Dzisiaj w Betlejem - ks. prof. Waldemar Chrostowski

Dzisiaj w Betlejem – ks. prof. Waldemar Chrostowski

Czy w naszych czasach Jezus Chrystus mógłby, jak zapowiadały proroctwa Starego Testamentu, narodzić się w Betlejem? Odpowiedź brzmi zaskakująco i dramatycznie: Raczej nie! Wprawdzie przybycie dwojga członków ludu Bożego wybrania, Maryi i Józefa, z Nazaretu do Betlejem jest możliwe, ale nie mogliby wejść do tego miasta z powodu rygorów wynikających z usytuowania go na terenie Autonomii Palestyńskiej. Boży plan zbawienia wypełnił się w czasie, gdy sytuacja w Ziemi Świętej była o wiele spokojniejsza niż obecnie.

Wzniesiony przez władze izraelskie mur oddziela Betlejem od Jerozolimy

Sąsiedzi

Gdy 14 maja 1948 r. Ben Gurion ogłosił w Tel Awiwie utworzenie niepodległego państwa Izrael, które nazajutrz zaczęło istnieć, Betlejem znalazło się poza jego obrębem, na terytorium Jordanii, do której należała też wschodnia Jerozolima łącznie ze Starym Miastem. Po 19 latach od tej sytuacji, w rezultacie tzw. wojny sześciodniowej, w czerwcu 1967 r. Izrael, pokonawszy wrogo usposobionych najbliższych sąsiadów, wydatnie poszerzył swoje granice, przesuwając je na wschodzie po rzekę Jordan i Morze Martwe. Betlejem znalazło się na terenie podporządkowanym Izraelowi, objętym nazwą „Zachodni Brzeg [Jordanu]”. Duża liczba ludności arabskiej mieszkającej na tych terenach, zwłaszcza w Jerychu i okolicach, uciekła albo została zmuszona do ucieczki do Jordanii, gdzie do dzisiaj, powiększona o urodzonych tam potomków, przebywa w obozach dla uchodźców utworzonych na przedmieściach Ammanu. Niemało ludzi zginęło, inni wyprowadzili się później albo zostali siłą usunięci z podbitego terytorium. Ta polityka w mniejszym stopniu dotyczyła Betlejem zamieszkiwanego wyłącznie przez ludność arabską, zarówno muzułmańską, jak i – co bardzo ważne – chrześcijańską. Betlejem nie leży, jak np. Jerycho, w pobliżu poszerzonych granic Izraela. Poza tym zawsze pozostaje w centrum uwagi wyznawców Chrystusa i jakiekolwiek radykalne poczynania nie ujdą uwagi chrześcijan na całym świecie. Przez około 30 lat po zajęciu przez Izraelczyków Betlejem, miejsca urodzenia króla Dawida, podróżowanie do tego miasta odbywało się bez większych trudności. Wprawdzie istniały posterunki kontrolne, które w okresach napięć politycznych szczegółowiej wykonywały swoje zadania, ale pielgrzymi przybywający z zagranicy w zasadzie nie odczuwali większych dolegliwości, mniemając, że dokładnie tak samo są traktowani wszyscy inni, a więc również Żydzi i Arabowie.

Sytuacja dość gwałtownie zmieniła się na przełomie XX i XXI wieku, czyli kilkanaście lat temu. W kontekście przeżywania przez chrześcijan Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 Izraelczycy ogłosili uroczyste obchody 3000 lat żydowskiej Jerozolimy. Samo miasto jest rzecz jasna starsze, ma bowiem długą kananejską historię, chodziło jednak o uwypuklenie i potwierdzenie niezbywalnego prawa Żydów do Jerozolimy jako ich „odwiecznej i niepodzielnej stolicy”. Wśród rozmaitych przedsięwzięć pojawiły się plany zbudowania muru, który miał oddzielić mieszkańców Izraela – żydowskich i arabskich, gdyż na terytorium wyznaczonym granicą z 1948 r. mieszkają również Arabowie – od arabskich sąsiadów z palestyńskiego Zachodniego Brzegu. W uzasadnieniu podawano, że Izraelczycy chcą w ten sposób zabezpieczyć się przed przenikaniem terrorystów, których ataki budziły grozę i nieszczęścia oraz wywoływały poczucie niepewności. Izraelscy stratedzy zaplanowali wzniesienie muru o wysokości ośmiu metrów, którego łączna długość wynosi ponad 700 kilometrów. Rychło zapoczątkowano roboty budowlane i wkrótce potężny mur oddzielił Betlejem od Jerozolimy. Jego bieg został wyznaczony tak, że bardzo często przebiega on przez ogrody, sady i poletka należące do jednego właściciela lub tej samej rodziny. W toku wytyczania i wznoszenia muru zdarzały się prawdziwie dantejskie epizody, w których do głosu dochodziła rozpacz i bezsilność poszkodowanych.

Od kilku lat, aby wejść lub wjechać do Betlejem, trzeba było przejść przez pilnie strzeżoną bramę, przy której umieszczono izraelskie posterunki wojskowe. Betlejem dzieli od centrum Jerozolimy, czyli Starego Miasta, około 9 kilometrów, lecz aby dotrzeć do miejsca narodzin Jezusa, nie można dokładnie zaplanować czasu, ponieważ trzeba przejść przez specjalny checkpoint. Wjazd do Betlejem jest łatwiejszy, aczkolwiek – paradoksalnie – nie mogą się tam udać Żydzi, co jest motywowane względami bezpieczeństwa. Szerokim kołem omijają więc to miasto, zatrzymując się przy tzw. grobie Racheli, który znalazł się po izraelskiej stronie muru. Natomiast dużo trudniejszy jest wyjazd z Betlejem i ponowny wjazd na terytorium Izraela. Żołnierze często sprawdzają paszporty. Zawsze pełnią funkcję „fizjonomistów”, wchodząc do wnętrza autokaru i bacznie sprawdzając, czy nie ma w nim osób o „arabskich” rysach twarzy. W przypadku wątpliwości albo w okresach nasilonych napięć i konfliktów politycznych pielgrzymi i turyści są przepuszczani przez podziemny tunel przeznaczony na co dzień dla tej nielicznej części ludności palestyńskiej, która uzyskała prawo do przejścia z Betlejem na stronę izraelską. Tunel, łagodnie mówiąc, sprawia bardzo przygnębiające wrażenie. Przechodząc nim, duchowo poruszeni pobytem w Betlejem pielgrzymi doświadczają prawdziwego szoku. Zarówno konstrukcja tunelu, jak i sposób przeprowadzania kontroli nie zostawiają żadnych wątpliwości, że przebywamy w niezwykle zapalnym rejonie świata.

Wpuszczanie do Betlejem oraz wypuszczanie z tego miasta pielgrzymów i turystów odbywa się na ogół sprawnie. Dzięki temu większość z nich nie ma pojęcia, że z Palestyńczykami jest zupełnie inaczej. Codziennie, zwłaszcza wczesnym rankiem i wieczorem, przed wejściem do tunelu gromadzi się tłum ludzi wyczekujący często przez wiele godzin na możliwość przejścia na drugą stronę. Nierzadko widać ludzi rozgniewanych i zirytowanych nie tylko uciążliwością procedur, lecz również sposobem, w jaki są traktowani. Mur skutecznie zabezpiecza Izraelczyków przed ewentualnym przenikaniem terrorystów, ale potęguje też frustrację i gniew, nasilając wrogość Palestyńczyków wobec ich żydowskich sąsiadów. Powstało bowiem swoiste getto, które boleśnie wyznaczyło granicę między dwoma sąsiadami.

W ostatnim okresie sytuacja uległa dalszemu zaostrzeniu. Budowa muru uznawanego przez wielu, także przez zwierzchników lokalnych wyznań chrześcijańskich, za „nielegalny” ma być kontynuowana w tzw. chrześcijańskim trójkącie, który obejmuje Betlejem oraz miejscowości Beit Dżala i Beit Sahour. Przebieg muru zaplanowanego między Beit Dżala a al-Walajeh dramatycznie podzieli wiele chrześcijańskich rodzin, ugodzi również w dwa domy naukowo-formacyjne w Cremisan należące do zgromadzenia salezjanów. Od wielu miesięcy trwają wysiłki, by udaremnić te plany. Z kolei w Beit Sahour znajduje się katolickie i prawosławne sanktuarium Pola Pasterzy upamiętniające przedstawione w Ewangelii według św. Łukasza obwieszczenie radosnej nowiny o narodzinach Zbawiciela, do którego codziennie przybywają liczni pielgrzymi. W październiku 2012 r. katoliccy biskupi Ziemi Świętej zażądali od władz Izraela, by wycofały się z planów dalszej budowy kontrowersyjnego muru. Nie wiadomo jednak, co przyniesie najbliższa przyszłość.

Malejąca liczba chrześcijan

W odezwie skierowanej do władz Izraela katoliccy biskupi Ziemi Świętej napisali: „Mur zagrozi ogólnie chrześcijanom Betlejem i może doprowadzić do ich większej emigracji”. Sytuacja demograficzna chrześcijan stale się pogorsza. Aktualnie w całej Ziemi Świętej, włączając Autonomię Palestyńską, mieszka ok. 180 tysięcy rodzimych wyznawców Chrystusa, co stanowi ok. 2 proc. wszystkich mieszkańców tego terytorium. Ponadto należy uwzględnić ok. 200 tys. obcokrajowców, których pewną część, trudną do dokładnego oszacowania, stanowią chrześcijanie. Ponieważ liczba obywateli Izraela systematycznie rośnie w ostatnim ćwierćwieczu, przede wszystkim na skutek wzmożonej imigracji z byłego Związku Sowieckiego, odsetek chrześcijan systematycznie maleje.

Chrześcijanie Ziemi Świętej nigdy nie byli faworyzowani ani zamożni. Przez długie wieki, do lat 20. XX w., znajdowali się pod panowaniem tureckim i dominacją islamu. Co się tyczy Betlejem, to w połowie XX w., czyli wkrótce po utworzeniu państwa Izrael, tamtejsi chrześcijanie stanowili połowę ogółu mieszkańców tego miasta. Ich obecność była wyraźnie widoczna, co potwierdzają liczne kościoły i kaplice, w których się modlili. Później nękały ich i wyniszczały kolejne wojny żydowsko-arabskie, a wreszcie coraz bardziej dotkliwa i przykra dominacja izraelska. Ekonomia Betlejem jest w dużej mierze uzależniona od natężenia ruchu pielgrzymkowego i turystycznego. Po wybuchu jesienią 2000 r. kolejnej intifady, czyli buntu Palestyńczyków przeciw żydowskim sąsiadom, krwawo stłumionej przez władze izraelskie, Betlejem przez kilka lat pozostawało odcięte od świata, co zmieniło się dopiero po 2004 roku. W tym okresie wielu mieszkańców miasta znacznie zubożało, prysły ich nadzieje na polepszenie sytuacji oraz wzmogła się fala kolejnej emigracji. Obecnie liczbę mieszkańców Betlejem i najbliższych okolic szacuje się na blisko 200 tysięcy, natomiast liczbę lokalnych chrześcijan na niemal 30 tysięcy, co stanowi zaledwie 15 proc. całej miejscowej populacji. Wielu arabskich chrześcijan wyjechało do rodzin i przyjaciół zamieszkujących różne kraje Europy, zwłaszcza do Włoch i Hiszpanii, a także USA i Kanady.

Nie ma wątpliwości, że – jak podkreślił William Shomali, biskup pomocniczy Łacińskiego Patriarchatu Jerozolimy – przyczyną emigracji jest coraz trudniejsze położenie ekonomiczne wynikłe z braku pracy i pomyślnych perspektyw na przyszłość. Najbardziej rozpaczliwym krokiem, który towarzyszy emigracji, jest sprzedawanie domów i ziemi. W Betlejem to rzadka praktyka, natomiast częściej dochodzi do niej w Jerozolimie, czemu sprzyja fakt, iż ziemia osiąga tam niebotyczne ceny. „Lecz ziemia – powiedział ks. arcybiskup Fouad Twal, łaciński patriarcha Jerozolimy – to władza i tożsamość. Ziemia jest tu wszystkim i dlatego trzeba się tej ziemi kurczowo trzymać”. Trzeba wiedzieć, że w Izraelu grunt mogą nabywać wyłącznie Żydzi, natomiast wszyscy inni mogą go jedynie wydzierżawić. Przeżywając ustawiczne trudności, a nawet prześladowania i marginalizację, chrześcijanie tracą ducha i wiarę w sens dalszej obecności we własnej ojczyźnie. Wybierają zatem, często jako ostateczność, życie na emigracji, gdzie przychodzą na świat dzieci, które nie myślą o trwałym powrocie do Ziemi Świętej. Przybywają do niej jako obywatele innych państw, wmieszani w tłumy pielgrzymów i turystów, utwierdzając się w przekonaniu, że wybór obczyzny był lepszym wyjściem.

Wizja niepodległej Palestyny

Gdy w 1948 r. utworzono państwo Izrael, miała też powstać niepodległa Palestyna. Jednak do dzisiaj do tego nie doszło, co stanowi trwałe podłoże zaognionego konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Aczkolwiek podejmowano rozmaite rozmowy nagradzane Pokojową Nagrodą Nobla, w gruncie rzeczy niewiele z nich wynikło dla rozwiązania nabrzmiałych relacji. Mimo to Palestyńczycy wciąż mają nadzieję na utworzenie własnego państwa, które sąsiadując z Izraelem, zapewniłoby im utrzymanie tożsamości, poczucie godności i właściwe miejsce wśród narodów świata. W ostatnim okresie ogromne nadzieje wzbudziła podjęta 29 października tego roku decyzja Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o nadaniu Palestynie statusu nieczłonkowskiego państwa obserwatora, analogicznego do tego, jaki posiada Watykan. W arcyważnym głosowaniu Polska wstrzymała się od głosu, zaś ta decyzja została odpowiednio odczytana i zinterpretowana zarówno przez Izrael, jak i Autonomię Palestyńską, z którą też utrzymujemy relacje dyplomatyczne. Komentując historyczną decyzję ONZ, ks. abp Fouad Twal powiedział: „Podzielamy radość narodu palestyńskiego i jego przywódców”. Patriarcha dodał, że to ważne wydarzenie „jest również krokiem z korzyścią dla Izraela, gdyż od tej pory będzie mógł rozmawiać z państwem, a nie z ekstremistami czy terrorystami, jak utrzymywano w przeszłości. Będzie mógł prowadzić rozmowy z państwem, jak ufam, rychło niepodległym, ze zdolnością do podejmowania decyzji dla dobra całego regionu”.

Takie samo stanowisko zajęła Stolica Apostolska, która za pontyfikatu Jana Pawła II, pod koniec grudnia 1993 r., nawiązała stosunki dyplomatyczne z państwem Izrael. Przyjmując z uznaniem podwyższenie statusu Palestyny, opowiedziała się za przyznaniem jej pełni praw suwerennego państwa. Kilka dni temu Papież Benedykt XVI przyjął na specjalnej audiencji Mahmuda Abbasa, prezydenta Autonomii Palestyńskiej, który w 2009 r. podejmował Ojca Świętego w Betlejem. Następnie prezydent Abbas spotkał się z ks. kard. Tarcisio Bertonem, watykańskim sekretarzem stanu (odpowiednik ministra spraw zagranicznych). Zgodnie uznano, że trwałe rozwiązanie konfliktu może się dokonać jedynie na drodze partnerskich negocjacji z poszanowaniem praw wszystkich stron. Gdyby podejmowane wysiłki zostały uwieńczone prawdziwym, a nie medialnym czy propagandowym sukcesem, sytuacja ludności palestyńskiej mieszkającej na terenach podporządkowanych obecnie jurysdykcji Izraela uległaby rzeczywistej zmianie na korzyść.

Ale historyczna decyzja ONZ stała się pretekstem do kolejnego posunięcia Izraela, który postanowił rozpocząć dalszą rozbudowę osiedli żydowskich na okupowanych terytoriach palestyńskich. Plan przewiduje zbudowanie prawie 1300 domów dla osadników izraelskich zdecydowanych na urzeczywistnianie wszechstronnej i pełnej „judaizacji” Ziemi Świętej. Decyzja jest tym bardziej zapalna, że wznoszenie nowych domów zaplanowano w dzielnicach Ramot i Pisgat Zeev we wschodniej Jerozolimie zamieszkałej w ogromnej większości przez Palestyńczyków oraz w Samarii. Ludność arabska, zarówno muzułmanie, jak i chrześcijanie, nie mają wątpliwości, że budowa nowych osiedli nie wynika z potrzeb mieszkaniowych, ponieważ te można zaspokoić w inny sposób, lecz przede wszystkim z pobudek politycznych. Chodzi bowiem o radykalną zmianę składu demograficznego Jerozolimy i jej okolic. Niemały wpływ na nastroje panujące w Izraelu mają żydowscy fundamentaliści, których wrogość obraca się również przeciw chrześcijanom. Świadczy o tym nasilona w ostatnich tygodniach liczba aktów wandalizmu i ataków, do których doszło w Jerozolimie i w Latrun. Najbardziej spektakularne były skierowane przeciw klasztorowi Krzyża Świętego, klasztorowi franciszkanów Przy Wieczerniku na Górze Syjon oraz na cmentarzu ormiańskim w Jerozolimie. Reprezentanci Kościołów chrześcijańskich zażądali od władz izraelskich wykrycia i ukarania sprawców oraz wzmożonej i skutecznej ochrony obiektów kultu.

Rozwiązanie nabrzmiałych problemów zależy najbardziej od władz Izraela, które powinny działać nie prawem siły, lecz siłą sprawiedliwego prawa. Do wdrożenia procesu pokojowego potrzebna jest bezprecedensowa determinacja i odwaga, dla której inspirację powinno stanowić profetyczne orędzie Biblii. Właśnie dlatego nieoceniony staje się również wkład chrześcijan mieszkających w Ziemi Świętej, zwłaszcza w Betlejem oraz w Jerozolimie i Nazarecie. Dopuszczenie ich do partnerskiego udziału w procesie zaprowadzania pokoju jest najbardziej wiarygodnym miernikiem rzeczywistego stanu dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a w szerszej perspektywie – niezwykle potrzebnego „trialogu” wyznawców judaizmu, chrześcijan i muzułmanów.

ks. prof. Waldemar Chrostowski

Autor jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, przewodniczącym Stowarzyszenia Biblistów Polskich.

[link widoczny dla zalogowanych]

Drzwi Święte zostaną otwarte również w Strefie Gazy
(...)
http://www.traditia.fora.pl/informacje-od-pontyfikatu-franciszka,86/papiez-oglosil-rok-swiety-milosierdzia-2015-2016,12904.html#66786

A.D. 2022 rok

Betlejem zaczyna na nowo tętnić życiem

Jeden z betlejemskich rzemieślinków

Ulice Betlejem rokrocznie zapełniają się gośćmi w okresie Bożego Narodzenia. Przez ostatnie dwa lata mogło się jednak wydawać, że jest to miasto duchów. Liczne hotele, sklepy i kramy stały puste, a mieszkańcy ubożeli z dnia na dzień. Dziś miejsce przyjścia na świat Jezusa zaczyna tętnić życiem jak przed pandemią.

„Jak Bóg da, powrócimy w tym roku do stanu sprzed pandemii, a może nawet będzie lepiej” – mówi z nadzieją Hanna Hanania, burmistrz Betlejem. Wspomina, że w ceremonii zapalenia światełek na choince uczestniczyło aż 15 tys. ludzi.

Izraelskie ministerstwo szacuje, że tego roku na święta przybędzie 120 tys. gości zza granicy. Ruch więc nadal pozostanie mniejszy w porównaniu do 150 tys. turystów przybyłych w przedpandemicznym 2019 r. Jest to jednak rewolucja względem lockdownu.

Cieniem kładą się starcia na granicy między Zachodnim Brzegiem Jordanu a Izraelem. W tym roku zginęło w nich 150 Palestyńczyków i 31 Żydów. Był to więc najgorszy czas od 2006 r. W ostatnich tygodniach padł jeden nastolatek mieszkający w obozie dla uchodźców w pobliżu Betlejem. Ludzie z miasta podjęli jednodniowy strajk w geście protestu.

Bessem Giacaman zaznacza, że pandemia była o wiele większym ciosem niż napięcia polityczne. „Starcia mamy od 60, 70 lat. Trwają one zwykle miesiąc i ustają, a wtedy turyści wracają” – mówi rzemieślnik. Należy już do trzeciego pokolenia prowadzącego sklep z dewocjonaliami. Podkreśla, iż po lockdownach będzie potrzebował lat, by powrócić do stanu sprzed kryzysu.

Zachwianie gospodarcze nie tylko postawiło na krawędzi lokalne biznesy, ale doprowadziło także do głodu. Stąd też wznowienie ruchu turystycznego stanowi wielki znak nadziei dla mieszkańców.

[link widoczny dla zalogowanych]

A.D.2023 rok

Franciszkanin z Jerozolimy: Betlejem stało się więzieniem pod gołym niebem

Kościół katolicki w Ziemi Świętej jest zaniepokojony losem obecności chrześcijan w mieście narodzin Jezusa w związku z trwającą wojną. Nadchodzące Boże Narodzenie może stać się smutne i samotne, zwłaszcza w Betlejem, powiedział w rozmowie z niemiecką agencją katolicką KNA ojciec Ibrahim Faltas, wikariusz, a zatem drugi odpowiedzialny za franciszkańską Kustodię Miejsc Świętych w Jerozolimie. Ze względu na prawie całkowite zamknięcie i brak turystów, miasto przypomina „więzienie pod gołym niebem”.

Sytuacja jest fatalna dla chrześcijan w Betlejem, którzy stanowią około 30 procent populacji tego liczącego 30 tys. mieszkańców miasta na południe od Jerozolimy i są szczególnie zależni od turystyki i pielgrzymek.

Ze względu na sytuację wojenną, katolickie obchody Bożego Narodzenia zostały tym razem ograniczone do liturgii i nabożeństw, powiedział o. Faltas, który był jednym z najważniejszych mediatorów podczas palestyńskiej okupacji i oblężenia przez wojsko izraelskie kościoła Narodzenia Pańskiego w 2002 roku. Zdaniem franciszkańskiego zakonnika, zewnętrzne uroczystości i głośna radość nie pasują do sytuacji. Jednocześnie wyraził ubolewanie, że na skutek wojny kolejni chrześcijanie wyjechali z Betlejem.

Liczbę zabitych po obu stronach konfliktu o. Faltas szacuje na 20 tys., a liczbę rannych na 50 tys., ponieważ wielu zabitych nie zostało jeszcze wydobytych spod gruzów i zniszczonych domów w Gazie. Około 1,3 miliona ludzi jest tam bez wody, bez światła, bez lekarstw, bez jedzenia, bez wszystkiego: „W Gazie trwa wojna, to katastrofa. Do tego dochodzą ciągłe starcia i niszczenie domów na Zachodnim Brzegu. Od 7 października zginęło tam około 300 osób, a 4 tys. zostało aresztowanych”.

W rozmowie z KNA wikariusz franciszkańskiej Kustodii Miejsc Świętych w Jerozolimie powiedział, że o spadku obecności chrześcijan w Ziemi Świętej rozmawiał niedawno z prezydentem Palestyńczyków Mahmudem Abbasem, a także z papieżem Franciszkiem. Podkreślił, że Abbas jest tym bardzo zaniepokojony i przekazał mu list do papieża. Papież Franciszek zwracał się już do świata i polityków z licznymi apelami o pokój, zawieszenie broni i pomoc humanitarną. „Ojciec Święty robi bardzo wiele i będzie nadal pracował na rzecz Ziemi Świętej” – powiedział z przekonaniem o. Faltas.

[link widoczny dla zalogowanych]

Niepewne Boże Narodzenie w Ziemi Świętej bez pielgrzymów

W ojczyźnie Jezusa tegoroczne Boże Narodzenie pełne będzie wyrzeczeń i niepewności wynikającej z wojny. Zwierzchnicy Kościołów w tym regionie wzywają wyznawców Chrystusa na całym świecie do solidarności z ofiarami wojny w Strefie Gazy, ale też na Zachodnim Brzegu i w Jerozolimie. „Tysiące ludzi pozostało bez środków do życia. To będą bardzo trudne święta” – mówi Bernard Thibaut. Kieruje on Domem Abrahama, w którym od niemal 60 lat przyjmuje pielgrzymów. W tym roku ich zabraknie.

Na ulicach Ziemi Świętej nie będzie też bożonarodzeniowych parad, oświetlonych choinek ani jarmarków. „Skupiamy się na duchowym znaczeniu tego święta i na ile tylko możemy staramy się wesprzeć ofiary trwającej wojny” – mówi Radiu Watykańskiemu Thibaut. Wskazuje na dramatyczne bezrobocie, będące pośrednim skutkiem obecnej sytuacji. Dodaje, że bardzo doskwiera brak pielgrzymów, którzy stanowili źródło utrzymania dla wielu palestyńskich rodzin. Sytuacja jest dramatyczna, bo wszelkie pielgrzymki zostały wstrzymane co najmniej do marca. W Betlejem, miejscu narodzin Chrystusa, ulice są puste” – mówi Thibaut. Dodaje, że podobne pustki były podczas pandemii, teraz jednak, jak podkreśla, atmosfera jest dużo cięższa, a ludzie nie widzą nadziei.

„Normalnie przyjmujemy prawie 5000 osób rocznie, teraz nasz dom stoi pusty. Zatrzyma się u nas teraz czasem jakiś dziennikarz czy pracownik organizacji humanitarnych. Już wcześniej skupialiśmy się na wspieraniu muzułmańskich kobiet i rodzin w palestyńskiej dzielnicy, w której się znajdujemy, na Górze Oliwnej, poprzez szkolenia zawodowe i zajęcia rekreacyjne dla dzieci. Kobiety te wracają teraz do Domu Abrahama i kontynuujemy to wsparcie. Wśród naszych pracowników są Palestyńczycy, w przeciwieństwie do Izraelczyków nie otrzymują zasiłków pozwalających przetrwać ten czas, stąd wspiera ich francuska Caritas, aby mogli utrzymać swoje rodziny, zarówno w Jerozolimie, jak i na Zachodnim Brzegu. Jednak zdecydowana większość hoteli i ośrodków dla pielgrzymów jest zamknięta od miesięcy, a pozbawieni dochodów pracownicy znajdują się w strasznych tarapatach” – mówi dyrektor Domu Abrahama.

Bernard Thibaut wskazuje, że podobnie jak w przypadku pandemii, kryzys gospodarczy dla całego sektora turystycznego będzie niezwykle dotkliwy. Przypomina, że sektor turystyczno-pielgrzymkowy jako pierwszy odczuwa skutki kryzysu i jako ostatni wychodzi z niego. „Pielgrzymi są naprawdę integralną częścią modlitwy Kościoła w Ziemi Świętej i bardzo wspierają mieszkańców tych ziem. Nie powinniśmy więc czekać rok lub półtora roku z ich powrotem. Trzeba zdać sobie sprawę, że powrót pielgrzymów do modlitwy w Ziemi Świętej jest aktem pokojowym. Modlimy się o pokój, ale też o to abyśmy nie pozwolili gniewowi i zemście zawładnąć naszymi sercami, naszymi słowami i naszymi myślami” – mówi papieskiej rozgłośni.

[link widoczny dla zalogowanych]

Boże Narodzenie w Betlejem w cieniu wojny

Miejsce narodzin Jezusa przyciąga chrześcijan na całym świecie, szczególnie w okresie Bożego Narodzenia. Jednak w tym roku sytuacja wygląda zupełnie inaczej. O sytuacji w Betlejem pisze korespondentka watykańskiego portalu Vatican News.

Wojna w Ziemi Świętej mocno odbija się na Betlejem, a turystyka niemal całkowicie stanęła w miejscu. W tym roku większość chrześcijańskich pielgrzymów trzyma się z daleka, a wiele sklepów jest zamkniętych. Władze miasta zdjęły dekoracje świąteczne, a kościoły odwołały wielkie parady bożonarodzeniowe. Święta noc w Betlejem pozostaje w tym roku cicha.

Co roku pielgrzymi z całego świata przybywają do Betlejem, aby odwiedzić miejsce narodzin Jezusa, zwłaszcza w okresie Bożego Narodzenia, co stanowi ponad dwie trzecie produktu krajowego brutto. W tym roku prawie wszystkie łóżka hotelowe pozostają puste. Liczne restauracje i sklepy z pamiątkami są zamknięte. Taksówkarze na próżno czekają na klientów na przejściu granicznym z Izraelem.

Rony, który jest właścicielem sklepu w Betlejem mówi: „Nasz sklep jest sklepem historycznym. Jak widać, znajdujemy się naprzeciwko miejsca narodzin Jezusa. To dla nas coś wyjątkowego. Mój dziadek założył ten sklep w 1927 roku. Potem przyszedł mój ojciec, Victor, drugie pokolenie. A ja i mój brat jesteśmy trzecim pokoleniem. Mam też małego Victora. Mam nadzieję, że będzie czwartym pokoleniem. To cud prowadzić sklep w tym miejscu przez 100 lat”.

Wyjaśnia, że zawsze mieli niezbyt stabilną sytuację, ale ich zadaniem jest pozostanie w tym kraju. „Ponieważ zawsze mówię, że kościół jest zbudowany z kamieni, ale my jesteśmy żywymi kamieniami. I zawsze mamy nadzieję na lepszą sytuację, na lepszą przyszłość dla naszych dzieci. Ważne jest również, aby zdać sobie sprawę, że Boże Narodzenie to nie tylko grudniowe dni. Mamy Boże Narodzenie przez cały rok, zwłaszcza tutaj, w tym miejscu” – mówi Rony.

W tym roku w kościołach w Betlejem nie będzie żadnych dekoracji świątecznych. Swoją decyzją Kościoły chrześcijańskie podążają za radą miejską Betlejem, która kilka tygodni temu ogłosiła na Facebooku, że „wszystkie dekoracje świąteczne i elementy świąteczne zostaną usunięte na cześć męczenników i w solidarności z ludnością Gazy”. Przed kościołem Narodzenia Pańskiego, jednym z najstarszych kościołów na świecie, nie ma więc choinki ozdobionej kolorowymi światełkami, jak to zwykle bywa o tej porze roku. Plac Żłóbka, zwykle centrum wszystkich chrześcijańskich parad bożonarodzeniowych, w tym okresie przedświątecznym służy jedynie jako zwykły parking i miejsce zbiórki, gdzie w tę adwentową niedzielę patroluje około 20 żołnierzy palestyńskich sił bezpieczeństwa.

Z powodu wojny między radykalną islamską organizacją Hamas a Izraelem, obecnie obowiązuje ostrzeżenie dla podróżujących do Izraela i na Zachodni Brzeg Jordanu. Od czasu ataku radykalnego islamskiego Hamasu na Izrael 7 października, Izrael jest w konflikcie zbrojnym z organizacją terrorystyczną, która kontroluje palestyńskie terytorium autonomiczne w Strefie Gazy. W ataku z 7 października zginęło 1200 osób i wzięto około 250 zakładników, w tym arabskich Izraelczyków i Beduinów. Od dwóch miesięcy Hamas wystrzeliwuje tysiące rakiet na izraelskie miasta, w tym Jerozolimę. 128 zakładników jest nadal przetrzymywanych przez Hamas. Konflikt w Strefie Gazy doprowadził do tymczasowego zamknięcia izraelskich przejść granicznych do Betlejem dla turystów. Chociaż punkty kontrolne zostały ponownie otwarte dla odwiedzających, turyści nadal nie mogą wjechać do Betlejem.

[link widoczny dla zalogowanych]