Katolicy będą mieli nową katedrę w Trondheim

Projekt nowej katedry w Trondheim, Norwegia

[link widoczny dla zalogowanych]

Stara katedra św. Olafa w Trondheim okazała się zbyt ciasna dla szybko rozwijającej się tam społeczności katolickiej. Kiedy budowano ją w 1973 r. wspólnota katolicka w tym trzecim co do wielkości mieście Norwegii liczyła 500 osób, a dziś jest to ponad 6 tys.

Miesiąc temu rozpoczęto budowę nowej katedry, z której korzystać będzie wspólnota katolicka składająca się ze stu narodowości, w tym w połowie z Polaków.

Jesienią br. - przy aktywnym wsparciu miejscowego magistratu - rozpoczęto budowę nowej katedry, która zostanie otwarta wiosną 2017 r. Burmistrz Trondheim Rita Otterik z Partii Pracy przyznała, że nowa katedra będzie "symbolem integracji" dla miejscowej wspólnoty katolickiej, liczącej 180 tys. osób, składającej się z niemal stu narodowości, wśród których najwięcej jest Polaków. Rdzenni Norwegowie znajdują się na drugim miejscu, wśród katolików w Trondheim jest ich 24 %. Swój boom Trondheim zawdzięcza szybko rozwijającemu się w tej okolicy przemysłowi petrochemicznemu.

W nowej katedrze, która podobnie jak dawna nosić będzie imię św. Olafa, pierwszego króla Norwegii, który przyniósł tu chrześcijaństwo, sprawowane będą msze w 8 językach, a samych miejsc siedzących będzie ponad 500. Jej na wskroś nowoczesna architektura nawiązuje do pierwszych świątyń romańskich z czasów chrystianizacji kraju.

Nowa katedra św. Olafa znajduje się o kilkaset metrów od katedry luterańskiej Nidaros. Jest to przepiękny gotycki kościół, z czasów przedreformacyjnych, kiedy Norwegia była krajem katolickim. "Ta bliskość obu katedr ma znaczenie nie tylko geograficzne, ale symbolizuje dobre relacje katolicko-luterańskie, które zapanowały w Norwegii jednak dopiero po pielgrzymce Jana Pawła II z 1989 r. Wcześniej, od czasów reformacji były bardzo napięte" - wyjaśnia ks. Mogstad, proboszcz katedry luterańskiej.

Budowa nowej katedry kosztować będzie 11 mln. euro, z czego jedną trzecią ofiarowały władze miasta, jedną trzecią niemiecka fundacja Bonifiatiuswerk, a resztę miejscowi katolicy.

W ostatnim dziesięcioleciu liczba katolików w Norwegii potroiła się z 42 do 110 tys. - informuje biskup Oslo Bernt Ivar Eidsvig. Co piąty z nich regularnie uczęszcza na Msze św. Z tego powodu wiele świątyń zostało na nowo otwartych. Bp Eidsvig zwrócił uwagę, że katolicy stanowiąc 4 proc. mieszkańców Norwegii choć są małą wspólnotą, to znacząco wyróżniają się w społeczeństwie: działają liczne szkoły katolickie i klasztory. "Kościół katolicki pełni ważną rolę w integracji migrantów z norweskim społeczeństwem" - podkreślił.

Migranci i uciekinierzy stanowią 90 proc. wiernych. "Nie należą oni do najlepiej zarabiających, wielu z nich żyje ze wsparcia pomocy socjalnej" - zaznaczył biskup Oslo. Zwrócił także uwagę, że prawdopodobnie w Norwegii jest dwukrotnie więcej katolików niż tych zarejestrowanych. "Ich nazwisk i adresów nie znamy. Ale największym problemem jest brak księży i zbyt mało pieniędzy" - powiedział.

"Taka sytuacja stawia władze Kościoła przed wielkimi wyzwaniami. W każdej parafii stworzyliśmy różnoraką ofertę duszpasterską, aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom migrantów pochodzących z różnych krajów i kultur. Na przykład katolicy, którzy pochodzą z Polski życzą sobie Mszy św. po polsku. I tak jest w prawie każdej parafii. Z podobnymi oczekiwaniami występują inne grupy" - powiedział bp Eidsvig.

Za najważniejsze zadania przed jakim stoi biskup uznał zapewnienie migrantom przestrzeni do modlitwy, opieki duszpasterskiej i koniecznych materialnych środków do jej prowadzenia.

Biskup Oslo uważa, że w najbliższych latach utrzyma się dynamiczny wzrost Kościoła katolickiego w Norwegii. "Patrząc czysto statystycznie będziemy dalej się rozwijać, jeśli utrzyma się ekonomiczny wzrost w Norwegii, która będzie potrzebować nowych pracowników z takich krajów jak choćby Polska czy Litwa. Wtedy w najbliższych pięciu latach będziemy otwierać kolejne kościoły, z których niektóre są odkupywane od Kościoła luterańskiego. Mamy relatywnie dużo powołań kapłańskich. Każdego roku wyświęcamy dwóch, trzech nowych księży" - poinformował.

Religia w Norwegii zdominowana jest przez luteranizm. Około 75% populacji należy do Luterańskiego Kościoła Norweskiego, który do niedawna korzystał z przywilejów oficjalnej religii państwowej. Frekwencja w świątyniach protestanckich wynosi 10%, w katolickich jest znacznie wyższa. Członkami innych wspólnot religijnych jest około 10% ludności, a 16% ludności nie należy do żadnej wspólnoty religijnej. Największymi mniejszościami religijnymi w Norwegii są: katolicy, muzułmanie i zielonoświątkowcy.

[link widoczny dla zalogowanych]

Norwegia: nowa katedra dla katolików w Trondheim

Wnętrze nowej katedry świętego Olafa w Trondheim

[link widoczny dla zalogowanych]

W 2017 r. katolicy w Trondheim, które jest trzecim co do wielkości miastem w Norwegii, będą mieli nową katedrę pod wezwaniem św. Olafa. Kościół ten, którego budowę rozpoczęto po wmurowaniu kamienia węgielnego 29 października b.r. przez bp. Bernta Eidsviga, zastąpi starą katedrę, konsekrowaną w 1973 r. Została ona jednak rozebrana ze względu na złą akustykę, ale również dlatego, że była za mała.

W ciągu ostatnich 42 lat społeczność katolicka wzrosła w Trondheim z 500 do ponad 6 tys. wiernych różnych narodowości w związku z „boomem gospodarczym” tego miasta. Ponad połowa wiernych to Polacy. Nowy budynek będzie w stanie pomieścić teraz jednorazowo około 500 osób, a do dawnego mogło ich wejść tylko 200.

„Byłoby trudno zbudować większy kościół w centrum miasta” – wyjaśnił francuskiemu dziennikowi katolickiemu La Croix tamtejszy proboszcz. Ks. Egid Mogstad dodał, że środki finansowe Kościoła katolickiego w Norwegii są bardzo ograniczone. Prace, których koszt szacowany jest na ok. 11 mln euro, finansowane są w dużej mierze przez Niemców. Wśród głównych darczyńców są takie niemieckie instytucje, jak Bonifatiuswerk (organizacja, która wspiera społeczności katolickie w północnej Europie) i Diasporakommisariat czy diecezje Kolonia, Paderborn i Münster.

Nowa katedra św. Olafa zostanie wzniesiona kilkaset metrów od luterańskiej katedry Nidaros. Ma to znaczenie nie tylko geograficzne. Po wiekach konfliktów stosunki między Kościołami luterańskim i katolickim znacznie się tam poprawiły. W szczególności wizyta Jana Pawła II w Norwegii w roku 1989 zaznaczyła nową erę relacji między obiema społecznościami. Budowę nowej katedry katolickiej burmistrz Rita Ottervik oceniła jako „symbol integracji”.

[link widoczny dla zalogowanych]

Po 10 latach wakatu nowy biskup – prałat w Trondheim

Papież Franciszek mianował nowego biskupa dla norweskiej prałatury Trondheim, która była nieobsadzona od 10 lat. Jak poinformowała Skandynawska Konferencja Biskupów, urząd ten obejmie 45-letni opat cystersów Erik Varden. Urodzony w Norwegii Varden stoi od 2015 roku na czele opactwa Mount Saint Bernhard w angielskim Leicestershire.

Biskup Oslo, Bernt Ivar Eidsvig, który jako administrator apostolski kierował dotychczas prałaturą Trondheim jest zadowolony z nominacji biskupiej dla Norwega. Wyraził nadzieję, że „Varden będzie z pewnością źródłem inspiracji dla wiernych oraz księży”. Nowy biskup w pierwszej reakcji na tę nominację mówił o „wielkiej odpowiedzialności”, jaką niesie z sobą ten urząd, ale jednocześnie widzi w nim „źródło radości”.

Pralatura Trondheim obejmuje pięć parafii, w których mieszka ok. 15 tys. katolików pochodzących ze stu narodów. Ostatnio przybywa wiernych średnio o jeden procent miesięcznie, a to za sprawą migrantów zarobkowych oraz uchodźców.

Watykan nie ustanawia z reguły diecezji w regionach o niewielkiej liczbie katolików i tworzy tam niższe struktury, jak wikariaty lub prałatury. Rangę prałatury terytorialnej ma nie tylko Trondheim, ale także położone bardziej na północ obszary. Natomiast stołeczny region kościelny Oslo ma status diecezji.

Filmik do obejrzenia:

https://www.youtube.com/watch?v=03sbDWjJHWM&ab_channel=Katolskno

[link widoczny dla zalogowanych]

Pierwsze od XVI wieku święcenia biskupie w norweskim Trondheim

Pierwsze od XVI wieku święcenia biskupie odbędą się 3 października w katedrze św. Olafa w Trondheim w Norwegii. Sakrę biskupią przyjmie o. Erik Varden, nowy ordynariusz miejscowej prałatury terytorialnej.

– To historyczna chwila, bo żaden katolicki biskup nie był tu wyświęcony od czasów Reformacji w 1537 roku – wyjaśniono na stronie internetowej Kościoła katolickiego w Norwegii. Jest to także „znak nowej pozycji Kościoła katolickiego”, gdyż „Trondheim będzie miało swego biskupa po 11 latach” wakansu. W tym czasie prałaturą zarządzał jako administrator apostolski bp Bernt Eidsvig z Oslo.

Wyzwaniem dla uroczystości są „zasady narzucone z powodu pandemii koronawirusa”, dotyczące zwłaszcza liczby osób mogących uczestniczyć w wydarzeniu, wyjaśnił ekonom prałatury o. Albert Vold. Przewidywano udział gości z zagranicy, jednak nie przyjadą, gdyż musieliby przejść kwarantannę.

Święcenia biskupie będą więc transmitowane w telewizji i w streamingu na stronie internetowej katolsk.no. Parafie zachęcono do zainstalowania telebimów, by wierni mogli wspólnie, a jednocześnie z zachowaniem dystansu, śledzić przebieg ceremonii. Każda parafia otrzyma również wielki tort z monogramem nowego biskupa.

- Nie możemy się już doczekać przybycia nowego biskupa – podkreśla o. Vold i podkreśla znaczenie faktu, że „stolica norweskiego Kościoła, a zarazem miasto św. Olafa, będzie miało swego biskupa katolickiego”.

Erik Varden urodził się w 1974 roku w Sarpsborg, na terenie diecezji Oslo w niepraktykującej rodzinie luterańskiej. Pod wpływem polskiego salezjanina o. Tadeusza Hoppe, w 1993 roku wstąpił oficjalnie do Kościoła katolickiego. Studiował i doktoryzował się w Cambridge i Paryżu. Po studiach w 2002 roku wstąpił do opactwa trapistów Mount Saint Bernard koło Coalville w angielskim hrabstwie Leicestershire. Po profesji zakonnej w 2007 roku studiował w latach 2009-2011 teologię patrystyczną na Papieskim Instytucie Wschodnim w Rzymie, a w latach 2011-2013 był wykładowcą na Papieskim Ateneum św. Anzelma w Wiecznym Mieście. Studiował także chorał gregoriański. Od 2015 roku był opatem opactwa Mount Saint Bernhard. Papież Franciszek mianował go biskupem i ordynariuszem prałatury Trondheim w listopadzie 2019 r., jednak termin święceń biskupich musiał zostać przesunięty ze względu na jego chorobę.

Prałatura Trondheim obejmuje środkową część Norwegii. Liczy około 16 tys. zarejestrowanych wiernych, skupionych w pięciu parafiach. W regionach o niewielkiej liczbie katolików Stolica Apostolska z reguły nie tworzy diecezji, lecz struktury niższej rangi, np. wikariaty apostolskie czy prałatury terytorialne.

[link widoczny dla zalogowanych]

Liturgia, która daje przedsmak nieba, pomaga w odkryciu wiary

Bp Erik Varden

Kościół katolicki w Norwegii stale się rozrasta. Główną tego przyczyną jest napływ migrantów, zwłaszcza z Polski i Litwy, ale ciągle dochodzi też do nawróceń – mówi bp Erik Varden z prałatury terytorialnej w Trondheim. Zauważa on, że w przeszłości na katolicyzm nawracali się w tym kraju przede wszystkich chrześcijanie innych wyznań. Dziś są to głównie ludzie niewierzący. Odkrycie Kościoła katolickiego zbiega się odkryciem wiary – dodaje bp Varden.

On sam jest konwertytą z luteranizmu. Do Kościoła katolickiego został przyjęty w 1993 r. Zanim w 2019 r. został pierwszym w czasach nowożytnych norweskim biskupem w Trondheim, przez 17 lat był trapistą. Jak zauważa w wywiadzie dla portalu NCR, w nawróceniach istotną rolę odgrywa dobrze sprawowana liturgia.

Bp Varden przypomina, że Sobór polecił sprawować liturgię w taki sposób, aby dawała ona przedsmak liturgii w niebie. Moje doświadczenie pokazuje, że tego właśnie pragną dziś ludzie, zarówno młodzi, jak i starzy. Mamy więc z determinacją i pokorą dążyć do tego celu, zachowując jedność Kościoła – dodał norweski biskup. Zauważył on, że w czasach takich jak nasze, naznaczonych zbiorową amnezją, wielu młodych ludzi w sposób naturalny chce głęboko czerpać ze źródeł przeszłości.

Zapytany o swe duszpasterskie plany, norweski biskup stwierdził, że są one przede wszystkim skoncentrowane na głoszeniu i nauczaniu, aby ludzie mogli lepiej poznać skarby wiary. To dla mnie bardzo zachęcające, że tak wielu chce się dowiedzieć czegoś więcej o wierze i spotkać się z tajemnicą w starannie sprawowanej liturgii.

Zwierzchnik prałatury terytorialnej w Trondheim powiedział, że zależy mu również na rozwoju życia wspólnotowego w Kościele. Testowane są różne modele wspólnoty wśród księży, studentów i młodzieży, młodych małżeństw i ludzi starszych. Należeć do Kościoła to należeć do wspólnoty. Musi się to stać bardziej wyraźne – dodaje norweski biskup-trapista. Przyznaje, że odkąd został powołany do Trondheim, stara się wypracować syntezę łączącą jego benedyktyńską duchowość i aktualne obowiązki.

[link widoczny dla zalogowanych]

Dlaczego warto być katolikiem? Odpowiada norweski biskup konwertyta

Warto być katolikiem, ponieważ to, czego naucza wiara jest prawdą, a prawda nas wyzwala – uważa bp Erik Varden przewodniczący Episkopatu Krajów Nordyckich. Podkreśla on, że ponowne odkrycie prawdziwego sensu wolności ma zasadnicze znaczenie w naszych czasach, kiedy pojęcie to często jest instrumentalizowane i pozbawiane swego fundamentu w prawdzie. Pokrzepia mnie - mówi - szczerość wielu młodych ludzi, których ewidentne słabości naszego świata popychają do poszukiwania trwałych współrzędnych.

W wywiadzie dla amerykańskiego portalu What We Need Now dzieli się on własnym doświadczeniem nawrócenia, ponieważ wiarę katolicką przyjął dopiero w wieku 19 lat. Przyznaje, że dla niego zasadnicze znaczenie miało odkrycie liturgii Kościoła. „Uderzył mnie czysty obiektywizm celebrowanego misterium i z ulgą odkryłem, że istnieje pedagogika modlitwy, za którą mogę podążać”.

Główna przeszkoda to autoafirmacja

Podkreśla on, że nawrócenie jest zasadniczo „odwróceniem się”. Zaczyna się od zakwestionowania samego siebie i od intymnego poczucia, że gdzieś, w jakiś sposób jestem wezwany do czegoś więcej, do życia inaczej. Jak zaznacza norweski biskup konwertyta, główną przeszkodą na tej drodze nawrócenia jest autoafirmacja, swoista duchowa głuchota, która sprawia, że słyszę tylko to, co mnie afirmuje, potwierdza. W ten sposób człowiek pozostaje uwięziony w samym sobie, odcina się od innych, kultywuje swój subiektywny światopogląd. Mówiąc obrazowo, wyłącza odbiornik i tylko nadaje, czy to w wewnętrznych monologach, czy też w mediach społecznościowych. Natomiast nawrócenie wymaga autotranscendencji. Dlatego podstawowym wyzwaniem dla konwertytów jest uznanie ideału i podporządkowanie mu własnych relacji i wyborów w taki sposób, aby odpowiadały temu ideałowi i pomagały się do niego zbliżać.

Ewangelizacja to konkretne zadania

Zdaniem norweskiego biskupa radykalna sekularyzacja, jakiej poddane zostały w ostatnich dziesięcioleciach kraje skandynawskie jest szansą, by przedstawić Ewangelię w całej jej nowości, aby była odbierana jako nowa i świeża. Jest to wielkie i radosne wyzwanie dla żyjących tam katolików. Obejmuje ono różne zadania, które muszą być realizowane jednocześnie. „Musimy znaleźć sposoby przekazywania autentycznego nauczania katolickiego; musimy nauczyć ludzi się modlić, pozwalając im odkryć bogactwo liturgii; musimy pokazać, że katolicy mają konstruktywny, atrakcyjny wkład w politykę i kulturę; i musimy ukonkretnić naszą wiarę w posłudze charytatywnej, ponieważ chociaż Norwegia jest krajem zamożnym, to jednak nie brakuje ludzi potrzebujących”.

Pytania po synodzie

Zapytany o znaczenie synodalności, bp Varden przypomniał, że „synodos” to dosłownie wspólna droga. Samo bycie w drodze nie jest jeszcze wartością, musimy wiedzieć, dokąd zmierzamy. Dla chrześcijan słowo droga ma szczególne znaczenie, ponieważ tym słowem pierwotni chrześcijanie określali Kościół. Byli oni postrzegani jako zwarta grupa, która podążała inna drogą niż większość ludzi. „Teraz, gdy formalny synod najwyraźniej dobiegł końca – dodał bp Varden – możemy spojrzeć wstecz na jego osiągnięcia i zapytać: Czy jestem wzmocniony w moim postanowieniu, by całym sercem podążać drogą Chrystusa? Jeśli tak, to czy będę ją realizował poprzez pełniejsze zaangażowanie w mojej parafii lub wspólnocie? Czy nasza droga jest rozpoznawalnie różna od drogi świata? Czy podążamy nią na warunkach Chrystusa, to znaczy idąc tak, jak On szedł, biorąc swój własny krzyż?”

[link widoczny dla zalogowanych]