O. Adolf Tanquerey - Zarys teologii ascetycznej i mistycznej

Zarys teologii ascetycznej i mistycznej (tom I) - o. Adolf Tanquerey

O. Adolf Tanquerey, autor pracy stanowiącej bez wątpienia najbardziej klasyczny podręcznik ascetyki, żywił przekonanie, że dogmat jest fundamentem teologii ascetyczno-mistycznej i że wykazanie tego, co Bóg uczynił i czyni dla naszego życia wewnętrznego, jest najskuteczniejszą pobudką do prawdziwej pobożności. Przypomina zatem najpierw te dogmaty, na których się nasza doskonałość opiera i z których wyrasta. Podręcznik jego jest więc w pierwszym tomie traktatem doktrynalnym, wykazującym, że doskonałość chrześcijańska wypływa logicznie z dogmatów, a zwłaszcza z dogmatu Wcielenia, będącego centralnym ich punktem.

Zarys teologii ascetycznej i mistycznej (tom II)

Tom II pracy o. Tanquereya to traktat praktyczny, nic bowiem nie może nas tak pobudzić do ciągłej i energicznej pracy nad własnym uświęceniem, jak żywa i oświecona wiara. Dlatego już w pierwszej części wyciąga autor z dogmatów wnioski praktyczne, naturalnie z nich wypływające; wyprowadza także z nich środki ogólne, służące do udoskonalenia. W drugiej zaś, traktującej o trzech drogach w życiu duchownym, podaje bardziej szczegółowy i praktyczny wykład, jakich to środków należy używać, by przebiec po tych trzech drogach aż na zawrotne szczyty doskonałości chrześcijańskiej.

"Pychę cechuje przede wszystkim upodobanie w sobie; podziwia ona wszystko na sobie i wszystko sobie przypisuje; dalej tkwi w niej przeczulona drażliwość, która obrusza się, ilekroć jej ktoś odmówi uznania lub okaże jej brak zaufania lub niezadowolenie, albo tylko pozór upośledzenia.

Nawet mimoza (roślina, zwana „czułkiem”) nie odznacza się taką wrażliwością, jak człowiek pyszny na pochwałę ludzką. Zdaje mu się, że wszystko, co ma i posiada, drudzy powinni znać i podziwiać w nim. Odznacza się też przeważnie gorączkową chęcią krytykowania. Rad wszystkich pozywa przed swój trybunał; czyni się sędzią żywych i umarłych.

Pycha może nawet wyrodzić się w pewnego rodzaju bałwochwalstwo. Pyszałek, on jeden, wie wszystko, nikomu nie da się pouczyć, wystarcza sam sobie i staje się dla drugich prawie nieprzystępny. Nie sądźmy, żeby takie pół-bożki były jakąś rzadkością w świecie. Przecież do tej klasy ludzi należą zwykle ci, co nie chcą nic wiedzieć ani o Kościele, ani nawet o samym P. Bogu.

Z pychą można się spotkać wszędzie na świecie. Istnieje pycha władców, pycha podwładnych, pycha szlachciców, pycha żebraków, pycha uczonych, pycha wreszcie chłopów i prostaków. Jawi się ta namiętność w świecie jakby epidemia, począwszy od chwili, kiedy stary wąż-uwodziciel wpisał do pamiętnika naszych pierwszych rodziców te słowa: Będziecie jako bogowie (Ks. Rodz. 3, 5). Tej piosenki my, dzieci Adama, nie możemy sobie jakoś wybić z głowy."

O. Adolf Tanquerey - Zarys teologii ascetycznej i mistycznej (tom I)