Ks. Tomáš Halík: chrześcijaństwo stoi u progu reformacji

Zdaniem znanego czeskiego teologa ks. Tomáša Halíka, chrześcijaństwo stoi w obliczu nowej reformacji. „Planowana przez papieża Franciszka synodalna reforma Kościoła katolickiego może mieć znacznie głębsze skutki niż wcześniej zakładano”, powiedział ks. prof. Halík podczas obradującego w tych dniach w Krakowie Zgromadzenia Ogólnego Światowej Federacji Luterańskiej. „Jestem przekonany, że mamy tu do czynienia z możliwym początkiem nowej reformacji chrześcijaństwa, opartej zarówno na Soborze Watykańskim II, jak i na zielonoświątkowym ponownym ożywieniu światowego chrześcijaństwa. Reforma Kościoła musi sięgać znacznie głębiej niż zwykła reforma instytucji”, stwierdził teolog. Zwrócił też uwagę na potrzebę ponownego odkrycia duchowego i egzystencjalnego wymiaru wiary.

Ks. Halík, który został wyświęcony na księdza w podziemiu w czasach komunizmu i zimnej wojny, jest uważany za jednego z najważniejszych katolickich intelektualistów i pisarzy w Czechach. Był doradcą Vaclava Havla, pierwszego czeskiego prezydenta po upadku „muru berlińskiego”. Obecnie jest profesorem socjologii i kierownikiem Wydziału Religioznawstwa na Uniwersytecie Karola w Pradze. Otrzymał wiele międzynarodowych nagród za swoje zaangażowanie na rzecz praw człowieka, wolności religijnej i dialogu międzyreligijnego.

Zwracając się do delegatów 150 Kościołów członkowskich Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL), ks. Halík powiedział, że populiści, nacjonaliści i fundamentaliści religijni wykorzystują strach ludzi przed utratą tożsamości. W krajach takich jak Rosja, gdzie „ostatni komuniści stali się pierwszymi kapitalistami”, panuje kryzys gospodarczy, moralny i demograficzny.

Teolog potępił atak Rosji na Ukrainę, „narodowy mesjanizm” prezydenta Władimira Putina i prokremlowskie nastawienie przywódców Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Podkreślił, że Kościoły, które są skorumpowane przez reżim polityczny, okradają się ze swojej przyszłości.

Zdaniem ks. Halíka jednym z najważniejszych zadań Kościoła są nowe sposoby głoszenia Ewangelii. „Ale nie możemy być aroganckimi posiadaczami prawdy. Tylko Jezus może powiedzieć: Jestem Prawdą” – powiedział czeski teolog dodając: „Nie jesteśmy Jezusem, jesteśmy niedoskonałymi uczniami Jezusa”. Celem misji nie jest pozyskiwanie nowych członków Kościoła i włączenie ich w istniejące struktury. O wiele ważniejszy jest wzajemnie wzbogacający dialog – nie tylko z ludźmi innych wyznań lub niewierzącymi, przekonywał czeski teolog.

13. Zgromadzenie Ogólne Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL) obraduje w Krakowie w dniach 13-19 września. Uczestniczy w nim ponad 300 oficjalnych delegatów z 99 krajów. Obecni są także reprezentanci członków stowarzyszonych ŚFL, goście ekumeniczni, oficjalni mówcy, doradcy, uczestnicy z urzędu, wolontariusze i pracownicy ŚFL. Hasłem Zgromadzenia są słowa zaczerpnięte z Listu do Efezjan: „Jedno Ciało, jeden Duch, jedna nadzieja”. Gospodarzem wydarzenia jest Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce.

[link widoczny dla zalogowanych]

No i się reformują. Ale dlaczego Kraków?

Sekretarz generalna Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL), ks. dr Anne Burghardt, oraz kardynał Kurt Koch, prefekt Dykasterii ds. Jedności Chrześcijan przedstawili „Wspólne słowo” na Trzynastym Zgromadzeniu Ogólnym Światowej Federacji Luterańskiej, które skończyło się 19 września w Krakowie.

Luteranie i katolicy przedstawili „Wspólne słowo”

Uczestnikami Zgromadzenia – najwyższego organu decyzyjnego ŚFL – byli delegatki i delegaci Kościołów członkowskich oraz liczni goście ekumeniczni, którzy zebrali się pod hasłem „Jedno Ciało, jeden Duch, jedna nadzieja”. „Wspólne słowo” zostało odczytane w ramach nabożeństwa ekumenicznego upamiętniającego sakrament Chrztu Świętego.

Na nabożeństwie obecni byli też przedstawiciele światowej Wspólnoty Anglikańskiej, Światowej Rady Metodystycznej, Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopola oraz Światowej Wspólnoty Zielonoświątkowej. Po nabożeństwie odbyła się prezentacja stanowisk nt. nauki o usprawiedliwieniu.

W dokumencie „Wspólne słowo” wyrażono zobowiązanie do działania na rzecz jedności Kościoła w obliczu trwających na świecie wojen, aktów przemocy i podziałów między ludźmi. Podkreślono znaczenie Chrztu Świętego jako sakramentu jedności i Nicejsko-Konstantynopolitańskiego Wyznania Wiary tworzącego ekumeniczną więź, której źródłem jest Chrystus. W Chrzcie Świętym Bóg usprawiedliwia, a „Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu” przypomina, że jesteśmy wyzwoleni przez Bożą łaskę i przebaczenie oraz złączeni przez chrzest i wiarę.

W dokumencie zwrócono uwagę, że nadal pozostają kwestie, które wymagają wyjaśnienia i uwagi jak np. ekskomunika Marcina Lutra czy treść luterańskich pism konfesyjnych, które odnoszą się do papieża jako „antychrysta”. „Za tymi dwoma przykładami kryje się ostatecznie pytanie o posługę Piotrową oraz o misterium Kościoła, jego jedność oraz jego jedyność. Stąd też musimy zwrócić na to szczególną uwagę, kontynuując dialog luterańsko-katolicki” – czytamy w dokumencie.

Dokument wspomniał dotychczasowe kroki dialogu luterańsko-rzymskokatolickiego, takie jak „Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu”, a także wspólne upamiętnienie Reformacji w Lund. Przywołano Wyznanie Augsburskie, które jest „przedkonfesyjnym” świadectwem jedności Kościoła i ma nie tylko historyczne znaczenie, ale także potencjał ekumeniczny o trwałym znaczeniu. Jego podstawową intencją było „zachowanie jedności kościelnej” oraz składanie świadectwa „o prawdzie Ewangelii w jego czasach”.

Wspólna refleksja na temat „Wyznania Augsburskiego” może być kolejnym etapem na drodze od konfliktu do komunii. Zachętę do tej refleksji wyraził papież Franciszek podczas spotkania z delegacją ŚFL 25 czerwca 2021 roku. Zachęcił do wytrwałości w modlitwie, miłości wzajemnej i gorliwych wysiłków na rzecz większej jedności w Ciele Chrystusa.

W dokumencie powołano się również na piąty imperatyw ekumeniczny, który zachęca, by „składać świadectwo o miłosierdziu Bożym w zwiastowaniu oraz służbie światu”.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pełna treść dokumentu dostępna TUTAJ.

[link widoczny dla zalogowanych]

"Szanujmy swoją świętą wiarę, nie rzucajmy "pereł przed wieprze". Chęć kompromisów niech zastąpi ożywienie kultu maryjnego, kultu świętych, katolickich tradycji pobożnościowych. Nie pozwalajmy innowiercom wmawiać nam "szukajmy tego co na łączy". Bo jeśli jedna jota, jedna kreska zostaje zniesiona to nic nas nie łączy bo wiara święta jest całościowa. Jakiż chrzest może nas łączyć z innowiercami skoro jest on włączeniem w Kościół, więc w całą wiarę z Maryją, Świętymi, modlitwą za zmarłych itd... więc jak może chrzest u baptysty być włączeniem w wiarę katolicką?"

O Panie Boże, dzięki Ci,
żeś mi Kościoła otwarł drzwi,
w nim żyć umierać pragnę.