Najświętsze Serce Jezusa w nauczaniu Kościoła

Najświętsze Serce Jezusa w nauczaniu Kościoła

Najświętsze Serce Jezusa w "Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii" Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

166. W piątek po II niedzieli po Zesłaniu Ducha Świętego Kościół obchodzi uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa. Serce Jezusa jest nie tylko przedmiotem celebracji liturgicznej, lecz także licznych innych form pobożności. Nie ulega bowiem wątpliwości, że nabożeństwo do Serca Zbawiciela do dzisiaj było i nadal jest jednym z wyrazów najbardziej rozpowszechnionych i ulubionych przez pobożność kościelną.

W świetle Pisma świętego wyrażenie „Serce Jezusa" oznacza misterium Chrystusa w ogóle, całe Jego istnienie, Jego Osobę rozumianą najgłębiej i istotowo: Syn Boży, Mądrość przedwieczna, nieskończona Miłość, Źródło zbawienia i uświęcenia całej ludzkości. „Serce Jezusa" to Chrystus, Słowo wcielone i zbawiające, w Duchu Świętym istotowo złączone z nieskończoną miłością bosko-ludzką do Ojca i do ludzi jako swoich braci.

167. Jak często przypominali papieże, nabożeństwo do Serca Jezusowego ma solidne podstawy w Piśmie świętym.

Jezus zjednoczony z Ojcem (por. J 10,30) zaprasza wszystkich swoich uczniów do życia w ścisłej jedności z sobą, do przyjęcia Jego osoby i Jego słowa jako normy postępowania, objawia siebie jako Nauczyciela „cichego i pokornego serca" (Mt 11,29). Można powiedzieć, że w pewnym sensie nabożeństwo do Serca Jezusowego jest kultycznym wyrazem tego spojrzenia, które - według słów prorockich i ewangelicznych - wszystkie narody chrześcijańskie skierują na Tego, którego przebodli (por. J 19,37; Za 12,10), czyli na bok Chrystusa, przebity włócznią, z którego wypłynęły krew i woda (por. J 19,34), symbol „przedziwnego sakramentu całego Kościoła".

Tekst św. Jana opowiadający, że Chrystus ukazał swoim uczniom ręce i bok (por. J 20,20), a Tomaszowi polecił włożyć rękę w swój bok (por. J 20,27), miał wielki wpływ na powstanie i rozwój kościelnej pobożności do Najświętszego Serca.

168. Te oraz inne teksty przedstawiające Chrystusa jako Baranka paschalnego, zwycięskiego, chociaż zabitego (por. Ap 5,6), były przedmiotem głębokiego rozważania Ojców Kościoła, którzy w owym obrazie odkryli bogactwa doktrynalne i zachęcali wiernych do wejścia w misterium Chrystusa przez otwartą bramę Jego boku. Święty Augustyn tak pisze: „Wejście jest dostępne: Chrystus jest bramą. Otworzył się także dla ciebie, gdy Jego bok został otwarty włócznią. Pamiętaj, co wyszło z tego boku. Wybieraj więc, którędy chcesz wejść. Z otwartego włócznią boku Chrystusa, gdy wisiał na krzyżu i umierał, wypłynęła krew i woda. W wodzie jest twoje oczyszczenie, we krwi twoje zbawienie".

169. Średniowiecze było epoką szczególnego rozwoju nabożeństwa do Serca Zbawiciela. Ludzie znani ze swej świętości i wiedzy, jak św. Bernard (+ 1153), św. Bonawentura (+ 1274), i mistycy, jak św. Lutgarda (+ 1246), św. Matylda z Magdeburga (+ 1282), święte siostry Matylda (+ 1299) i Gertruda (+ 1302) z klasztoru Helfta, Ludolf z Saksonii (+ 1378), św. Katarzyna ze Sieny (+ 1380) pogłębili rozumienie tajemnicy Serca Chrystusa, w którym widzieli „dom ucieczki", gdzie można się schronić, stolicę miłosierdzia, miejsce spotkania z Nim, źródło nieskończonej miłości Pana, źródło, z którego wytryska woda Ducha Świętego, prawdziwą ziemię obiecaną i prawdziwy raj.

170. W epoce nowożytnej kult Serca Zbawiciela nadal się rozwijał. W czasie, gdy jansenizm głosił surową sprawiedliwość Bożą, nabożeństwo do Serca Chrystusa stanowiło skuteczne antidotum, wzbudzając u wiernych miłość do Pana oraz ufność w Jego nieskończone miłosierdzie, którego rękojmią i symbolem jest Serce. Święty Franciszek Salezy (+ 1622) jako normę życia i apostolatu przyjął postawę Serca Jezusowego, tzn. pokorę, łagodność (por. Mt 11,29) oraz delikatną i miłosierną miłość. Święta Małgorzata Maria Alacoąue (+ 1690), której Pan wielokrotnie objawiał bogactwa swego Serca, św. Jan Eudes (+ 1680), promotor liturgicznego kultu Najświętszego Serca, św. Klaudiusz Colombiere (+ 1682), św. Jan Bosko (+ 1888) oraz inni święci i święte byli szczególnymi apostołami nabożeństwa do Serca Jezusowego.

171. Formy nabożeństwa do Serca Zbawiciela są bardzo liczne. Niektóre z nich w sposób wyraźny zatwierdziła i często poleca Stolica Apostolska. Wśród nich można przypomnieć:

- osobiste poświęcenie siebie, która to praktyka - według Piusa XI - „wśród wszystkich innych praktyk, które dotyczą specjalnie czci Najświętszego Serca, wybija się i wyniesiona musi być";
- poświęcenie rodziny, przez które środowisko rodzinne, mocą sakramentu małżeństwa uczestniczące już w misterium jedności i miłości Chrystusa i Kościoła, zostaje poświęcone Panu po to, by zakrólował w sercu każdego z członków rodziny;
- Litanię do Najświętszego Serca Pana Jezusa, zatwierdzoną w roku 1891 dla całego Kościoła, która ma treść wyraźnie biblijną;
- akty przebłagania, stanowiące formułę modlitewną, przez którą wierny, świadomy nieskończonej miłości Chrystusa, prosi o miłosierdzie i postanawia wynagrodzić zniewagi wyrządzone w różny sposób najsłodszemu Sercu;
- praktykę dziewięciu pierwszych piątków miesiąca, opartą na „wielkiej obietnicy" danej przez Jezusa św. Małgorzacie Marii Alacoąue. W czasie, gdy przyjmowanie Komunii sakramentalnej było u wiernych bardzo rzadkie, praktyka dziewięciu pierwszych piątków miesiąca miała znaczący wpływ na powrót do częstszego korzystania z sakramentu pokuty i Eucharystii. W naszych czasach praktyka dziewięciu pierwszych piątków miesiąca, jeśli tylko jest spełniana w sposób duszpastersko poprawny, może przynosić niewątpliwe owoce duchowe. Jest jednak konieczne, aby wierni byli o tym odpowiednio pouczani. Chodzi głównie o to, by praktyka ta nie prowadziła do próżnej ufności, która w porządku zbawienia znosiłaby wymagania wiary czynnej czy też wysiłki prowadzenia życia zgodnego z Ewangelią. Katecheza wiernych ma też przypominać absolutną wyższość niedzieli jako „pierwszego i najważniejszego święta", domagającego się pełnego uczestnictwa wiernych w celebracji eucharystycznej.

172. Nabożeństwo do Najświętszego Serca stanowi głębokie historyczne świadectwo pobożności Kościoła wobec Jezusa Chrystusa, jego Oblubieńca i Pana. Pobożność ta wymaga zdecydowanej postawy, polegającej na nawróceniu i zadośćuczynieniu, miłości i wdzięczności, zaangażowaniu apostolskim i poświęceniu się Chrystusowi oraz Jego zbawczemu dziełu. Dlatego Stolica Apostolska i biskupi zalecają to nabożeństwo i dążą do jego odnowy, dotyczącej form językowych i ikonograficznych, świadomości jego korzeni biblijnych i ścisłego związku z najważniejszymi prawdami wiary oraz potwierdzenia w nim pierwszeństwa miłości Boga i bliźniego. Wszystko to powinno stanowić podstawową treść tej pobożności.

173. Pobożność ludowa dąży do odzwierciedlania swojej wiary w przedstawieniach ikonograficznych. Jest to normalne i niewątpliwie ma aspekty pozytywne, ale może też prowadzić do pewnych niewłaściwości. Wyraz ikonograficzny nie odpowiadający gustowi wiernych może powodować zmniejszenie szacunku dla przedmiotu pobożności, niezależnie od jego podstaw teologicznych i treści historyczno-zbawczej.

Tak stało się również ze czcią Serca Jezusowego. Niektóre obrazy typu oleograficznego, czasem przesłodzone, niezdolne do wyrażenia poważnej treści teologicznej, nie ułatwiają wiernym nawiązania kontaktu z misterium Serca Zbawiciela.

W naszych czasach z zadowoleniem zauważa się tendencję do przedstawiania Najświętszego Serca w momencie ukrzyżowania, bo wtedy miłość Chrystusa objawia się w stopniu najwyższym. Najświętsze Serce to Chrystus ukrzyżowany, z którego otwartego boku przebitego włócznią wypływa krew i woda (por. J 19,34).

[link widoczny dla zalogowanych]

Jest taka książka - "SERCE JEZUSA W DOKUMENTACH KOŚCIOŁA" oprac. ks. Leszek Poleszak SCJ

Dokumenty Magisterium Kościoła o Najświętszym Sercu Pana Jezusa od Klemensa XIII do Benedykta XVI. Jest to najobszerniejszy - jak dotąd - zbiór wypowiedzi Magisterium Kościoła dotyczących Najświętszego Serca Pana Jezusa, jaki ukazał się w języku polskim. Doczytałam, że pozycja chwilowo niedostępna, (może gdzieś jest dostępna - nie wiem), ale proszę zobaczyć co jest w spisie treści tej książki:

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

... wiele innych pozycji:
(...)
[link widoczny dla zalogowanych]

A wogóle, proszę sobie zobaczyć tu:
[link widoczny dla zalogowanych]

... ile jest pozycji godnych zakupu, jak np. tego samego autora j.w. ta pozycja:

Cytat:

[link widoczny dla zalogowanych]

Książka przedstawia historię i teologię intronizacji Najświętszego Serca Jezusowego. Znajdziemy w niej liczne wypowiedzi Magisterium Kościoła na temat tej żywej praktyki, związanej z kultem Najświętszego Serca Pana Jezusa.

SPIS TREŚCI

I. Zarys historii kultu Najświętszego Serca Jezusowego

Stosunek Kościoła do kultu Najświętszego Serca Jezusowego
Objawienia św. Małgorzaty Marii Alacoque
Uzasadnienie milczenia Stolicy Apostolskiej w Haurietis aquas Piusa XII
Trudności związane z działalnością jansenistów
Kult Najświętszego Serca Jezusowego jako przeciwstawienie się deizmowi Bractwa
Starania o zatwierdzenie święta Najświętszego Serca Jezusowego
Zatwierdzenie kultu
Rozciągnięcie święta Serca Jezusowego na cały Kościół i nadanie mu rangi uroczystości
Bazylika Serca Jezusowego na Montmartre w Paryżu i ołtarz Najświętszego Serca w Bazylice św. Piotra w Rzymie

II. Intronizacja Najświętszego Serca Jezusowego

Poświęcenie jako jedna z form kultu Najświętszego Serca Jezusowego
Intronizacja Najświętszego Serca Jezusowego w rodzinach
Różnica między poświęceniem a intronizacją
Poświęcenie całego Kościoła Najświętszemu Sercu Jezusowemu
Akt poświęcenia Najświętszemu Sercu Jezusowemu i miesiąc Serca Jezusowego
Ustanowienie uroczystości Chrystusa Króla jako święta publicznego poświęcenia się Boskiemu Sercu Jezusa
Haurietis aquas Piusa XII
Nauczanie kolejnych papieży

III. Najważniejsze wypowiedzi Stolicy Apostolskiej na temat intronizacji Najświętszego Serca Jezusowego

IV. Zalecenia Episkopatu Polski w kwestii intronizacji

V. Zalecenia biskupów diecezjalnych co do intronizacji

VI. Zgromadzenie Księży Najświętszego Serca Jezusowego i intronizacja

Zakończenie
Wybrana bibliografia

FRAGMENT

Różnica między poświęceniem a intronizacją

Z tego, co dotychczas zostało powiedziane, widać wyraźnie, że intronizacja Najświętszego Serca Jezusowego wyrosła z praktyki poświęcenia Bożemu Sercu. Zasadniczą różnicę i pewne novum w stosunku do poświęcenia stanowi rys społeczny, który w intronizacji odgrywa istotną rolę. Podczas gdy "zwyczajne" poświęcenie rodzin Najświętszemu Sercu Jezusa może być czynione przed obrazem lub innym wizerunkiem Bożego Serca albo też za pomocą jedynie formuły modlitewnej, to intronizacja wymaga formy bardziej uroczystej. Jak to juz zostało zaznaczone, intronizacja stanowi zawsze akt publiczny jakiejś wspólnoty osób, która przed wizerunkiem Serca Jezusowego dokonuje aktu uznania Jezusa Chrystusa za swojego Pana i Boga, poświęcając Mu siebie i całe swoje życie. W ten sposób oddaje cześć Najświętszemu Sercu Jezusowemu, odpowiadając na Jego miłość swoją miłością. Aby intronizacja wydała swoje owoce, konieczne jest codzienne praktykowanie aktów miłości i kształtowanie swojego życia na wzór życia Jezusa. Częstą praktyką winno być także ponawianie aktu intronizacji (na przykład z okazji pierwszego piątku miesiąca).

[link widoczny dla zalogowanych]

Inna pozycja - znana mi - to:

Historia kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa - Ewa Hanter

Cytat:

„Bóg jest miłością” [1 J 4, 8]. Zadaniem chrześcijan jest budować cywilizację miłości. Książka ta wyjaśnia dlaczego intronizacja Najświętszego Serca Jezusa jest doskonałą i wypróbowaną formą szerzenia Królestwa Bożego. Opisuje historię i podstawy teologiczne kultu Serca Bożego. Zawiera również krótkie omówienie encyklik papieskich, objawień św. Gertrudy, św. Małgorzaty, św. siostry Faustyny, służebnicy Bożej Rozalii Celakówny i innych świętych oraz akty poświęcenia się Sercu Jezusowemu, a także opis rozwoju różnych form tego nabożeństwa.

[link widoczny dla zalogowanych]

Także, na długie jesienno-zimowe wieczory można się zaopatrzyć w pewne pozycje i porównywać, poznawać ....

No i oczywiście:

[link widoczny dla zalogowanych]

Cytat:

Wśród najważniejszych dzieł polskich sercanów należy wymienić Słownik kultu Serca Jezusowego napisany przez ks. Jana Hojnowskiego i wydany dziewięć lat temu w Krakowie przez wydawnictwo M. Jest to dzieło w polskiej literaturze teologicznej wyjątkowe i głęboko zakorzenione w tradycyjnym Magisterium Kościoła, choć na pewno byłoby lepsze, gdyby powstało przed ostatnim soborem.

http://www.traditia.fora.pl/kult-nspj-i-intronizacja-nspj,47/czerwiec-kult-i-swieto-nspj-artykul-z-zw,2199.html

[link widoczny dla zalogowanych]

(na podstawie Słownika kultu Serca Jezusowego ks. Jana Hojnowskiego,
Wydawnictwo M, Kraków 2000)

"Czerwiec to miesiąc poświęcony szczególniejszej czci Serca Jezusowego. Charakter taki nadał mu klasztor sióstr Najświętszego Serca Jezusowego des Oiseaux w Paryżu, w pierwszej połowie XIX wieku. W klasztorze des Oiseaux przełożoną była św. Zofia Barat (+1865), założycielka zgromadzenia. Tam to, w roku 1833, z inicjatywy kilku pobożnych osób, zaczęto po raz pierwszy obchodzić czerwiec jako miesiąc Serca Jezusowego. Papieże bł. Pius IX i Leon XIII, aby czerwcowi nadać charakter miesiąca Serca Jezusowego, przywiązali liczne odpusty do modlitw ku czci Najświętszego Serca odmawianych w czerwcu oraz do nabożeństw urządzanych w kościołach. Bł. Pius IX wydał owe rozporządzenia 8 maja 1873 roku, a Leon XIII – 21 lipca 1899 roku.

Przypomnijmy obietnice jakie Pan Jezus dał św. Małgorzacie Marii Alacoque dla tych, którzy będą czcili i naśladowali Jego Najświętsze Serce:

„1. Dam im wszystkie łaski potrzebne w ich stanie.
2. Zgoda i pokój będą panowały w ich rodzinach.
3. Będę ich pocieszał we wszystkich ich strapieniach.
4. Będę ich bezpieczną ucieczką za życia, a szczególnie przy śmierci.
5. Wyleję obfite błogosławieństwa na wszystkie ich przedsięwzięcia.
6. Grzesznicy znajdą w mym Sercu źródło nieskończonego miłosierdzia.
7. Dusze oziębłe staną się gorliwymi.
8. Dusze gorliwe dojdą szybko do wysokiej doskonałości.
9. Błogosławić będę domy, w których obraz mego Serca będzie umieszczony i czczony.
10. Kapłanom dam moc kruszenia serc najzatwardzialszych.
11. Imiona tych, co rozszerzać będą to nabożeństwo, będą zapisane w mym Sercu i na zawsze w nim pozostaną.
12. Przyrzekam w nadmiarze miłosierdzia Serca mojego, że wszechmocna miłość moja, udzieli tym wszystkim, którzy komunikować będą w pierwsze piątki przez dziewięć miesięcy z rzędu, łaskę pokuty ostatecznej, że nie umrą w stanie niełaski mojej ani bez sakramentów i że Serce moje stanie się dla nich bezpieczną ucieczką w godzinę śmierci.”

[link widoczny dla zalogowanych]

Pius XII
Z encykliki Piusa XII „Haurietis Aquas”

Kult Najświętszego Serca Pana Jezusa

(...)

[link widoczny dla zalogowanych]