żywego schronienia”. Interwencja człowieka w przyrodzie, czytamy jeszcze w encyklice, “zawsze miała miejsce, ale przez dłuższy czas miała charakter towarzyszący, rozkoszowania się możliwościami, jakie dają same rzeczy. Chodziło o to, aby otrzymać to, na co sama naturalna rzeczywistość pozwala, jakby na wyciągnięcie ręki. Natomiast, to, co interesuje teraz, to wydobyć z rzeczy wszystko co możliwe poprzez przyłożenie ludzkiej ręki, która ma tendencję do ignorowania lub zapominania samej rzeczywistości tego, co jest przed nią”. Z tego powodu “nadszedł czas, aby ponownie zwrócić uwagę na rzeczywistość z narzuconymi przez nią ograniczeniami, które z kolei stanowią możliwość zdrowszego i bardziej owocnego rozwoju ludzkiego i społecznego”.

Kryzys, którego doświadczamy z powodu pandemii, jeszcze bardziej uwidocznił to wszystko: “Posuwaliśmy się naprzód na pełnych obrotach – powiedział Papież w dniu 27 marca ubiegłego roku podczas Statio Orbis – czując się silni i zdolni we wszystkim. Chciwi zysku, daliśmy się pochłonąć rzeczom i oślepieni pośpiechem… nie obudziliśmy się w obliczu wojen i planetarnych niesprawiedliwości, nie słuchaliśmy wołania biednych i naszej ciężko chorej planety. Pozostawaliśmy bezczynni, myśląc, że zawsze będziemy zdrowi w chorym świecie”. Zawsze w tym intensywnym czasie modlitwy, aby wybłagać koniec pandemii, która obudziła nas wszystkich kruchymi i bezradnymi, Franciszek przypomniał, że jesteśmy wezwani, aby “wykorzystać ten czas próby jako czas wyboru… czas, aby wybrać pomiędzy tym, co ważne a tym, co przemija, aby oddzielić to, co konieczne, od tego, co nim nie jest”. Laudato si’ prowadzi nas do ponownego przemyślenia wizji społeczeństwa, gdzie życie ludzkie, zwłaszcza najsłabszych jest chronione; gdzie każdy ma dostęp do opieki, gdzie ludzie nigdy nie są wykluczani, a przyroda nie jest bezkarnie plądrowana, ale pielęgnowana i zachowywana dla tych, którzy po nas przyjdą – pisze Tornielli.

[link widoczny dla zalogowanych]