Jestem Katolikiem - Ks prałat Robert Mäder

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

fragment książeczki NAPISANEJ PRZED 1945 rokiem!!!

PEWNEGO RAZU PRZYSZLI DO PAPIEŻA PIUSA moderniści. Jeden z nich, profesor wszechnicy, chcąc go podejść, zapytał: Ojcze Święty, które jest najnowsze przykazanie w Zakonie? Pius odpowiedział: Kochaj Pana Boga z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich sił swoich. To jest najnowsze i najaktualniejsze przykazanie. Moderniści wrócili smutni do domu, każdy do ojczyzny swojej. Przekonali się, że z papieżem targu nie ma, że u niego polityka Krzyża stać będzie zawsze ponad wszelkimi zamierzeniami i rozważaniami dyplomacji ludzkiej. W całym Piśmie św. nie znam nic, co by na pozór tak niewinnie, a w rzeczywistości tak nieubłaganie brzmiało, jak to najgłówniejsze przykazanie, z którego widzę, że niektórzy chrześcijanie znają już tylko osłabiony sens zakończenia. Nie znam nic, co by było w większej sprzeczności z tak zwanym modernizmem - tym zawieszeniem broni i zbrataniem się z duchem czasu - od tego przykazania pełnej miłości.

Co mówi połowiczny katolicyzm?

Milczmy! Nie mówmy ciągle o naszych twardych prawdach, o naszych nieubłaganych przykazaniach, o naszych niemiłych zwyczajach, o naszych uroszczeniach. Milczmy o znoszonych krzywdach, o ograbionych klasztorach, wypędzonych zakonach, zakazanych procesjach, o państwie kościelnym, o przywróceniu niepodległości i wolności głowie Kościoła!
Milczmy, gdy nas usuwają z państwa, ze szkoły i stowarzyszeń! Przemilczmy kłamstwa historyczne nauczycieli, zaczepki prasy, dokuczliwości w biurach i warsztatach!! Nie urządzajmy żadnych historii. Stanowimy przecież mniejszość. Cnotą, która przystoi mniejszości i najwięcej zjednuje względów, jest skromność i dobre wychowanie.
A jeżeli mamy mówić, to tylko w uroczystych okolicznościach, aby zaznaczyć swoje zapatrywanie. Nie zabierajmy głosu wszędzie i nie za często, i nie za głośno!!

My także jesteśmy katolikami. Równie dobrymi, jak inni. I chcemy nimi pozostać. Tylko nasz katolicyzm cichszy, skromniejszy, cierpliwszy, mniej głośno występujący, mniej energicznie domagający się! My dalej zajdziemy. Więcej osiągniemy. Więc milczmy!
Jakież następstwa są tej taktyki? Najpierw mówi się cicho, potem milknie się tu i ówdzie. Potem stale. Potem prawda i prawo bywają zapomniane, potem porzucone, a na ostatku zaprzane. Dzieci nie słyszą już o nim. Wzrasta pokolenie, dla którego pewne prawdy stają się obce, przestarzałe i niepotrzebne. Milczący katolicyzm staje się śpiącym, śpiący-umierającym, umierający - martwym.

Co mówi jeszcze półkatolicyzm?

Czekajmy! Półkatolicyzm mówi dużo o korzystnej chwili, odpowiednich momentach, o potrzebie uwzględnienia okoliczności. Marnujemy drogocenny czas na badanie, roz-ważanie, ponowne obmyślanie - tylko nic nie obalić, odesłać do komisji i jak tam brzmią te wszystkie pięk¬ne słowa zwolenników zbyt wielkiej powolności.

I to dzieje się w czasach, gdy drżą wszystkie fundamenty, wszystkie tamy pękają, łamią się wszystkie zapory. Gdy płomienie ogarniają wszystkie kąty, my siedzimy wygodnie, pocieszając się, że przyjdzie dzień, w którym protestanci przestaną protestować, wolnomularze rozprawiać o humanitaryzmie, socjaliści szano¬wać zaczną autorytet, rodzinę i własność, a więc zło przestanie być złem, a fałsz fałszem. O! my jesteśmy więcej niż naiwni!

Wszystko ma swój czas. Nie każda chwila nadaje się do dzieła. Ale co innego przesunąć czas ofensywy, a co innego zaniedbać potrzebnych przygotowań. Na przygotowanie do walki nigdy nie jest za wcześnie. W tym leży tajemnica powodzenia, aby być gotowym pięć minut przed rozpoczęciem. Zazwyczaj rozpoczyna się to prędzej, niż się spodziewamy.
Również niemądrze jest liczyć, że przyszłość nakarmi nas gotowym owocem bez żadnego z naszej strony trudu. Przeciwnicy dadzą nam to jedynie, do czego będą zmuszeni, to znaczy, co my lub okoliczności na nich wymogą. Dlatego nie możemy wierzyć w sprawiedliwość naszych nieprzyjaciół. Bo albo nasi nieprzyjaciele są niesprawiedliwi, ponieważ są naszymi nieprzyjaciółmi, albo są sprawiedliwi i dlatego są naszymi przyjaciółmi. Nie czekajmy dłużej. Zegar się śpieszy. Spełnijmy obowiązek, żądajmy chrztu i bierzmowania.

Co mówi jeszcze półkatolicyzm?

Działajmy wspólnie. Opuśćcie fronty, zniszczcie broń. Znieście fortece. Hasłem niech będzie: przy sobie i ze sobą zamiast przeciw sobie. Wszyscy dobrej woli - a świat jest ich pełen! - niech podadzą sobie ręce do jednolitego frontu partii porządku!!
A więc międzywyznaniowość na miejsce wyznaniowości, wspólny pochód zamiast osobistych marszów. Wyłączyć religię z polityki, z gospodarstwa, ze szkoły, nauki i sztuki!

Nie ma większego niebezpieczeństwa dla Kościoła nad to ogólne wyłączenie jego wpływu ze wszystkich tak zwanych neutralnych zagadnień życia. Wy połowiczni chcielibyście jechać na ślepo, wcisnąć się w tłum, a z neutralnych pozycji się cofać. Wy połowiczni! Ale słuchajcie, co pisze Pius wielki w pamiętnej encyklice - Encyklika św. Piusa X Pascendi Dominici gregis z 8.09.1907 r.
Jeżeli się wyłączy religię z udziału w życiu np. gospodarczym, to wkrótce usuniętą zostanie i z innych dziedzin praktycznego życia, l tak dojdzie się do bez-wyznaniowości, tzn. do zaparcia się najkrótszą drogą wszelkiej religii.

Co mówi jeszcze półkatolicyzm?

Wyjdźmy na spotkanie! Katarzyna Emmerich widziała w objawieniu Kościół w kształcie majestatycznej katedry. Przed portalem znajdowała się głęboka rozpadlina. Po drugiej stronie tej przepaści czekał olbrzymi tłum ludzki, który chętnie byłby wszedł do świątyni, gdyby go od niej nie dzieliła ta przepaść. Księża znaleźli jednak radę. Poszli do kościoła, odłamywali blok za blokiem z głównego ołtarza i rzucali w ten sposób zdobyte marmury w przepaść, póki się nie wypełniła. Cel był osiągnięty. Most nad przepaścią zrobiony. Tłum rzucił się z radością na wyrównaną rozpadlinę, witając księży jako przyjaciół ludzkości. Ludzie padli sobie w ramiona i płakali z miłości i radości, gdyż znikły różnice. W tryumfie wkroczono do świątyni. Lecz gdy się z bliska przyjrzano, zobaczono, że tam nie było - tabernakulum! Na co się zda wyjście na spotkanie, jeśli się sami zatracimy, przestaniemy być sobą? Leon XIII, wielki papież pokoju, powiedział: Nic tak Kościołowi nie zaszkodziło, jak ta wieczna ustępliwość. Zawsze jesteśmy tymi, co tracą.

Co mówi katolicyzm całkowity? Co mówi Chrystus?

Kochaj Pana Boga swego z całej duszy, z całego serca, ze wszystkich sił swoich. To pierwsze. To największe przykazanie. Niech je nazywają przesadą, krańcowo-ścią i jednostronnością; ale to jest najgłówniejsze przykazanie chrystianizmu. Całe serce i całą inteligencję oddać jednemu i Jedynemu. Należysz do Boga. On jest celem twego życia. Czy to polityk, czy przemysłowiec, bankier, wieśniak czy robotnik, może i musi znać tylko to jedno zadanie życia.
Cała nowoczesna wiedza, cały nowoczesny przemysł, cała nowoczesna polityka, jeśli o tym zapomina, jest wielką omyłką.
Przeto nie będziemy nigdy milczeć, gdy o tym jednym zapominać będą! Nigdy nie będziemy czekali, gdzie to jedno wypowiedziane być powinno. Nigdy nie będziemy współdziałali, jeżeli to jedno nie będzie punk¬tem środkowym. Nigdy nie pójdziemy na rękę, gdzie z tego jednego choćby kreseczkę poświęcić by trzeba.

Jesteśmy ludźmi. Nie dorównamy nigdy naszym ideałom. Ale w przeciwieństwie do umniejszonego, tchórzliwego katolicyzmu wiemy przynajmniej, czym jest religia, i powiemy z O. de Lagarde: Ona jest wszędzie albo nigdzie. Jest wszystkim albo niczym. Jest cesarzem albo żebrakiem. Jest duszą albo trupem.
Precz z pedałami i hamulcem! Do wspinania się wzwyż tych rzeczy nie potrzeba. Ewangelia i cnota ich nie znają.

Jestem Katolikiem

Ks prałat Robert Mäder

SPIS TREŚCI:

1.PRZEDMOWA

2.Czego chcemy

3.Program katolicki

4.Teoria i praktyka

5.Ktoś ty?

6.Obowiązek wyznawania wiary

7.Pókiż będziecie chromać na dwie strony?

8.Albo-albo

9.Pedały i hamulec

10.Ponęta świata

11.Strzeżcie się!

12.O ducha męczeństwa

13.Kto należy do Kościoła?

14.Jeden jest tylko nauczyciel

15.Pokażcie się kapłanowi

16.Tajemnica powodzenia

17.W świecie nadprzyrodzonym

18.Moje imię

19.Po bolszewicku czy po katolicku?

20.Mimo wszystko - optymizm

21.Zmartwychwstaniemy!

22.Ideał

1.

PRZEDMOWA

Należy dziś pomyśleć o 24-tym rozdziale proroka Izajasza: Zatrzasną się fundamenty ziemi. Włamaniem włamie się ziemia, skruszeniem skruszy się ziemia. Poruszeniem poruszy się ziemia jako pijany i będzie zdjęta, jako budka, jednej nocy.

Próbowano uporządkować ziemskie sprawy bez Chrystusa. Kamień węgielny usunięto. Wtedy zwaliły się wzniesione mury i zmiażdżyły dumnych budowniczych. Żyjemy w czasach katastrof.

W chwilach upadku mówi się dużo o ostrożności. Lecz błądzi ten, kto sądzi, że przysłuży się Kościołowi i że pracuje skutecznie dla zbawienia ludzi, jeżeli, powodując się mądrą wedle świata względnością, robi wszelkiego rodzaju ustępstwa dla tak fałszywie zwanej wiedzy, w próżnej nadziei, że w ten sposób łatwiej zdobędzie błądzących, gdy tymczasem sam naraża się na niebezpieczeństwo upadku. Jest tylko jedna niepodzielna, odwieczna, niezmienna prawda: Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam i na wieki! (Hebr 13).

Pius X, z którego encykliki o Grzegorzu Wielkim 1 słowa te cytujemy tutaj, podczas całego pontyfikatu nieugięcie walczył, jak drugi Grzegorz, z modernistycznym oportunizmem. Na skale Piotrowej zatknął sztandar katolickiej wiary jako sygnał ratunku naszych czasów. W tym kierunku niech oddziaływują karty tej książki. Celem ich wykazać, że w odważnym wyznaniu katolickiej wiary, fides intrepida naszego Ojca Świętego, leży uzdrowienie przyszłości. Powtarzamy też za Bar-bey d'Aurevilly: „Każdemu, wszędzie i zawsze winniśmy prawdę. Tym, którzy mają prawdę w ręku, a rękę zaciskają, trzeba tę rękę odciąć".

________________________________________________

'lucunda sane z 12.03.1904 r. (wszystkie przypisy od redakcji).

2.

CZEGO CHCEMY

WE WRZEŚNIU 1880 R. ODBYŁA SIĘ w Rzymie manifestacja na cześć rewolucjonistki Ludwiki Michel. Jeden z wolnomularzy miał mowę, sławiącą Lucyfera, chorążego modernistycznych idei. Ktoś z tłumu zawołał: „Evvivo Satanal Niech żyje szatan!" Pięć tysięcy głosów powtórzyło: „Nie ma Boga! Niech żyje diabeł!". Noszono przez całe lata w Genui podczas uroczystości Mazziniego czarną chorągiew z obrazem Lucyfera. Prezydent antyklerykalnego koła, idąc za sztandarem, oświadczył: „Naszym celem jest zatknąć chorągiew szatana na wszystkich kościołach i na Watykanie. Przyjdzie dzień, gdy książę tego świata, pan nasz, zatryumfuje nad Chrystusem, i jako prawdziwy Bóg czczony będzie". A więc satanokracja - panowanie diabła!

My głosimy teokrację, panowanie Chrystusa i Boga! Chrystus jest drogą. Mówimy „drogą", a nie jedną z wielu dróg. Jest tylko jedna droga. Chrystus jest prawdą. Powtarzamy „prawdą", niejedną z wielu prawd. Chrystus jest życiem. To są trzy podstawowe prawdy katolicyzmu.

Św. Paweł w liście do Filipian taki stąd wyciąga wniosek: Bóg dał Chrystusowi imię, które jest nad wszelkie imiona; na imię Jezus wszelkie kolano klęka, które jest w niebie, na ziemi i pod ziemią. A więc panowanie nad światem i jedynowładztwo! Teokracja! Wszyscy na kolana przed Chrystusem-Królem!

Tego nie znosi duch modernizmu, który poza tym zwie się tolerancją. Wszystkie grzechy będą wam darowane, może nawet to, że zwiecie się katolikami, że w niedzielę chodzicie na mszę. Ale stańcie tylko przed fabrykami, bankami, redakcjami, ratuszami i parlamentami z wezwaniem: Na kolana przed Chrystusem! Wtedy z wściekłością przeklinać będą waszą teokrację.

Teokracja, tzn. powszechne, nieograniczone panowanie Syna Bożego w całym wszechświecie, a więc i na ziemskim globie jest to najbardziej niemodernistyczne, nieliberalne, a zarazem najkonieczniejsze, najbardziej katolickie, co mamy do głoszenia z ambon i w prasie. Rozumiemy, dlaczego żydzi w to nie wierzą. Ale fakt, że katolicy widzą w tym mrzonki głów nierealnych świadczy, jak bardzo zbladła idea chrystia-nizmu u tak zwanych chrześcijan.

My jesteśmy teokratami. Wyjaśniamy od razu, co przez to rozumiemy. Dla nas teokracja to panowanie nad światem i jedynowładztwo Syna Bożego. Po tym, co słyszeliśmy w noc wigilijną, panowanie nad światem i jedynowładztwo Chrystusa samo się przez się rozumie: Chrystus jest Bogiem. Wszystko przez Niego się stało, wszystko powstało z Jego woli. Tak napisano w księgach świętych. To czytamy u św. Jana w rozdziale pierwszym: Chrystus jest Stwórcą wszechrzeczy.

Dla ludzi myślących wszystko dalsze jest jasne. Stwórca wszechrzeczy jest ich właścicielem. Właściciel wszechrzeczy jest ich panem. Pan wszechrzeczy jest panem wszechświata; jedynowładcą, a więc teokracja Jezusa Syna Bożego! Wszyscy przed nią na kolana!

W psalmie II mamy obraz chrześcijańskiej teokracji. Pan rzekł do mnie: Ty jesteś mym synem. Jam ciebie dziś zrodził. Żądaj ode mnie, a dam ci pogany dziedzictwo twoje, a posiadłość twą kraje ziemi. Będziesz je rządził laską żelazną, a jako naczynie garncarskie pokruszysz je. A teraz, królowie, rozumiejcie; ćwiczcie się, którzy sądzicie ziemię. Służcie Panu w bojaźni; a radujcie się Mu z drżeniem. Chwyćcie się nauki, by się kiedyś nie rozgniewał Pan, i byście nie poginęli z drogi sprawiedliwej.

Słowa jasne. Jeżeli jednym wyrazem chce się określić stosunek religii do polityki, to tym wyrazem może być tylko - teokracja. Dziś nie inaczej. Nie demokracja, tylko teokracja. Nie panowanie ludu, tylko panowanie Boga. Prawo Jezusa, Syna Bożego, jest prawem nad prawami, najwyższą zasadą prawodawstwa dla wszystkich państw, normą wszystkich rządów, wszystkich dał ustawodawczych, począwszy od roku 33, Chrystus, Król królów, Cesarz wszystkich cesarzy! Suwerenność Jezusa musi być bezwzględnie ogłoszona. I to jest najbardziej naglący z wszystkich postulatów religijnych, politycznych i socjalnych.

Przypominamy Syllabus. Co to jest Syllabus? Jest to wykaz fałszów modernistycznych, potępionych w r. 1864 przez Piusa IX. Papież potępił szczególnie polityczne fałsze liberalizmu, np. naukę modernistyczną o wolności sumienia, bezwyznaniowości państwa, suwerenności ludu. Starzy ludzie umieją jeszcze opowiadać o burzach, które szły przez świat po ogłoszeniu Syllabusa. Glob ziemski słuchał i zdumiał się, gdy usłyszał, że jest liberalnym.

A jednak to sprawa bardzo prosta. Pius IX powiedział właściwie tylko to: Chrystus jest kamieniem węgielnym społeczności ludzkiej. Chrystus posiada boskie prawo panującego nad rodzajem ludzkim. To jego prawo panującego nie jest przemijające. Prawa Boże są ponad prawami ludzkimi. Wobec Chrystusa nie można powoływać się na ten lub ów artykuł konstytucji. Jest szaleństwem domagać się od Boga wolności sumienia, wolności religii, nabożeństw, słowa, zgromadzeń i prasy. Wobec Wszechmocy, odwiecznej mądrości, sprawiedliwości i miłości nie istnieją w ogóle żadne prawa, są tylko obowiązki. To rozumie każdy, któremu nowoczesny liberalizm nie odebrał resztek zdrowego rozumu.

Stworzenie może urządzić rewolucję, podnieść bunt, dopuścić się grzechu, ale budować prawo na grzechu to postawić człowieka ponad Boga, a Boga poniżej człowieka. Takie postawienie człowieka ponad Boga, a Boga poniżej człowieka jest rzeczywistym zdetronizowaniem najwyższej Istoty.

Wiemy, że rewolucja francuska ustawą parlamentu wyraźnie zdetronizowała Boga. Wiemy, że wówczas nie tyle chodziło o zniesienie monarchii króla, ile o usunięcie monarchii Boga. Historia dziewiętnastego stulecia, która jest właściwie historią liberalizmu, była dalszym ciągiem tej ustawy parlamentarnej i jej rozszerzenia się na cały świat drogą faktów.

Dziś Królestwo boskie Chrystusa jest nieznane. Pascal słusznie zauważył: najdotkliwsze prześladowanie polega na przemilczeniu. Jeżeli doprowadzi się do tego, że nikt nie mówi już o danej osobie, to prędzej się ją tym pogrzebie, niż najgorszym prześladowaniem. Tą metodą zniesiono społeczne Królestwo Chrystusa.

Gdzie dziś wśród ludzi czołowych mówi się serio o społecznym królestwie Chrystusa? Czy mówi się o nim wśród uczonych, kupców, polityków? Ta nowoczesna bezwyznaniowość we wszystkich dziedzinach życia publicznego jest największym i najradykalniejszym prześladowaniem Chrystusa w historii, bardziej szatańskim niż męka Wielkopiątkowa.

W kołach wyższych nie mówi się już o Jezusie, bo nikt nie chce narażać się na przekleństwo śmieszności, któremu podpada każdy, wysławiający kogoś, co ani w polityce, ani w nauce, ani w pracy codziennej, a wkrótce i w dobroczynności nie gra żadnej roli.

My głosimy teokrację Chrystusa, panowanie Jezusa nad wszystkimi narodami i wszystkimi ludźmi nie tylko na podstawie Jego boskości, ale również na podstawie Jego odkupienia. Odkupienie jest osią dziejów świata. Prędzej wyobrazić sobie możemy koło bez środka, niż historię świata bez Chrystusa. Żaden inny fundament założony być nie może.

Byliśmy dziećmi gniewu. Służyliśmy Bogu w grzechu. Chrystus odkupił nas z mocy zła, by nas oddać w ręce ojcowskiej miłości Boga. Wiecie, że odkupieni jesteście nie przemijającym złotem i srebrem, ale bezcenną Krwią Chrystusa, Baranka bez zmazy. Jesteście własnością Tego, który was odkupił. Należycie do Chrystusa Pana. Te dwa słowa nie mogą i nie powinny być rozdzielone. One należą do siebie: Chrystus-Pan. Heres universorum, mówi św. Paweł- dziedzic świata. Nic nie jest bardziej uzasadnione jak te prawa Ukrzyżowanego.

Gdyby rzucić pytanie, czy nad światem ma panować potęga tyranów, przebiegłość polityków, pieniądze miliarderów czy miłość Baranka, bez wątpienia zdecydowalibyśmy się wszyscy na imperializm miłości.

Jeżeli więc tron świata z prawa należy się temu, który go najwięcej ukochał, to bez kwestii należy się Jezusowi. Głosimy teokrację przyjaciela grzeszników, przyjaciela dzieci, przyjaciela ubogich i chorych, boskiego Dzieciątka z Betlejem, męża boleści z Golgoty. Żądamy, aby On panował.

Jest faktem niezaprzeczalnym, że obecnie w tę teokrację Zbawiciela — tak naprawdę - wierzy zaledwie kilka cichych dusz w kraju. Ogółowi ta myśl wydaje się niepojęta i niewykonalna. Miłość Zbawiciela nie jest uznana za mocarstwo ani w polityce, ani w życiu gospodarczym narodów. Wizerunek, a jeszcze więcej duch Ukrzyżowanego znika coraz bardziej z ratuszów, szkół, sal sądowych i warsztatów pracy. Gdyby przyszedł dziki z afrykańskiej puszczy do naszych miast wielkich i pytał o chrześcijaństwo, z trudem zdołano by mu je pokazać poza kościołami i ogniskami rodzinnymi. W życiu publicznym nie ma ducha chrześcijańskiego. Jezus jest królem bez berła, cesarzem bez ziemi.

Przed 30 laty wprowadzono na Stolicę Apostolską dziecię ongiś wieśniacze. Wstąpił i pisał: Omnia instaurare in Christo! Wszystko odnowić w Chrystusie! Co to było? Ogłoszenie teokracji Chrystusa. Wszelkie ludzkie poczynania, jakiekolwiek by były, muszą mieć ducha Chrystusowego i kościelnego. Chrystus jest duszą wszystkich rzeczy. Chrystus jest powietrzem, którym oddychamy. Chrystus jest wszystkim! Nie ma innego imienia, w którym moglibyśmy być zbawieni.

My nie żądamy, aby papieże byli cesarzami, panującymi nad światem, biskupi książętami, proboszcze burmistrzami. My tylko chcemy, aby kapłan-Chrystus stał na czele społeczności ludzkiej, na czele politycznego i socjalnego porządku. Ewangelia jest podstawą publicznego życia! Wszystko, co czynimy, czyńmy w duchu Chrystusowym. Niech wszystko pochodzi z wiary! Wszystko, bo jesteśmy katolikami!

Inni przy każdej sposobności zaznaczają, że są demokratami, bo tak wymaga postęp. My zaś przy każdej sposobności wyznawajmy, że jesteśmy teokratami. Dzieciństwem byłoby oczekiwać uzdrowienia świata od demokracji i panowania ludzi. Rozum wskazuje, że uzdrowienie może nam tylko dać teokracja, tj. panowanie Wszechmocnego. Kto dobrze życzy ludzkości, ten modli się i pracuje dla najwznioślejszego ze wszystkich ideałów, nad zburzeniem modernistycznego satanizmu i zaprowadzeniem teokracji katolickiej. Królowanie Chrystusa Boga-Kapłana na ziemi.

Wszyscy prawdziwi reformatorzy, według wyrażenia angielskiego kapłana, dążyli do teokracji. Ja dodam: Wszyscy prawdziwi chrześcijanie mają w naturze coś kapłańskiego i dążą do teokracji Chrystusa. Słowa w liście do Filipian muszą stać się jeszcze raz pełną prawdą: wszelkie kolano ma się ugiąć na ziemi, w niebie i pod ziemią. Albo, co na to samo wychodzi: chwała Bogu na wysokości, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli.

3.

PROGRAM KATOLICKI

PROGRAM KATOLICKI ZAWARTY JEST W EWANGELII o kwasie i ziarnku gorczycznym. Mamy tam przedstawione ostateczne cele Kościoła. Ewangelia o ziarnku gorczycznym jest obrazem zewnętrznej polityki państwa. Ewangelia o kwasie jest obrazem polityki wewnętrznej. Na zewnątrz żąda Kościół rozkrzewienia wiary aż po krańce ziemi, pokąd nazwa Kościoła powszechnego nie stanie się pełną prawdą. Dotychczas żądanie jego tylko połowicznie spełnione. Kościół, stawszy się z ziarnka gorczycz-nego drzewem, ocieniającym cały świat, musi równocześnie być jako kwas wszystko przenikający.

Katolicyzm zewnętrzny bez wewnętrznego jest jako ciało bez duszy, jako trup. 0 tym niech pamiętają szczególnie ci, którzy na dowód potęgi katolicyzmu cytują wielkie liczby, mając na względzie rosnącą liczbę kościołów katolickich, stowarzyszeń, czasopism i instytucji dobroczynnych. Sw. Jan w Objawieniu mówi o czasie, kiedy chrześcijanie będą tylko z imienia, będą żyli, a będą umarli. Dużo jest katolików z imienia i pozoru. Ale królestwo niebieskie podobne jest kwasowi, który niewiasta zmieszała z trzema miarami mąki, a póki wszystko nie skwaśniało. Wszystko. Całość!

Przypowieść ewangeliczna o kwasie uczy nas, czym jest życie katolickie z wiary. Czasy teraźniejsze charakteryzuje chwiejna połowiczność. Nie mamy odwagi wiary katolickiej przemyśleć i w życie wprowadzić aż do ostatnich konsekwencji, choć niemodnych i niepopularnych. Uznajemy ją może jako całość, ale w szczegółach często nie jesteśmy katolikami. Dążymy do tego, by katolicyzm ścisłych wyznawców Pisma świętego, katolicyzm pierwotnych chrześcijan i średniowiecza zmodyfikować i do czasu dostosować. Posuwamy się w tym krok za krokiem. Zrazu nie chcemy rezygnować z żadnej kreseczki katolickiej nauki. Tylko o niektórych punktach przez rozsądek i ustępliwość mówić nie chcemy. Nie mówimy o tym, że tylko w Kościele jest zbawienie, i że kto nie wierzy, jest potępiony. Wzbraniamy się wyraźnie oświadczyć, że protestantyzm, liberalizm i socjalizm są przez Kościół potępione jako nauki błędne. Unikamy słów: ciężki grzech, pokuta, piekło.

Z czasem dochodzi do tego, że pewne prawdy bywają zasadniczo przez mówców i pisarzy pomijane. Znikają z mównicy, z prasy, z literatury, a ponieważ nie są czytane ani słyszane, znikają z myśli i rozmów katolików. Tak to się zaczyna. A kończy na wątpieniu i niewierze. To, o czym rozsądek i ustępliwość nie pozwala nam mówić ani pisać, bywa powoli z Credo wykreślone, jako rzecz poboczna. Tą drogą odpadają od wiary całe kraje i całe epoki. W taki sposób świat nowoczesny, a przede wszystkim ludzie inteligentni stracili wiarę.

Przypowieść o kwasie wykazuje, że kto się mieni katolikiem, tego cały światopogląd winien być na wskroś katolicki. Albo cały jego świat myśli jest katolicki - albo niekatolicki. Wszystko albo nic! Katolik albo niekatolik! Boskie objawienie musimy przyjąć w całej jego rozciągłości. Kto jedno słowo, które wyszło z ust Boga, odrzuca, ten logicznie musi wszystko odrzucić. Kto w jednym jedynym razie „zawiódł się" na prawdziwości i nieomylności Boga, ten nie może z absolutną pewnością oprzeć się we wszystkich innych. W życiu wiary znaczy zasada: wszystko albo nic! Katolik albo niekatolik!

Kościół zawsze przez wszystkie wieki trzymał się tej zasady. Kto jednej przez Boga objawioną i przez Kościół do wierzenia podaną prawdzie świadomie i dobrowolnie zaprzecza, ten z Kościoła jest wykluczony. Kościół znosi w swojej społeczności grzeszników, ale nie znosi niewierzących. Zaznaczył to także Ojciec Święty Benedykt XV w pierwszej encyklice1: „Wiara katolicka jest tego rodzaju, że nie można do niej nic dodać ani ująć. Albo przyjmuje ją się całą, albo odrzuca całą". Wszystko albo nic!

Katolik albo niekatolik! Królestwo niebieskie podobne jest kwasowi, który niewiasta zmieszała z trzema miarami mąki, aż wszystka skwaśniała. Ci, którzy, pomijając przypowieść o kwasie, na innej drodze, za pomocą wszystkich możliwych reform, mądrością i siłą ludzką chcą świat ratować - błądzą, z rozczarowania wpadają w rozczarowanie, z zawodu w zawód, aż dochodzą do zupełnego zwątpienia.

Jak przed 1900 laty, tak i dziś świat może być tylko w jeden sposób uratowany.

___________________________________________________

1 Ad Beatissimi Aposłolorum z 1.11.1914 r.

Pełną nieumniejszoną katolicką prawdę trzeba wlać w umysły pismem i słowem, póki cały świat myśli ludzkiej katolicyzmem przekwa-szony nie zostanie. Najpierw myślmy po katolicku, a samo przez się po katolicku czynić będziemy. Każda inna praca, odbywająca się nie tą metodą, jest pozbawiona błogosławieństwa Bożego i nosi w sobie przekleństwo bezpłodności.

Chrystusowa przypowieść o kwasie żąda nie tylko zupełnego przejęcia się umysłów prawdą katolicką, ale wniknięcia jej głębokiego w życie praktyczne. Proces przekwaszenia, począwszy od głowy, musi objąć całego człowieka. Kto wierzy we wszystko, co Bóg objawił i Kościół do wierzenia podaje, jest katolikiem. Ale nie wystarcza być katolikiem, trzeba być dobrym katolikiem. Nazywam złym katolikiem tego, który żyje w ciężkim grzechu, a dobrym katolikiem, który się strzeże grzechu powszedniego i dąży do doskonałości, aż wszystek będzie przekwaszony.

Tutaj, jak i w dziedzinie wiary, wchodzi w grę pewne minimum katolickości. Zasadą tego minimalnego katolicyzmu jest: Możliwie jak najmniej! Czy chodzi o modlitwę, chodzenie do kościoła, przyjmowanie Sakramentów, dobroczynność, obowiązki stanu, zawsze to samo: możliwie najmniej! Według sądu tych ludzi najlepszymi kaznodziejami i spowiednikami są ci, co najmniej żądają. Kościół, a za nim kapłani winniby się stosować do rzeczywistych stosunków. Teoria i praktyka są dwie odrębne rzeczy. Ideał jest piękny, ale nie sposób go urzeczywistnić. Tak dowodzą wyznawcy minimalnego chrystianizmu.

A czego dowodzi przypowieść o kwasie? Ona potępią minimalny chrystianizm. W religii musimy myśleć maksymalnie. Nie mamy prawa żądać więcej, niż żąda Bóg. Nie mamy prawa mówić o przykazaniach, gdzie przykazań nie ma, o przepisach, gdzie jest tylko rada, o ciężkich obowiązkach, gdy chodzi o drobnostki. Ale z drugiej strony nie mamy prawa żądać mniej, niż Bóg żąda, nazywać coś tylko radą, co jest ciężkim obowiązkiem, nie wolno nam ani z ambony, ani w konfesjonałach, ani w prywatnych rozmowach, ani publicznie osłabiać praw, które są przykazaniami Bożymi. Czytamy w Piśmie świętym: Niebo i ziemia przeminą, ale ani jedna kreska ani jeden punkt z przykazań nie przeminie. Jeżeli ktoś jedno z tych przykazań, choćby najmniejsze, przestąpi i ludzi tak uczy, ten będzie nazwany najmniejszym w Królestwie niebieskim [Mt 5, 18]. I dalej napisane jest: „Synu człowieczy! Jeżeli mówię bezbożnemu: Umrzesz śmiercią! a ty mu tego nie oznajmisz i nie powiesz mu, aby się nawrócił ze złej drogi i żył, to niech ten bezbożny umrze w owym występku, ale krwi jego zażądam z twej ręki" (Ez 3).

Co z tego wynika? Że teoria nie może się nigdy naginać do praktyki, ale praktyka musi się zawsze stosować do teorii, tak jak słońce nie może stosować się do zegarków, tylko zegarki do słońca. Żądajmy więc możliwie najwięcej, wszystkiego! Przypowieść o kwasie potępia minimalny katolicyzm!

Ta przypowieść powinna doprowadzić do rachunku sumienia. Czy wiarę naszą przyjmujemy w całości, nie opuszczając z niej i nie ukrywając żadnego szczegółu? Czy jesteśmy tak katoliccy, że w naszych rozmowach i czynnościach ten jedyny cel mamy na oku, i czy wszystko w nas, nie wyłączając spraw materialnych, polityki czy lektury, przekwaszone jest duchem katolickim?

Jest faktem, że obecnie na całym świecie katolickim panuje ów minimalny katolicyzm. To „możliwie najmniej katolickiego" przeważa w tym, co się czyta, co się pisze, w tym co się mówi, w tym, co się czyni. Kwas leży zamknięty. Obawiają go się. Sądzą, że świat wkoło nas może stać się zbyt katolicki, zbyt klerykal-ny. I to jest najgłębsza przyczyna, dlaczego nie idziemy naprzód.

Rewolucja maksymalistyczna uderza w bramy Europy. Maksymalizm fałszu i zła może być tylko pokonany przez maksymalizm prawdy i miłości. Wszelki minimalizm jest bezwładem.

4.

TEORIA I PRAKTYKA

Z KAZALNIC, W ROZMOWACH I PISMACH głosimy prawdę. Ludzie uznają, że to, co mówimy, samo w sobie jest słuszne, ale w obecnych stosunkach jest niewykonalne. Mówią, że przyszliśmy sto lat za późno, to znów, że sto lat za wcześnie, że teoria i praktyka to dwie odrębne rzeczy. Tym ostatnim zdaniem otwiera się furtkę tchórzostwu, niesumienności i zdradzie. Nie ma wypadku, który według tej teorii nie mógłby być siłą rzeczy usprawiedliwiony.

W następstwie tego wszyscy głębsi głosiciele prawd katolickich uznani są jako nie liczący się z rzeczywistością, bezużyteczne gaduły, trwoniący czas na marne. Poza otwartymi i zdecydowanymi wrogami wiary uważam za najniebezpieczniejszych tych ludzi, którzy katolicką prawdę swoim pojęciem teorii i praktyki przedstawiają jako przestarzałą, nie na czasie i niemożliwą. Ponieważ to błędne i złe zapatrywanie jest dziś w katolickich kołach nadzwyczajnie rozpowszechnione, przeto mamy obowiązek wypowiedzieć mu wojnę i walkę bezwzględną.

Teoria musi stać się praktyką. Na to ona istnieje. Teoria chrystianizmu jest naukowym wytłumaczeniem prawd wiary, przykazań i środków łaski. Teoria chrystianizmu wskazuje w co wierzyć i co czynić, żeby dostać się do nieba. Teoria chrześcijańska jest słowem i przykazaniem Bożym. Jeżeli Bóg mówi i coś rozkazuje, to jasne, że to wypełnione być musi. Słowo musi stać się czynem i życiem.

Kto chce wiedzieć, czym jest słowo Boga, niech przeczyta opis biblijny stworzenia świata: „I rzekł Bóg: Niech się stanie światło. I stało się światło. I rzekł Bóg: niech się stanie utwierdzenie między wodami. I stało się tak. I rzekł Bóg: Niech się staną światła na utwierdzeniu nieba. I stały się". „Bóg rzekł". Co to jest? Jedno słowo. Teoria! „I tak się stało". To czyn, praktyka! U Boga nie ma różnicy między teorią a praktyką. Każde słowo jest jak wspaniałe dzieło stworzenia,jak nowy powstający świat.

Teoria musi stać się praktyką! Ze słowa Bożego dzieło Boże! Nie tylko w świecie przyrody, w świecie gwiazd, roślin i żywiołów, ale także w wolnym świecie ludzi. Praktyka ludzka musi się we wszystkim stosować do teorii boskiej. Bóg mówi, i to się staje!

Na górze Synaj rozpoczyna się nowe duchowe tworzenie. Słowa, które Najwyższy wyrzekł wśród grzmotów, błyskawic i trąb, są słowami Stwórcy, podobne tym, które wyrzekł przy powstawaniu światów. Każde z dziesięciu przykazań stwarza świat moralnego porządku, piękna i szczęścia. Bóg nie mówi próżnych słów, jak ludzie. Teoria chce być praktyką, słowo czynem, prawo rzeczywistością.

Teoria, prawda katolicka, jest jako ziarno nasienne. Chce dostać się do ziemi, kiełkować, rosnąć, kwitnąć i owoc przynosić. Jeżeli mówię o ziarnie, że jest nieurodzajne, to tym samym przeznaczam je na nawóz. Jeżeli o jakiejś prawdzie mówię, że w praktyce nie sposób jej ziścić, co znaczy, że jest nieużyteczną, to tak, jak gdybym powiedział, że jest bez wartości. Nie warto o niej już mówić. Bo mówić o rzeczy nieużytecznej i zbytecznej jest głupotą i stratą czasu.

Czym jest wcielenie Syna Bożego? Wezwaniem, aby pozwolić słowu Bożemu przybrać w nas kształt! Na początku było Słowo, a Słowa było u Boga, a Bogiem było Słowo. Tak było na początku u Boga. Wszystko przez Niego się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. I Słowo ciałem się stało i mieszkało między nami, i widzieliśmy chwałę Jego (J1). Odwieczne, niewidzialne Słowo stało się widzialną rzeczywistością.

Chrystianizm chce bezustannego powtarzania się tej wzniosłej tajemnicy wcielenia.

Słowo Boże ma w nas na nowo w kształt się oblekać. Jeżeli ktoś twierdzi, że to jest niemożliwe, że boska teoria chrystianizmu a ludzka praktyka są to dwie rzeczy niezgodne, że czysta, nieumniejszona wiara katolicka nie może być urzeczywistniona - to nazwę to herezją. To fałsz. Sprzeciwia się wyraźnemu słowu Tego, który powiedział: Jarzmo Moje jest słodkie, a ciężar Mój jest lekki, a łaską Moją można wszystko, jeżeli się chce!

Co więcej; bluźni, kto myśli i mówi: Chrystusie, nauczyłeś nas rzeczy, które wiecznie pozostaną czystą teorią, rzeczy, które nie dadzą się wykonać, i dlatego są bezużyteczne! Bluźni, kto twierdzi, że krzyż jest czystą teorią, że nie można naśladować tej cierpliwości i miłości. Bluźni, kto twierdzi, że obraz Serca Jezusowego jest czczą teorią, i wezwanie: Uczcie się ode mnie, albowiem jestem cichy i pokornego serca - jest czymś nierealnym, bo nieziszczalnym. Bluźni, kto twierdzi, że Bóg dał szóste przykazanie dla młodzieży i dla małżonków, ale że dziś to przykazanie jest tylko teorią niemożliwą w życiu.

Widzimy, do czego dochodzimy z tą zasadą: teoria i praktyka są to dwie odrębne rzeczy. Tak dochodzimy ostatecznie do odrzucenia całej chrześcijańskiej moralności Ewangelii. Teoria musi być w czyn wprowadzona, i jak historia wszystkich ludzi dobrej woli stwierdza: teoria może stać się praktyką! Z tego wynika inna myśl: praktyka musi zawsze służyć teorii, tak jak życie musi podlegać przykazaniu. Jeżeli się dziś twierdzi, że chrześcijaństwo musi wejść na nowe drogi, pogodzić się ze światem i dostosować do czasu, to ci, co to mówią, okazują, że może coś rozumieją ze spraw świata, ale nie pojmują ducha chrystianizmu. Żądać, aby boska teoria moralności chrześcijańskiej i wiary katolickiej stosowała się w praktyce do dnia i kraju, mogą tylko ludzie, którzy nie umieją myśleć.

Co jest absolutne, nie może stosować się do przypadkowego, co niezmienne - do przemijającego; wieczne do czasowego, boskie - do ludzkiego. Odkąd boska teoria musiałaby się stosować do ludzkiej praktyki, a zatem boska nieomylność do ludzkiej omylności i niewiadomości, boska świętość do ludzkiej grzeszności, boska potęga do ludzkiej słabości, boska niezmienność do ludzkiej zmienności — ludzkość wzięłaby rozbrat z Bogiem. Człowiek stałby się bogiem! Bóg zdetronizowany stałby się zależny od każdorazowych „stosunków".

Oto, dokąd dochodzimy, przystosowując Kościół do czasu, jak chce tak zwany modernizm.

A więc nie do czasu służy nauka kościelna, ponieważ teoria nie jest służebnicą praktyki, ale do wieczności, ponieważ rozum i wiara mówią nam, że praktyka jest służebnicą teorii, tj. służebnicą Boga, Jego słowa i Jego przykazania.

5.

KTOŚ TY?

RAZU JEDNEGO ŻĄDANO OD JANA DOKUMENTÓW osobistych. Władcy Jerozolimy, kapłani, rząd, uczeni w piśmie - wszyscy chcieli wiedzieć, kto jest ten wędrownik znad Jordanu, okryty sierścią wielbłądzią, karmiący się szarańczą. Kto jesteś? - spytali. Wtedy wyznał, nie skłamawszy. „Nie jestem Chrystusem". Jan nie chce zwać się tym, kim nie jest.

Scena ta przypomina zdarzenie z życia św. Hieronima, największego w historii znawcy Biblii. Było to w połowie postu. Z Hieronima została już tylko skóra i kości. Choroba trawiła wyniszczone ciało. Tylko lekki płomyk życia tlił jeszcze w piersi. Mówiono o pogrzebie.

Naraz Hieronim popadł w zachwycenie. Światło niebiańskie opromieniło go. Stanął przed sędzią. Jest zwyczajem na sądzie, że najpierw ustalają personalia. Kto jesteś? Chrześcijanin, wyznawca Chrystusa. Twarz sędziego zachmurzyła się: Kłamiesz. Ty jesteś cyceroń-czyk. Gdzie skarb twój, tam i serce twoje. Hieronim wyrzekł się wszystkiego; domu rodzinnego, rodziców, rodzeństwa, krewnych,jadła, napoju. Tylko zjedna rzeczą nie mógł się rozstać - z biblioteką, którą z Rzymu zabrał był do pustelni w Betlejem. Niekiedy czytywał któregoś z pisarzy pogańskich, a ze szczególnym zamiłowaniem Cycerona. Przypomniał mu to teraz sędzia. Jesteś cycerończyk, a nie chrześcijanin. Hieronim zamilkł. Na rozkaz sędziego został przez służbę sądową ubiczowany. Wśród tysiącznych razów słychać było łkanie oskarżonego. Słudzy sądowi, poruszeni litością, rzucają się do stóp sędziego i błagają o zlitowanie. Hieronim przysięga, że nigdy już pogańskiej książki nie weźmie do ręki.

W tej chwili umierający wraca do życia. Wszyscy otaczający go są do żywego poruszeni. To nie był sen. Jeszcze ból skręca członki świętego. Jeszcze jego ramiona są sine od razów. Jeszcze płyną łzy skruchy z otwartych znowu oczu. Hieronim jest ze swego upodobania wyleczony.

Czy nasi nowocześni chrześcijanie ostaliby się przed takim sądem? Szczerość winna być bezwzględna! Precz z kulisami! Niech zniknie wszelka obłuda! Masz być tym, czym się zwiesz. Twoje imię niech będzie wyrazem twej istoty.

Pokaż dokumenty! Jak imię twoje? Zwiesz się chrześcijaninem, katolikiem. Składasz jako dowód świadectwo chrztu. Dokumenty mówią jedynie, czym być powinieneś, a nie czym jesteś. Pokazujesz ostatnie pokwitowanie za uiszczony podatek kościelny. Papier ważny, ale pokwitowanie podatku kościelnego nie wystarcza jako paszport do Królestwa niebieskiego.

Twierdzisz, że jesteś chrześcijaninem, a ja temu zaprzeczam. Żądam przeszukania domu, rewizji twej biblioteki. Co czytasz? Książki protestanckie, liberalne, socjalistyczne, bezbarwne zabierają tyle miejsca w twej bibliotece, że można wątpić o twym duchu religijnym. Wszystko, co tam się znajduje, i to, czego tam nie ma, mówi przeciwko tobie. Twoja biblioteka mówi mi więcej, niż świadectwo chrztu. Ten dokument zbija tamten. Twoja biblioteka i gazety - są biblioteką i prasą liberała, światowca, a nie chrześcijanina. Jesteś tchórzem bez charakteru, zdrajcą.

Jeżeli chodzi o ustalenie liczby katolików w jakimś kraju, chętnie się przesadza. Tylu ludziom udaje się w gwałtownej potrzebie wydostać metrykę katolicką. Liczba chrześcijan jest jednakże znacznie mniejsza, niż ilość metryk. To, co czytasz, określa, czym jesteś. Zarzut "jesteś cycerończykiem" ma dziś tysiąc razy większe uzasadnienie, niż za czasów Hieronima.

Drugie posiedzenie sądowe. Ów cyceronizm, owo współdziałanie okazują się przede wszystkim w życiu stowarzyszeń. Każde stowarzyszenie, każda organizacja jest na usługach pewnej idei. Neutralnych stowarzyszeń jest równie mało, jak neutralnych ludzi. Albo są za, albo przeciw Kościołowi, jego dogmatom i przykazaniom. Są albo katolickie, albo niekatolickie.

Kto przystępuje do organizacji, czy to towarzyskiej, politycznej, czy gospodarczej, czy też o charakterze ogólnospołecznym, przyjmuje wewnętrznie albo przynajmniej zewnętrznie jej zasady, popiera ją i staje się współodpowiedzialnym za jej działalność. Jeśli zasady te są złe, wówczas nic zgoła, ani zysk materialny, ani ciężkie położenie finansowe, nie usprawiedliwi współdziałania z taką organizacją.

Stosownie do zasady ewangelicznej: „I na co zda się człowiekowi, jeśli cały świat zyskał, a na duszy szkodę poniósł" - powinien katolik, tak jak chrześcijanie i męczennicy wszystkich czasów, raczej z głodu zginąć albo pozwolić się rozszarpać niż przystąpić do organizacji, która chociaż w jednym punkcie sprzeciwiałaby się religii katolickiej i moralności.

To, że nowocześni katolicy, nawet członkowie kongregacji, mało się z tym liczą, dowodzi, że duch pierwotnych chrześcijan rzadko i słabo nas żyje. Niech każdy czyni, jak mu się podoba. Niechaj dla zysków materialnych trzyma się protestantów, liberałów i socjalistów, ale miejmy przynajmniej prawo wymagać od niego, aby się nie nazywał katolikiem. Niech nie kłamie i wyzna: podarłem swoją metrykę chrztu. Nie jestem już katolikiem, jestem protestantem, liberałem, socjalistą. W interesie uczciwości publicznej niechaj każdy trzyma się nazwy, która mu się należy! Kto jest zwolennikiem Cycerona, niech się zwie cycerończykiem, kto jest wyznawcą Chrystusa, niech się zwie chrześcijaninem.

Zwiesz się katolikiem. Jesteś raczej Szwajcarem, Germanem, Gallem. Dotykamy najgłębszej rany. Twierdzą, że katolicyzm, Kościół, papiestwo zawiodły w dzisiejszym kryzysie świata. To nieprawda! Nie można twierdzić o lekarstwie, którego się nie użyło i odrzuciło, że było użyte rzeczywiście według przepisu, a jednak nie pomogło.

Istotnie duch katolicki, jako lek powszechny na cierpienia i bolączki ludów i rządów, był przez papiestwo światu ofiarowany, ale go świat nie przyjął. Mamy poszczególnych ludzi, którzy starają się w sobie wyrabiać katolickiego ducha prawdy, sprawiedliwości i miłości, ale narody i rządy jako takie tego nie uczyniły.

Ani jeden naród, ani jeden rząd od 1 sierpnia 1914 roku nie stał się katolickim. Katolicyzm Kościoła, jego nauki, jego środki i łaski nigdy i nigdzie jeszcze nie zawiodły, ale zawiodły narody, które mają odwagę zwać się katolickimi, nie odważając się nimi być.

Co znaczy katolicki? Powszechny, obejmujący wszystkie narody, internacjonalny. Idea Kościoła jest ideą jednej wielkiej rodziny narodów, w której wszystkie szczepy, nacje, języki są zbratane. Harnack, wybitny teolog protestancki w Niemczech, zaliczał do pasywów tak zwanej reformacji fakt, że od czasu odpadnięcia od Kościoła katolickiego osłabł bardzo w protestantyzmie zmysł skutecznego, powszechnego braterstwa ludzi przez Ewangelię, urzeczywistnienie idei ,jedna owczarnia i jeden pasterz".

Czego protestantyzm nie dokonał, to sprawi modernistyczny nacjonalizm. Katolicka myśl, o wielkiej rodzinie ludów z jednym Ojcem w Niebiesiech i Jego zastępcą papieżem, z narodami jako dziećmi i braćmi, ginie coraz więcej ze świadomości ludzi. Siła odśrodkowa, rozbijająca narody, pokonała siłę dośrodkową Kościoła. Liczba tych, którzy przede wszystkim zwą się Szwajcarami, Niemcami, Francuzami, Amerykanami, a dopiero później katolikami, wzrasta zatrważająco.

Kiedy nastanie pokój? Wtedy, gdy katolicki nadnacjonalizm stanie się znowu silniejszy od liberalnego nacjonalizmu; gdy siła dośrodkową chrystianizmu silniejszą będzie od pogańskiej, egoistycznej siły odśrodkowej; gdy znów najpierw po katolicku, a dopiero potem w duchu narodowym myśleć będziemy; gdy idea współprzynależności zajmie miejsce wybujałego patriotyzmu. Kto tego nie rozumie, może być rodowitym Szwajcarem, Niemcem czy Francuzem, ale katolikiem nie jest. Katolik znaczy powszechny.

Więcej uczciwości! Niech nikt nie nazywa się tym, czym nie jest. Niech każdy będzie tym, czym się zwie. Kto ma odwagę powiedzieć: Christianus sum, niech się stara nim być, myśląc, mówiąc i czyniąc jak Chrystus. Kto ma odwagę zwać się katolikiem, niech to stwierdza życiem własnym. Jakie imię, taka praca, lektura i towarzystwo. Jaki człowiek jest wewnętrznie, taki niech będzie na zewnątrz. Kto tego nie chce, niech będzie uczciwy i zrezygnuje z imienia katolika. Napisane jest:

„Nie mów fałszywego świadectwa".

6.

OBOWIĄZEK WYZNAWANIA WIARY

HISTORIA KOŚCIOŁA TO ŻYCIE I CIERPIENIA Chrystusa, w szerszym jeno zakresie. Bo Kościół to ciągle żyjący Chrystus. Co raz się stało, dzieje się ciągle. Przeto kto zna historię cierpień Pana naszego Jezusa Chrystusa, ten zna Jego czasy. Zmieniają się nazwy i daty, lecz główne osoby pozostają te same. W każdym stuleciu mamy zdrajców, tchórzy, nienawistników, ludzi bez charakteru, niedołęgów, cyników. Judasze, Kajfa-sze, Piłaci i Herodzi nie wymierają. Są to typy, które i dziś wszędzie spotykamy. Te pasyjne postacie są bardzo pouczające, przede wszystkim dla mężczyzn i młodzieńców. Zajmiemy się dziś typem tchórzliwości ludzkiej w czasie męki Pańskiej.

Piotr nie jest tchórzem w zwykłym tego słowa znaczeniu. Przeciwnie! To zapaleniec idący na przełaj, człowiek decydujący się szybko i pewno. Jego wiara i miłość nie znają połowiczności. Raz przyjęty w grono uczniów Jezusa, całą duszą jest przy Nim. Myśli i mówi tylko o swym umiłowanym, jedynym Chrystusie. Całą duszą wola radośnie: Jestem katolikiem! Pierwszy prawdziwy mąż katolicki bez jakiegokolwiek odchylenia na lewo, dusza Chrystusowa. Wielki Czwartek daje nam możność wejrzenia w tę niezwykle idealną naturę męską, która śmiało oświadcza, że jest gotowa iść z Chrystusem do więzienia i na śmierć. Na Górze Oliwnej w jednej chwili zdecydowany za miecz chwyta i uderza. Lecz Piotr w jednym błądzi, i ten błąd stanie się Jego nieszczęściem. Piotr nie może zrozumieć tajemnicy cierpiącego i umierającego Mesjasza. Krzyż dla niego jest tą wielką, nierozwiązalną zagadką chrystianizmu.

Było to w dzień po znanym wydarzeniu pod Cezareą Filipową. Piotr jest ustanowionym pierwszym papieżem przez Tego, który ma wszelką moc na niebie i na ziemi. Wtedy to Jezus wprowadza uczniów głębiej w tajemnicę Krzyża. Mówi o śmierci. Wówczas Piotr bierze Go na stronę zaczyna Mu przekładać: Niech to będzie dalekie od Ciebie, Panie, to nie może przyjść na Cię! Papieżem być, opoką jeszcze warto, ale być zastępcą krwawym potem ociekającego, biczowanego, cierniem ukoronowanego, wyśmianego, ukrzyżowanego Zbawiciela, to rzecz niemiła. W tym leży najgłębsza przyczyna upadku Piotra i upadku nowoczesnego katolika. My chcemy być katolikami, chcemy, bo przecież katolicyzm jest jedyną rozumną religią. Chcemy, ponieważ katolicyzm, z którejkolwiek strony mu się przyjrzymy, mimo wszelkich towarzyszących mu słabostek natury ludzkiej, ma najwspanialszą historię. Chcemy, gdyż według wszelkich przewidywań przyszłość należy do katolicyzmu.

Ale co nas denerwuje, to droga krzyża, ofiara, prześladowanie. Przeklęta pycha męska wzbrania się służyć sprawie, która często jest sprawą mniejszości, nie mającej w życiu publicznem znaczenia. A z tego jako naturalne następstwo wypływa wstyd, wstyd, wzbraniający wobec przeciwnego nam potężnego świata po katolicku mówić, po katolicku pisać i po katolicku działać. Nikt nie chce się kompromitować religią ukrzyżowanego Chrystusa i ukrzyżowanego Kościoła. Tu leży powód lęku naszego. Przyjrzeliśmy się głębszej przyczynie upadku Piotra, przypatrzmy się teraz, jak się ujawnił. Piotr wsunął się do przedsionka pałacu arcykapłana, aby w pobliżu służby lepiej śledzić przebieg procesu sądowego Mistrza. Chce słyszeć, co inni mówią. Lecz nie wystarcza słuchać, trzeba mówić i odpowiadać. Trzeba zająć jakieś stanowisko. Trzeba mieć odwagę wystąpić nawet dla sprawy pozornie straconej, jeżeli ona jest rzeczą sprawiedliwości i prawdy. Nie uczynił tego Piotr. Nie wie, jak się to wszystko skończy! Piotr nie chce kompromitować się przegraną sprawą skazańca. Mądry! Dlatego na wszystkie strony oświadcza: Nie wiem nic. Nie znam tego człowieka. Nie mówię, że jestem przeciw niemu. Ani mówię, że jestem za nim. Pozostaję neutralny. Neutralność nie jest zdradą. Nie jestem Judaszem. Moja taktyka brzmi: nie wyznawać! Bezwyznaniowość! Ani tak, ani nie! Piotr, ten znany wesoły człowiek z Cezarei Filipowej, ten pierwszy publiczny, nieustraszony wyznawca bóstwa Chrystusa, już nie jest tym samym. Bo Piotr chce Chrystusa bez krzyża, dlatego nie wie już sam, co mówi.

Piotr, w przedsionku arcykapłana rozmawiający z nieprzyjaciółmi Jezusa, ma swych zwolenników w międzywyznaniowości i bezwyznaniowości teraźniejszej i w międzywyznaniowości, którą zawsze chce być z drugimi, aby słyszeć, co mówią i przyglądać się, co robią, i w bezwyznaniowości, która zawsze przezornie, wymijająco oświadcza: jestem za neutralnością religijną w życiu publicznym; jestem katolikiem, ale uważam za zbyteczne obnosić się z katolicyzmem.

Bezwyznaniowość, odmowa wyznawania wiary katolickiej w życiu publicznym, ten aż w system ujęty strach ludzki stał się dziś jedną z najniebezpieczniejszych chorób narodów katolickich, a szczególnie świeckich, katolickich mężczyzn. Nie ma dziedziny, w której nie należałoby do dobrego tonu zaznaczać przy każdej sposobności czynem: Nie znam tego człowieka, albo - co na to samo wychodzi - nie znam Kościoła.

Od czego rozpoczyna się zwykle wychowanie młodych obywateli? Od bezwyznaniowej szkoły! Co to jest szkoła bezwyznaniowa? Uczenie przez osiem lat bezwyznaniowości, tchórzliwego milczenia, uczenie bo-jaźni przed ludźmi. Nie chodzi o to, czy to się dzieje słowami. Tu chodzi o ducha szkół bezwyznaniowych, o duchem systematyczne zapieranie się Kościoła. A potem dziwią się, że na próżno stawia się kościoły, gdy obok katolickiego kościoła nie ma szkoły katolickiej. Bezwyznaniowa szkoła jest przedsionkiem, w którym nasza młodzież zapiera się Chrystusa i Jego Kościoła. W tych latach nie wszystko już dojrzewa, ale ziarno zazwyczaj w tych latach rzucone jest w bezwyznaniowej rodzinie i bezwyznaniowej szkole. Po ukończeniu szkół młodzieniec wstępuje do jakiegoś stowarzyszenia, organizacji, partii lub zawodu. Faktycznie, prawie wszystkie partie i organizacje zawodowe na świecie oświadczyły się za bezwyznaniowością i neutralnością religijną. Polityczne i socjalne życie katolików, z małymi wyjątkami, zbudowane jest na tej podstawie. Znamy Kościół jako osoby prywatne, ale nie znamy go jako partii i organizacji. Partie i organizacje nie są katolickie, nie chcą być, jakkolwiek jest rzeczą jasną, że partia i organizacja, składając się z poszczególnych jednostek, te same muszą mieć obowiązki, co jednostka.

Upadek i zaprzanie się Piotra stało się w ten sposób upadkiem i zaprzaniem się chrześcijaństwa swego Mistrza i matki Kościoła. Bezwyznaniowe, nowoczesne społeczeństwo nie zna już Chrystusa ani Kościoła. Obok zdrady Judasza nie znam niczego, co by Zbawicielowi i Kościołowi w Jego Męce więcej przyczyniło bólu niż ten brak woli wyznawania Go i zapierania Go się ludzi, mieniących się Jego przyjaciółmi.

Piotr upadek swój gorzko opłakał - opłakał i odpokutował. Od zesłania Ducha Świętego stał się odważnym wyznawcą Ukrzyżowanego i Kościoła, aż do świętej bezwzględności wobec siebie. Choćby to wolność czy głowę miało kosztować, cóż mu na tym zależało? Jest jednym z tych, którzy szli za Chrystusem i Kościołem po wszystkich drogach, a więc i po drodze krzyżowej. Nie wstrzyma go żadna ludzka mądrość od wiary w Tego, którego on raz w Cezarei Filipowej uroczyście uznał Bogiem. Raduje się, że jest jednym z tych, którzy idą z Nazareńczykiem. Zna Go. Zna Kościół, filary i fundamenty prawdy. Nie jest już patronem bezwyznaniowych, jak wówczas w przedsionku. Teraz jest Piotrem, opoką, patronem wierzących i wiernych wyznawców w doli i niedoli.

7.

PÓKIŻ BĘDZIECIE CHROMAĆ NA DWIE STRONY?

DLACZEGO JESTEŚMY WIECZNIE KARŁAMI? Dlaczego nie wzrastamy? Dlatego, że nie podnosimy wzroku ku naszym prawdziwie wielkim mężom z dawnych i nowych czasów. Takim wielkim mężem był Eliasz, Jan Starego Zakonu.

Eliasz - wzór chrześcijańskiej stanowczości! Żył w złych czasach. Dom królewski znieprawiony. Bałwochwalstwo stało się religią dworu. Całe armie sprzedajnych proroków łasiły się u stołu księcia. Religia prawdziwego Boga wygnana była z kraju. Skryta i otwarta walka religijna wrzała w Izraelu. Dobrzy byli wszędzie w mniejszości. Taki stan rzeczy demoralizuje, denerwuje masy i odbiera im odwagę. Większość odpada. Może Eliasz narzekać: „Synowie Izraela opuścili Zakon. Zburzyli ołtarze. Proroków mieczem zabili. Pozostałem sam, i oni pomrą po moim życiu" (1 Król 19,10).

W tym czasie upadku zjawia się Eliasz. Jeden przeciw milionom. Cóż poradzi sam? Po ludzku mówiąc, nic. Z Bogiem wszystko. Eliasz sam jeden nie obawia się potęgi najwyższego rządu. Staje przed obliczem króla: Jak Bóg żywię, Bóg Izraela, nie spadnie w tych latach ani rosa, ani deszcz, jedno według słów moich. Ty i dom twój sprowadziliście nieszczęście na kraj. Grzechy królów są nieszczęściem ludów. Błędy rządów plagami narodów. A powiedziawszy to, odszedł.

Prawda jest dla wszystkich. Nie ma tak uprzywilejowanych grzeszników, przed którymi by zamilkła. Prawda jest dla wszystkich, także dla tych, co siedzą na tronach, wysokich urzędach i złotych krzesłach.

Szczytem nieszczęścia dla kraju jest brak niezależnych, nieustraszonych proroków, którzy tak samo nawołują prosty lud, jak i możnych, głośno i wyraźnie - nie milkną ani przed księciem, ani przed ministrem, choćby im śmierć groziła. Majestat prawdy stoi ponad wszelkimi majestatami doczesnymi, a suwerenność Pana ponad wszelką zwierzchnością ziemską.

I to się wkrótce pokazało. Król wzywa Eliasza przed siebie. Posyła rotmistrza z 50 żołnierzami, aby przywiedli świętego. Rozkaz brzmi: Człowiecze Boży, król rozkazał, abyś zstąpił z góry Karmelu i abyś doń przyszedł. Eliasz odpowiedział rotmistrzowi: „Jeżelim ja jest człowiek Boży, niech zstąpi ogień z nieba, a niech cię pożre i 50 twoich!". I zstąpił tedy ogień z nieba i pożarł go i pięćdziesięciu, którzy z nim byli.

Bóg ustanowił królów; ale autorytet religii i moralności stoi ponad autorytetem politycznym i państwowym. Rządy mają rządzić, ale nie mają zapominać, że i Kościół jest rządem i tam, gdzie zachodzi sprawa prawdy i sumienia, Kościół stoi ponad mocą ziemską. Eliasz jest świętym obrońcą niezawisłości Kościoła w Starym Zakonie, jak Jan - apostołem i męczennikiem niezawisłości Kościoła w Nowym Przymierzu!

Eliasz, tak jak później Jan, jest wzorem chrzęścijańskiej niezależności również wobec opinii publicznej. Opinia publiczna to także król, jak każdy inny, i rząd, tylko bardziej ciemięski niż każdy inny. Niewielu jest dość silnych, aby z tym rządem bojować o wolność. Niejeden prawdziwy demokrata, niejeden rewolucjonista, wróg każdego nawet najbardziej umiarkowanego rządu, nie ma odwagi wystąpić przeciw tyraństwu tego najniesprawiedliwszego ze wszystkich rządów - przeciw tyraństwu królestwa większości. Na dziesięć tysięcy współzawodników zaledwie jeden chodzi na własnych nogach i postępuje według własnego sumienia. Takim jednym był ów wielki kaznodzieja na Karmelu, wzywający do pokuty, człowiek we włosiennicy, opasany pasem skórzanym, mąż o żelaznej woli. Nieprzejednany wróg wszelkiej bezcharakterności i połowiczności. A bez charakteru i połowiczny był lud w owych czasach. Judaizm nie był uczciwy, ani głęboko przekonany o swej prawdzie, ani wierzący w siebie, ani silny. Był pogaństwem niekonsekwentnym, nieradykalnym, ani jawnym, raczej mieszaniną obydwóch, małżeństwem prawdy i fałszu, dobrego i złego, religią, z której ani Bóg ani diabeł chwały mieć nie mogą -słowem, był bez charakteru.

Ta mieszanina religijna wywołała męski gniew wielkiego Eliasza. Wezwał wszystkich mężów w Izraelu na górę Karmel. Potem wystąpił przed ludem i mówił: Jak długo chromać będziecie na obie strony?Jeżeli Pan jest Bogiem, idźcie za Nim. Lud nie odrzekł ani słowa. Wówczas Eliasz zaproponował, że każda partia zbuduje ołtarz i złoży na nim wołu w ofierze - po jednej stronie 450 kapłanów bożka Baala, po drugiej stronie Eliasz. Bóg, który ześle ogień na ołtarz, jest Panem. Czterystu pięćdziesięciu fałszywych proroków modliło się do Baala od rana do wieczora. Na próżno. I spadł ogień Pański z niebios i spalił ofiarę. Co gdy ujrzał lud, padł na oblicze swoje i rzekł: Pan jest Bogiem, Pan jest Bogiem!

Chromanie cielesne jest przedmiotem drwin i wstrętu; w znaczeniu duchowym należy do dobrego wychowania. Kto nie chroma, uchodzi za zacofanego, niewykształconego, nieprzyzwoitego, bezczelnego, upartego i krańcowego. Jest dziwakiem i przekornym. Aby wejść w tak zwane lepsze towarzystwo i być przyjmowanym w salonie, trzeba prócz kilku uprzejmych frazesów i beznagannej toalety umieć także nosić płaszcz na dwóch ramionach. Ludzie tak zwani jednostronni nie nadają się do lepszego towarzystwa.

W walce o karierę tu i ówdzie dzielność dopomoże, ale w zasadzie najdalej dochodzą ci ustępliwi. To samo zauważyć można w życiu gospodarczym. Nie potrzeba żadnych kursów ani zawodów publicznych na tym polu. Chromanie duchowe, brak charakteru, chwianie się na wszystkie strony, obracanie się jak chorągiewka na dachu płynie we krwi nowoczesnego życia gospodarczego. W tym też tkwi tajemnica powodzenia w polityce większości statystów.

To lawirowanie stało się tak ogólne, że przeważająca liczba katolickich polityków, kupców i pisarzy uważa za rzecz niemożliwą według czysto katolickich zasad politykować, handlować, pisać i mówić. Chro-mający jest jedynie normalnym człowiekiem. Człowiek, który nie chroma, uchodzi za anormalnego, wariata i uparciucha. Religią mas jest mieszanina, jak za dni Eliasza; kompromis między Kościołem a błędną nauką na ogólnej „chrześcijańskiej podstawie" jest podłożem publicznych poczynań.

Na ogół jest się katolikiem, w szczegółach protestantem, liberałem, modernistą. Czysta katolicka wiara bez jakiejkolwiek przymieszki protestanckich albo nowoczesnych liberalnych idei jest rzadka. To jest właśnie ten przez Piusa X tak uroczyście potępiony religijny, literacki, polityczny i socjalny modernizm w swej najgłębszej istocie. On jest tą religią i filozof ją chromania. A wspaniałym dziełem reformatorskim Piusa X, tego nowego Eliasza, było wezwanie: pókiż będziecie chromać na dwie strony? Jeśli Kościół katolicki jest jedynie zbawczym, przez Chrystusa założonym, w takim razie idźcie za nim i ułóżcie całe religijne, moralne, literackie, polityczne i gospodarcze życie jedynie i tylko według jego zasad. Jeżeli zaś świat jest bogiem, to idźcie za nim i porzućcie Kościół.

Bądźcie konsekwentni! Stójcie na własnych nogach. Precz z wszelkim brakiem charakteru i połowicznością! Nikt nie może dwom panom służyć. Eliasz, wzór chrześcijańskiej niezależności, to nasz mąż! Mąż naszego stulecia! Wiek XX jest stuleciem rozdziału i decyzji. Eliasz jest zwiastunem ostatecznej rozgrywki -Janem Chrzcicielem czasów obecnych, głoszącym pokutę i sąd ostateczny. Jest wielkim gromicielem antychrysta. Przygotowuje dzień, w którym zakończy się wreszcie historia świata, ta historia wahania się między Bogiem a diabłem.

Po sądzie ostatecznym nie będzie wahania. Albo będziemy na górze, albo na dole, na lewo lub na prawo, w Bogu lub w mocy diabła. Wszelka połowiczność ustanie. Będą tylko święci albo szatani.

Jakim był Eliasz, takimi będą i muszą być wszyscy, którzy chcą wejść do nieba. Takimi chcemy być wszyscy już teraz; zależni jedynie od Boga, niezależni od wszystkiego, co jest przeciwne Bogu, czy to się zwie potęgą, złotem, czy większością. Mężczyźni i kobiety w przyszłości będą to silne Eliaszowe i Janowe natury, niezmienni wobec Boga, Chrystusa i Kościoła we wszystkich swych myślach, niezmiennie katoliccy w publicznym działaniu i występach; niezmiennie katoliccy w lekturze; niezmiennie katoliccy w sądach o wszystkich rzeczach i zdarzeniach. Człowiek współczesny ma być jak dwa płonące duchy: Jan Starego Zakonu i Eliasz Nowego Przymierza. Dość długo chromaliśmy. Teraz stąpajmy równo!

8.

ALBO - ALBO

SŁUCHACZÓW CHRYSTUSA BYŁO TYSIĄCE. Żądza prawdy pozwalała im zapominać o pracy i głodzie. Równolegle widzimy w ciągu trzech lat działalności publicznej Chrystusa Pana stałą zasadniczą opozycję i nienawiść rasową nowej nauki. Wierzące „tak" i szatańskie „nie" za i przeciw Chrystusowi wypowiadają się wszędzie, na ulicach i miejscach publicznych. Problem religijny stał się treścią rozmów codziennych.

Dziś kwestia religijna nie sięga tak głęboko w życie narodu. Silna, entuzjastyczna miłość i płomienna nienawiść w rzeczach wiary stanowią wyjątki. Szerokie masy na górze i dole zwą się neutralnymi i obojętnymi. Coraz rzadziej cisną się do kazalnic. Z zawiązanymi oczami i zamkniętymi uszami przechodzą obok kościoła. Problem religijny wyparty został na plan drugi przez ekonomię i politykę. Rzecz główną stała się poboczną, poboczna - główną.

Obojętność religijna jest chorobą. Rozum błądzący jest chory. Rozum, broniący namiętnie błędu, gorączkuje. Lecz gdy nie okazuje żadnego zainteresowania, nawet na sprzeciw prawdzie się nie zdobędzie, wtedy można mówić w pewnym znaczeniu o obumarciu wyższych władz umysłowych.

Do tego stanu, zdaje się, doszła społeczność europejska. Już przed stu laty, po wstrząśnieniach wielkiej rewolucji, ktoś zwrócił uwagę na ten zdumiewający objaw. Dla myślącego obserwatora najgorszą oznaką choroby nie jest rozlegający się w głębi grzmot nadchodzących przewrotów, lecz tępy bezwład zobojętnienia, ów sen umysłów ludzkich. Serce zimne. Puls niewyczuwalny. Oczy zamglone. Uszy słabo słyszące. Nerwy, już nie reagujące na nic.

Jest to stan zobojętnienia dla zagadnień najwyższych i najgłębszych. Czy Bóg jest, czy Go nie ma? Czy Chrystus jest Synem Boga żywego, Zbawicielem świata, fundamentem, bez którego nikt nie buduje? Czy istnieje jedyna społeczność religijna zbawcza? Czy jest nią Kościół katolicki? A tym samym nie protestantyzm? Albo jest nią protestantyzm, a dlatego nie katolicyzm? Czy niebo i piekło istnieje naprawdę?

Nad tymi zagadnieniami przechodzi się do porządku dziennego ze wzruszeniem ramion i potrząsaniem głową. Pieniądz i chleb, przemysł i handel obchodzą nas więcej. Żyjemy, aby jeść! Żołądek leży w centrum człowieka; dlatego musi być centrum nauki, polityki, gospodarstwa! Co się tyczy religii - nie wiemy nic, nic nie będziemy wiedzieć, nie chcemy nic wiedzieć! Oto europejska choroba śpiączki.

Obojętność względem religii oznacza bankructwo rozumu. Rozum jest na to, aby szedł prawdzie naprzeciw, a nie wymijał ją. Rozum jest na to, aby się prawdzie poddał i zwalczał fałsz. Rozum, nie szukający prawdy, nie jest rozumem. Człowiek, który nie chce posługiwać się rozumem, zatraca do pewnego stopnia prawo do szlachetnego imienia człowieka. Obojętność względem prawdy jest bezdusznością, a brak duszy zezwierzęceniem. Obojętność wobec rzeczy najpotrzebniejszej jest samobójstwem, popełnionym na wyższym pierwiastku człowieka.

Obojętność religijna oznacza bankructwo serca. Być obojętnym znaczy to samo, co być bez serca. Serce nie jest nigdy obojętne. Serce tak jak i ogień nie może być obojętne. Serce bierze zawsze stronę za lub przeciw. Jest do wszystkich ludzi i rzeczy na świecie życzliwie lub nieżyczliwie usposobione. Pozdrawia lub żałuje, śmieje się lub płacze, kocha lub nienawidzi, ale obojętne nie jest nigdy. Kto w stosunku do religii żąda obojętnej serdeczności albo serdecznej obojętności, żąda rzeczy niemożliwej: serca bez serca, serca bez miłości i bez nienawiści.

Obojętność religijna jest przestępstwem wobec religii. Bóg jest prawdą. Każde Jego słowo - to prawda, piękno, dobro, życie i słońce. Gdy Bóg mówi, wszelkie stworzenie musi słuchać, wierzyć, klękać i czynić. Gdy najwyższa Inteligencja głos zabiera, byłoby najgłębszym lekceważeniem odwracać się plecami i uszy zatykać, choćby to było pokryte płaszczem uczonej neutralności. Neutralność między prawdą a kłamstwem, dobrem a złem, Bogiem a diabłem, Kościołem a sektą znaczy w rzeczywistości wypowiedzenie wojny Bogu. Neutralny jest wrogiem!

Donoso Cortes pisze: Nie mów, że nie chcesz walczyć. Już gdy to mówisz, walczysz. Nie mów, że nie wiesz, po której stronie masz walczyć. Bo w tejże chwili skłaniasz się na jedną stronę. Nie zapewniaj, że chcesz być niezależny, myśląc, że takim jesteś, już nim nie jesteś. Nie twierdź, że zachowujesz się obojętnie. To śmieszne. Wymawiając słowo „obojętnie", już przystąpiłeś do partii.

W tej trwającej sześć tysięcy lat walce między Bogiem a diabłem każdy, kto opowiada się za neutralnością, stoi bezsprzecznie po stronie diabła. Wszyscy, którzy nie są przyjaciółmi Boga, Chrystusa i Kościoła, są ich przeciwnikami. Wszyscy są przeciw nim, z wyjątkiem tych, którzy są za nimi. Wszyscy rozpraszają, oprócz tych, co zbierają.

Każda neutralność religijna jest więc zapowiedzią walki z prawdą katolicką. Każdy neutralny powtarza rolę Piłata. Piłat, aby nie powiedzieć tak ani nie, nie wypowiedzieć się jasno, nie wydać sądu, pyta: Co jest prawda? Potem stawia Chrystusa obok Barabasza, zbrodniarza. Trudno okazać więcej pozoru neutralności. Ale w tej neutralności tkwi największa zbrodnia, jaka kiedykolwiek popełniona została w imię sprawiedliwości. Nawet gdyby Chrystusa nie ukrzyżowano. Przez dojście do tej neutralności skróciliśmy drogę do Golgoty. Neutralność religijną między Bogiem a diabłem wprowadził w życie modernistyczny liberalizm, któryjest dziś panującym systemem politycznym i socjalnym. Pominąwszy kilka drobnych pozostałości z dobrych dawnych czasów, świadectwo chrztu w dzisiejszych partiach nie ma już znaczenia. Kościół, sekty, prawda, fałsz posiadają równe prawa. Nowoczesna polityka budowana jest na zasadzie neutralności religijnej. Jak u Piłata - Chrystus i Barabasz obok siebie! Albo indyferentyzm, polegający na milczeniu, na niemówieniu o religii, albo wyraźny indyferentyzm, polegający na równouprawnieniu

Co się tyczy szkoły, jest ona dziś, przynajmniej z nazwy, przeważnie bezwyznaniowa. Prócz lekcji religii Kościół nie gra w niej żadnej roli. Takim powietrzem oddycha katolickie dziecko przez lat osiem. Skutki są bezwzględnie pewne i niezmierzone. Indyferentyzm, oficjalna obojętność szkoły względem prawdy wyrabia materializm. Materializm wyrabia socjalizm. Socjalizm wyrabia bolszewizm. Nieprzerywany, logiczny rozwój członków z macierzystego pnia fałszu.

Młodzież nie wierzy już w to, co jej się mówi w niedzielę z ambony, lecz w to, co słyszy przez sześć dni w tygodniu. Szkoła zwycięża Kościół, indyferentyzm -wiarę. Nie potrzeba żadnej walki religijnej, aby nas zmieść z powierzchni ziemi. Zasada bezwyznaniowości drogą spokojnego rozwoju zabiera nam wszystko, czego cud łaski nie ocalił.

Co robić? Przede wszystkim musimy zwalczyć w sobie neutralność religijną, tę europejską chorobę śpiączki. Musimy przestać być tylko ramieniem i żołądkiem, lecz stać się znowu duchem i z największym pietyzmem zwrócić się ku słowu, które wychodzi z ust Boga.

A znalazłszy nieumniejszoną prawdę katolicką, musimy ją całą duszą ukochać i zbrodnię Barabasza - mówię zbrodnię, a nie zbrodniarzy-całą duszą znienawidzić. Strząśnijmy z siebie wszelką neutralność, tzn. wszelki brak charakteru.

Naszym przeciwnikom powiedzmy: Raczej otwarty bój, niż niegodna neutralność! Jeśli nie umiecie kochać, to nienawidźcie. Jeśli nie chcecie być gorącymi, bądźcie zimnymi. Jeśli nie chcecie być z nami, stańcie przeciwko nam. Pokój lub wojna! Precz z neutralnością, która jest fałszem, zabija ducha i znieprawia ludzi!

Amen.

9.

PEDAŁY i HAMULEC

PEWNEGO RAZU PRZYSZLI DO PAPIEŻA PIUSA X moderniści. Jeden z nich, profesor wszechnicy, chcąc go podejść, zapytał: Ojcze Święty, które jest najnowsze przykazanie w Zakonie? Pius odpowiedział: Kochaj Pana Boga z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich sił swoich. To jest najnowsze i najaktualniejsze przykazanie. Moderniści wrócili smutni do domu, każdy do ojczyzny swojej. Przekonali się, że z papieżem targu nie ma, że u niego polityka Krzyża stać będzie zawsze ponad wszelkimi zamierzeniami i rozważaniami dyplomacji ludzkiej.

W całym Piśmie św. nie znam nic, co by na pozór tak niewinnie, a w rzeczywistości tak nieubłaganie brzmiało, jak to najgłówniejsze przykazanie, z którego widzę, że niektórzy chrześcijanie znają już tylko osłabiony sens zakończenia. Nie znam nic, co by było w większej sprzeczności z tak zwanym modernizmem - tym zawieszeniem broni i zbrataniem się z duchem czasu - od tego przykazania pełnej miłości.

Co mówi połowiczny katolicyzm? Milczmy! Nie mówmy ciągle o naszych twardych prawdach, o naszych nieubłaganych przykazaniach, o naszych niemiłych zwyczajach, o naszych uproszczeniach. Milczmy o znoszonych krzywdach, o ograbionych klasztorach, wypędzonych zakonach, zakazanych procesjach, o państwie kościelnym, o przywróceniu niepodległości i wolności głowie Kościoła!

Milczmy, gdy nas usuwają z państwa, ze szkoły i stowarzyszeń! Przemilczmy kłamstwa historyczne nauczycieli, zaczepki prasy, dokuczliwości w biurach i warsztatach!! Nie urządzajmy żadnych historii. Stanowimy przecież mniejszość. Cnotą, która przystoi mniejszości i najwięcej zjednuje względów, jest skromność i dobre wychowanie.

A jeżeli mamy mówić, to tylko w uroczystych okolicznościach, aby zaznaczyć swoje zapatrywanie. Nie zabierajmy głosu wszędzie i nie za często, i nie za głośno!!

My także jesteśmy katolikami. Równie dobrymi, jak inni. I chcemy nimi pozostać. Tylko nasz katolicyzm cichszy, skromniejszy, cierpliwszy, mniej głośno występujący, mniej energicznie domagający się! My dalej zajdziemy. Więcej osiągniemy. Więc milczmy!

Jakież następstwa są tej taktyki? Najpierw mówi się cicho, potem milknie się tu i ówdzie. Potem stale. Potem prawda i prawo bywają zapomniane, potem porzucone, a na ostatku zaprzane. Dzieci nie słyszą już o nim. Wzrasta pokolenie, dla którego pewne prawdy stają się obce, przestarzałe i niepotrzebne. Milczący katolicyzm staje się śpiącym, śpiący - umierającym, umierający- martwym.

Co mówi jeszcze półkatolicyzm? Czekajmy! Półkatolicyzm mówi dużo o korzystnej chwili, odpowied nich momentach, o potrzebie uwzględnienia okoliczności. Marnujemy drogocenny czas na badanie, rozważanie, ponowne obmyślanie - tylko nic nie obalić, odesłać do komisji i jak tam brzmią te wszystkie piękne słowa zwolenników zbyt wielkiej powolności.

I to dzieje się w czasach, gdy drżą wszystkie fundamenty, wszystkie tamy pękają, łamią się wszystkie zapory. Gdy płomienie ogarniają wszystkie kąty, my siedzimy wygodnie, pocieszając się, że przyjdzie dzień, w którym protestanci przestaną protestować, wolno-mularze rozprawiać o humanitaryzmie, socjaliści szanować zaczną autorytet, rodzinę i własność, a więc zło przestanie być złem, a fałsz fałszem. O! my jesteśmy więcej niż naiwni!

Wszystko ma swój czas. Nie każda chwila nadaje się do dzieła. Ale co innego przesunąć czas ofensywy, a co innego zaniedbać potrzebnych przygotowań. Na przygotowanie do walki nigdy nie jest za wcześnie. W tym leży tajemnica powodzenia, aby być gotowym pięć minut przed rozpoczęciem. Zazwyczaj rozpoczyna się to prędzej, niż się spodziewamy.

Również niemądrze jest liczyć, że przyszłość nakarmi nas gotowym owocem bez żadnego z naszej strony trudu. Przeciwnicy dadzą nam to jedynie, do czego będą zmuszeni, to znaczy, co my lub okoliczności na nich wymogą. Dlatego nie możemy wierzyć w sprawiedliwość naszych nieprzyjaciół. Bo albo nasi nieprzyjaciele są niesprawiedliwi, ponieważ są naszymi nieprzyjaciółmi, albo są sprawiedliwi i dlatego są naszymi przyjaciółmi.

Nie czekajmy dłużej. Zegar się śpieszy. Spełnijmy obowiązek, żądajmy chrztu i bierzmowania.

Co mówi jeszcze półkatolicyzm?

Działajmy wspólnie. Opuśćcie fronty, zniszczcie broń. Znieście fortece. Hasłem niech będzie: przy sobie i ze sobą zamiast przeciw sobie. Wszyscy dobrej woli - a świat jest ich pełen! - niech podadzą sobie ręce do jednolitego frontu partii porządku!!

A więc międzywyznaniowość na miejsce wyznanio-wości, wspólny pochód zamiast osobistych marszów. Wyłączyć religię z polityki, z gospodarstwa, ze szkoły, nauki i sztuki!

Nie ma większego niebezpieczeństwa dla Kościoła nad to ogólne wyłączenie jego wpływu ze wszystkich tak zwanych neutralnych zagadnień życia. Wy połowiczni chcielibyście jechać na ślepo, wcisnąć się w tłum, a z neutralnych pozycji się cofać. Wy połowiczni! Ale słuchajcie, co pisze Pius wielki w pamiętnej encyklice 1.

1 Encyklika św. Piusa X Pascendi Dominici gregis z 8.09.1907 r.

Jeżeli się wyłączy religię z udziału w życiu np. gospodarczym, to wkrótce usuniętą zostanie i z innych dziedzin praktycznego życia. I tak dojdzie się do bezwyznaniowości, tzn. do zaparcia się najkrótszą drogą wszelkiej religii.

Co mówi jeszcze półkatolicyzm? Wyjdźmy na spotkanie! Katarzyna Emmerich widziała w objawieniu Kościół w kształcie majestatycznej katedry.

Przed portalem znajdowała się głęboka rozpadlina. Po drugiej stronie tej przepaści czekał olbrzymi tłum ludzki, który chętnie byłby wszedł do świątyni, gdyby go od niej nie dzieliła ta przepaść. Księża znaleźli jednak radę. Poszli do kościoła, odłamywali blok za blokiem z głównego ołtarza i rzucali w ten sposób zdobyte marmury w przepaść, póki się nie wypełniła. Cel był osiągnięty. Most nad przepaścią zrobiony. Tłum rzucił się z radością na wyrównaną rozpadlinę, witając księży jako przyjaciół ludzkości. Ludzie padli sobie w ramiona i płakali z miłości i radości, gdyż znikły różnice. W tryumfie wkroczono do świątyni. Lecz gdy się z bliska przyjrzano, zobaczono, że tam nie było - tabernakulum!

Na co się zda wyjście na spotkanie, jeśli się sami zatracimy, przestaniemy być sobą? Leon XIII, wielki papież pokoju, powiedział: Nic tak Kościołowi nie zaszkodziło, jak ta wieczna ustępliwość. Zawsze jesteśmy tymi, co tracą.

Co mówi katolicyzm całkowity? Co mówi Chrystus? Kochaj Pana Boga swego z całej duszy, z całego serca, ze wszystkich sił swoich. To pierwsze. To największe przykazanie. Niech je nazywają przesadą, krańcowo-ścią i jednostronnością; ale to jest najgłówniejsze przykazanie chrystianizmu. Całe serce i całą inteligencję oddać Jednemu ijedynemu. Należysz do Boga. On jest celem twego życia. Czy to polityk, czy przemysłowiec, bankier, wieśniak czy robotnik, może i musi znać tylko to jedno zadanie życia.

Cała nowoczesna wiedza, cały nowoczesny przemysł, cała nowoczesna polityka, jeśli o tym zapomina, jest wielką omyłką.

Przeto nie będziemy nigdy milczeć, gdy o tym jednym zapominać będą! Nigdy nie będziemy czekali, gdzie to jedno wypowiedziane być powinno. Nigdy nie będziemy współdziałali, jeżeli to jedno nie będzie punktem środkowym. Nigdy nie pójdziemy na rękę, gdzie z tego jednego choćby kreseczkę poświęcić by trzeba.

Jesteśmy ludźmi. Nie dorównamy nigdy naszym ideałom. Ale w przeciwieństwie do umniejszonego, tchórzliwego katolicyzmu wiemy przynajmniej, czym jest religia, i powiemy z O. de Lagarde: Ona jest wszędzie albo nigdzie. Jest wszystkim albo niczym. Jest cesarzem albo żebrakiem. Jest duszą albo trupem.

Precz z pedałami i hamulcem! Do wspinania się wzwyż tych rzeczy nie potrzeba. Ewangelia i cnota ich nie znają.

10.

PONĘTA ŚWIATA

EWANGELIA ZWYKŁA WSKAZYWAĆ OBU przywódców w walce światowej. Nowoczesna demokracja nie zmieniła w niczym tej podwójnej monarchii. Ludzkość świadomie czy nieświadomie kroczy pod czyjąś wodzą i to na wszystkich polach: religijnym, moralnym, literackim, gospodarczym i politycznym. Większość czyni to, co chce kilka wybitnych jednostek. Ale i te ktoś wiedzie. W rzeczywistości prowadzą tylko dwaj: Chrystus i Lucyfer. Wszyscy inni idą za nimi.

Co więcej; wszyscy inni tworzą z przywódcami jedną organiczną całość. Św. Paweł powiedziałby: Są ciałem o jednej głowie! Tajemniczym małżeństwem. Po jednej stronie mistyczne małżeństwo dobrych z Chrystusem na czele. Po drugiej stronie obmierzłe małżeństwo złych z Lucyferem na czele. Ludzkość jest oblubienicą bądź Chrystusa, bądź szatana. Oblubienicą Chrystusa jako Kościół, oblubienicą szatana jako pożądliwość świata. Zawsze jedno serce i jedna dusza ze swoją głową! Jeśli się zna Kościół, zna się Chrystusa, jeśli się zna Chrystusa, zna się Kościół. I przeciwnie: jeśli się zna świat, zna się diabła, i jeśli zna się diabła, zna się świat. Choć są dwoje, zawsze występują jako jedno! Przypatrzmy się temu w trzech obrazach.

Pierwszy obraz: On i ona, pożądliwość światowa i jej oblubieniec przy stole życia! On lubi występować w roli żywiciela i szafarza radości. „Możecie jeść z każdego drzewa w raju. Nie ma drzew zakazanych. Nie ma zakazanych czasów! Nie ma miejsc zakazanych! Nie ma przepisów co do pokarmów, nakazów postu! Nie ma ograniczeń we wszechwładztwie praw ludzkich! Nie ma «ty musisz" ani «tobie nie wolno»! Nieograniczone używanie! Będziecie jako bogowie"! Tak było na początku.

Na początku publicznego wystąpienia Chrystusa czarny majestat ukazuje się znowu. Ta sama mowa, co przed 4000 lat. „Uczyń, aby te kamienie stały się chlebem! Chcesz świat odnowić? Uchwyciłeś z fałszywego końca. Ja znam ludzi. Postem, modlitwą, kazaniami ich nie zdobędziesz. Primum vivere, deinde philosophari! Najpierw żyć, potem filozofować!.

Poznaj wpierw narodową ekonomię. Dbaj o przemysł, handel i komunikację. Zjednaj sobie kapitał. Pieniądz rządzi światem. Potem zstąp do tłumu. Wznieś sztandar emancypacji! Rozwiąż kwestię socjalną. Daj ludziom chleba. Buduj im domy uciechy. A cały lud radośnie ci przyklaśnie". Tak mówi on.

Ona - mówi jak on. Diabeł rzadko występuje osobiście. Wystarcza mu, że kieruje i inspiruje. Departament spraw zewnętrznych może spokojnie zostawić małżonce światowości. Świat właściwie powinien był być katolicki. Czytamy na pierwszej stronie Biblii, że na początku świat był dobry. Bóg stworzył niebo i zie mię. W sześciu wielkich okresach wywołał z nicości państwo gwiazd, roślin i zwierząt. Na koniec stworzył człowieka. I widział Bóg wszystko, co zrobił. I świat był bardzo dobry.

Ale inaczej się stało. Świat został wciągnięty w grzech. Tą katastrofą stanął człowiek w innym stosunku do natury. Uczynił stworzenie Boże bożyszczem. Każdy grzech, jak mówi św. Tomasz, jest odwróceniem się od Boga, a zwróceniem do stworzenia, a więc bałwochwalstwem. I tak świat, świątynia Boga, stawał się coraz więcej pogańskim panteonem, niezmierzoną świątynią bożków. Światowość stała się uwodzicielką, małżonką diabła. Diabeł zaś przez to małżeństwo stał się księciem ziemi (] 12, 31). Między pożądliwością świata a diabłem panuje zupełna wspólność idei. Ona mówi jak on. On jak - ona. Ewangelia światowości, ta, którą wąż dał przy zakazanym drzewie, brzmi: Bezgraniczne używanie, radość ciała, radość oczu i wytworność życia (1J 2,16). Słuchając, czytając i przyglądając się światu, poznaje się go.

Drugi obraz: On i ona, ta Światowość i jej małżonek, w Jeruzalem. W świętym mieście! Diabeł, który wszedł do raju, może wtargnąć także na święty teren religii. Do przedsionka, a nawet na dach świątyni. Przypominamy sobie: Szatan żądał od Chrystusa, aby spuścił się na dół. Szatan chce, aby religia weszła w większą styczność z ziemią. Aby nie unosiła się jako coś nierealnego w górnych przestworzach, ale zadowolona z teraźniejszości, obu nogami stała na gruncie dokonanych faktów, żyła i pozwalała żyć! Aby okazała zrozumienie dla rzeczywistości. Niech jak siostry, ramię przy ramieniu idzie wspólnie ze światem, dotrzymuje kroku kulturze, niech współzawodnicząc z kulturą imponuje!

Dziś dużo pracy zadaje sobie świat w obrębie świątyni, aby Kościół wywieźć z zakrystii a ulicę, naturalnie nie ze stułą, niejako prawodawcę, głosiciela prawdy i kapłana Najwyższego, ale jako damę do towarzystwa dla uciechy świata. Nie potrzeba mieć oczu Jere-miasza aby zobaczyć, jaka fala światowości przewala się przez nowoczesny chrystianizm, zalewając i zamulając pierwiastki zdecydowanie katolickie, świadomie nadprzyrodzone, wszystko, co jest boskie i w wieczność sięgające w życiu katolickim. Jeszcze sterczą wieże kościołów z ogólnego potopu. Jeszcze tu i tam spotyka się krzyż na drodze, jako pozostałość z dobrych, dawnych czasów. Ale ogólny obraz świata, mimo 1900 lat chrystianizmu, sprawia wrażenie pogańskiego panteonu, świątyni bożków.

Katolicy - prócz zawsze czcigodnych wyjątków -nie odróżniają się od innych. Nie odbijają jako specjalny rodzaj ludzi. Robią wszystko jak wielka masa dzieci świata. Mówią jak tamci. Kupują i sprzedają jak tamci. Zabawiają się jak tamci. Ubierają się jak tamci. Chrystianizm się zeświecczył. Zeświecczyła się niedziela katolicka. I katolicka rodzina! Zeświecczyła się w wielkiej mierze praca i lektura katolicka! Chrześcijaństwo zstąpiło z dachu świątyni i nie stoi na straży swego boskiego dziecięctwa i wiecznego przeznaczenia. W ogóle katolicyzm zatracił nadprzyrodzoną wytworność. Z wyjątkiem niewielu, bardzo niewielu - jesteśmy jak wszyscy inni.

Trzeci obraz: On i ona - pycha świata i jej mąż na górze: „Dam ci wszystkie królestwa i ich bogactwa, jeśli upadłszy, uczynisz mi pokłon. Daję wszystko. W zamian żądam tylko pokłonu". Ale właśnie ten pokłon jest dla Chrystusa główną rzeczą. Właśnie o ten pokłon chodzi we wszystkich walkach ducha w dziejach świata. Czy zgiąć kolana przed Bogiem, czy przed Lucyferem i światem? Chrystianizm jest religią, zginającą kolana i uniżającą się przed Bogiem. Pogaństwo i stare i nowe jest religią pokłonów i uniżania się przed stworzeniem, przed boginią - światowością i jej oblubieńcom szatanem. Albo jedno, albo drugie. Albo służba Boża, albo bałwochwalstwo!

Dziś dzieje się tak samo. Nikt przecież nie wierzy, aby usunięto bałwochwalstwo przez zniszczenie starych bożków. Bogi znikły, bałwochwalstwo pozostało. Bałwochwalstwo w postaci czci liberalnej dla państwa. Bałwochwalstwo w kapitalistycznej czci złotego cielca. Bałwochwalstwo jako komunistyczno-socjalistyczna religia przyszłego raju. Bałwochwalstwo jako ślepa wiara w wiedzę. Bałwochwalstwo - niewolnictwa mody. Bałwochwalstwo - kult bogini, bogini Wenus, kult ciała. A zatem albo służba Boża, albo bałwochwalstwo! Jeżeli ma się wybierać między tymi dwiema służbami, to nie może być wątpliwości, która więcej odpowiada godności ludzkiej. Prawdziwie wolni ludzie zginają kolana przed Jednym i mówią z Chrystusem: Idź precz, szatanie! Albowiem napisane jest: „Panu Bogu twemu kłaniać się będziesz i Jemu samemu służyć!".

Razem z Chrystusem musimy diabła wypędzić. Ale nie tylko jego, także i jego oblubienicę - światowość. Inaczej wszystko będzie połowiczne. Gdzie ona przebywa, tam on wraca do domu, z którego był wyszedł. 1 to ostatnie będzie gorsze niż pierwsze. Aby dzieło było całkowite, trzeba równie zdecydowanie i niezmordowanie walkę wypowiedzieć wszędzie wciskającemu się duchowi świata.

Ta walka z duchem świata jest właśnie oznaką prawdziwego chrystianizmu i prawdziwej miłości Chrystusa. Nikt nie jest dobrym, prócz tych, co nienawidzą zła (Tertulian). Nikt nie kocha Boga, prócz tego, który walczy ze złem. Tylko bojownik Chrystusa. Tylko nieprzyjaciel świata jest uczniem Ukrzyżowanego. Kto chce być przyjacielem świata, mówi św. Jakub (4, 4), ten jest nieprzyjacielem Boga. Nolite conformari huk saeculo! (Rzym 12, 2). Nie bądźcie podobni światu! Żyjcie jak dzieci Boże, nie jakbyście poganami i materialistami byli, żyjcie przeznaczeni do nieba, nie jakobyście w wieczność nie wierzyli. Świat ten przeminie! (1 Kor 17, 31). Świat zginie! Odwróćcie się plecami do ulicznicy!

11.

STRZEŻCIE SIĘ!

TO SŁOWA PRZESTROGI. SYGNAŁ STRAŻY NA widok zbliżającego się nieprzyjaciela. Trąbka alarmowa strażnika, który z wieży ujrzał pożar. Nie lubimy ostrzegaczy. Budzą nas ze snu za wcześnie. Zakłócają spokój. Gdyby nie oni, wróg wtargnąłby co prawda do obozu, a ogień szerzył się, za to mielibyśmy nieocenioną korzyść. Można by spać pięć minut dłużej! Więc trzeba zabić tych, co ostrzegają! Ostrzegaczy, mówię. Psy szczekające. Nie złodziei. Bo psy nie dają spać. Złodzieje są przyjaźnie usposobieni, zachowują się cicho. Zabić trzeba strażników, bijących na alarm, a nie podpalaczy, cichcem biorących się do dzieła. Zabić strażnika, trębacza, a nie nieprzyjaciela. Tak chce przewrotny świat. Nieprzyjaciółmi ludzkości i ojczyzny nie są diabły ani bluź-niercy, Herodzi, Piłaci, nie Nero lub Dioklecjan, tylko Chrystus, Piotr, Paweł i ich następcy - ci, co ostrzegają.

A jednak będą zawsze ludzie, którym wolno mówić: Strzeżcie się! Ludzie, którzy niezmiennie stoją na straży, znają wichry i chmury, zbliżające się nawałnice i wołają do maluczkich: Jutro będzie burza! Ludzie, którzy muszą wołać, nawet gdyby im języki wyrywano. Ludzie, którzy są na to przez Boga stworzeni, i których milczenie i bezczynne przypatrywanie się doprowadziłoby do obłędu. Wielki francuski apologeta Ludwik Veuillot powiada: Wyobraźcie sobie człowieka, którego zamknięto w klatce żelaznej. Przed klatkę zaciągnięto matkę jego i dziecko. Lżą je, biją, wreszcie mordują oboje. Przyjrzyjcie się temu człowiekowi, temu ojcu, jak bezsilny, wściekły i oszalały szarpie i gryzie zębami żelazne pręty klatki więziennej. A potem tarza się po ziemi, ziejąc wściekłością, od której drży całe ciało nieszczęsnego. Wszystkie katusze i męki tego człowieka przeżywałem, mówi Ludwik Veuillot, gdy zaprowadzono bezprawne zarządzenia przeciw religii katolickiej, gdy Bóg mój ukochany był lżony, a ja milcząc bezczynnie, z zakneblowanymi ustami przyglądać się musiałem temu. Ty mały, nędzny, mądry, sentymentalny, krótkowidzący świecie - śpij, milcz, zamknij oczy, uszy i usta. Ale wiedz, że są ludzie, którzy wolą czuwać niż spać, których Bóg postawił jako stróży nad swoim ludem, i których największą dumą móc wraz z Piotrem Kanizjuszem napisać w testamencie: Dziękuję Ci, Boże, żem nie był w życiu psem milczącym.

„Strzeżcie się fałszywych proroków, którzy przychodzą do was w owczej skórze, a wewnątrz są wilkami drapieżnymi". Wrodzony instynkt pozwala owcom rozróżniać wilka od owcy, pasterza od wilka. Owca nie pozwoli się wywieść w pole. Raz zrobiono próbę. Pan przebrał się za owczarza, owczarz za pana. Owce poszły za owczarzem przebranym za pana, a nie za panem przebranym za owczarza. Gdyby wszyscy chrześcijanie byli tak mądrzy! Gdyby wszyscy mieli, jak św.
Klemens Hofbauer żartobliwie się wyraził, katolicki nos, ten subtelny, nadprzyrodzony zmysł, aby wyczuć co niezdrowe, niebezpieczne, wątpliwe i niekatolickie!

Niech was frazesy w błąd nie wprowadzają. Nie ubiór czyni proroka ani olśniewające słowa, ani wzrok przyjazny, lub w rękę wsunięty dar - to tylko może owcza skóra, to powierzchowność. Ciało nic nie znaczy. Duch jest wszystkim. Duch czyni proroków, przyjaciół i głosicieli prawdy. Badajcie, czy pod katolicką skórą bije katolickie serce! Wiadomo, że diabeł podróżuje incognito pod obcymi nazwiskami i w cudzych szatach. Te suknie kradzione, które nosi, pochodzą zazwyczaj z zakrystii. Chcę przez to powiedzieć: każda błędna nauka, nawet najbiedniejsza religia, ma jeszcze w sobie coś z pozoru prawdy. Nie ma takiej religii, która zawierałaby 100% fałszu. Aby zyskać zwolenników, trzeba duchowi ludzkiemu prawdę jakąś podać, dać coś, co mu się podoba. To jest ta owcza skóra prawdy, którą fałsz ukradł z katolickiej zakrystii, aby swobodnie pod nią ukryć wilczą naturę i zamiary wilcze.

Widzimy to teraz. Tak zwani moderniści odłączyli się od Kościoła nauczającego. I co robią? Powiedzieli sobie: na zewnątrz pozostaniemy w Kościele, będziemy chodzić do spowiedzi, chociaż nią gardzimy, przyjmować Komunię św., w którą nie wierzymy, uczęszczać na Mszę św., z której drwimy. W katolickiej skórze tym łatwiej będzie można Kościół podminować. Bez katolickiej owczej skóry, bez jakiejkolwiek szmatki starej prawdy nie możemy ludzi oszukiwać. A więc nazywajmy się owieczkami, pozostańmy w owczarni, nazywajmy się dobrymi chrześcijanami, mówmy, że my także wierzymy w jednego Boga. Strzeżcie się fałszywych proroków, którzy w owczej skórze przychodzą do was! Z wilkami, wyjącymi w lesie, damy sobie radę. Najniebezpieczniejsze są wilki „chrześcijańskie".

„Po owocach poznacie ich". Czy zbiera się winogrona z cierni, a figi z ostu? Patrzcie co czynią, co urządzają. Miejcie na oku ich rozmowy. Słuchajcie, gdy upojeni winem prawdę mówią. Czytajcie, co piszą. Patrzcie, jak umierają. Po owocach poznacie ich.

„Dobre drzewo nie może rodzić złych owoców". Oni temu przeczą. Z drwiącym śmiechem pokazują nam zepsute, zatrute owoce, które wyrosły na katolickiem drzewie. Wskazują ludzi, nawet dostojników Kościoła, którzy nie prowadzą wzorowego życia, i szydzą: nie widzimy, aby byli lepsi niż inni. A ja podtrzymuję zdanie Pisma św.: Dobre drzewo nie może rodzić złych owoców. Złe owoce pochodzą zawsze ze złych drzew. Ale są także i źli katolicy?! Zapewne! Lecz te owoce nie wyrastają na naszych drzewach. To są owoce z obcego nasienia, obcego ducha. Pasożyty! Jemioła, rosnąca na naszych drzewach! Albo jak św. Jan pisze: Oni od nas wyszli, ale z nas nie byli (1 J 2, 19). Duch katolicki nigdy jeszcze złych owoców nie wydał.

Ale są dobre dzieła i po drugiej stronie? Z pewnością! Te dobre dzieła nie wyrosły jednak na drzewie fałszu. To owoce obcego ducha, owoce dobra i prawdy, z których ziarnka tchnienie łaski w każde serce ludzkie zasiewa, nasiona, pochodzące od Boga, z drzewa Kościoła, na cały świat rozsiewane. Przy każdym dziele pytać należy: jakiego jest ducha? Co je wywołało? Wtedy pozostaje niezmienne prawo: duch katolicki, to dobre drzewo, może tylko dobre owoce przynieść tak w nas samych, jako i u drugich. Duch wierze nieprzyjazny jest złym drzewem i może tylko złe owoce przynosić u drugich i w nas samych. Dlatego poznacie ich po owocach.

„Każde drzewo, które nie przynosi dobrych owoców, będzie ścięte i w ogień wrzucone". To ostatnie słowo Pana. Róbcie, co chcecie. Zakładajcie, działajcie, sądźcie, budujcie. Pozwólcie światu dzieła swe nazywać wielkimi. Na nic wam się to nie przyda, jeśli nie są owocami, które rosną z Boga i dla Boga. Każde nasienie, którego Ojciec niebieski nie sadził, będzie zniszczone (Mt 14, 13). Dobre jest, co Bóg nazywa dobrym. Strzeżcie się fałszywych owoców, fałszywych drzew i fałszywych proroków.

Nie wierzcie każdemu duchowi, lecz wpierw doświadczcie, czy jest z Boga, gdyż dużo fałszywych proroków w świat poszło (1 J 4, 1).

12.

O DUCHA MĘCZEŃSTWA

W KANTONIE WALLIS ROZSZALAŁA ongiś okrutna walka religijna, walka, w której wojsko wielką odegrało rolę. Chrześcijaństwo miało być wytępione mieczem. Przeciwko temu zaprotestowała jedna cała brygada, a jedna jej kompania zbiegła pod wodzą dwóch oficerów. Przybyli do Solury. Tamtejszy dowódca załogi zażądał, by kompania wyrzekła się wiary i przyjęła religię państwową. Nie osiągnąwszy celu, użył przemocy, lecz błyskawica z nieba powaliła na ziemię siepaczy. Stos, na którym zbiegowie mieli być żywcem spaleni, rozniósł gwałtowny wicher. Ostatecznie ścięto żołnierzy z Ursusem i Wiktorem na czele. Kościół katolicki i lud czci tych żołnierzy jako męczenników i świętych.

Czego dowodzi ten epizod z czasów prześladowania chrześcijan za Dioklecjana i Maksencjusza? Dowodzi, że w pewnych chwilach życia ludzkiego ucieczka jest obowiązkiem, a pozostanie - zdradą i tchórzostwem. Może się zdarzyć, że nieposłuszeństwo jest koniecznością, a posłuszeństwo staje się grzechem. A zachodzi to wtedy, gdy dusza, rzecz najwyższa i najważniejsza w człowieku, staje wobec niebezpieczeństwa. Postępowanie męczenników przed 1600 laty dla nowoczesnych chrześcijan winno stanowić przykład. Dusza jest ponad wszystkim, przede wszystkim i mimo wszystko!

Dusza nie zna względów rodzinnych! Nie ma delikatniejszych, bliższych więzów niż między ojcem, matką a dzieckiem. Jeżeli wszyscy ludzie są bliźnimi, to rodzina jest najbliższą. Między naturą a Ewangelią nie może być przeciwieństwa. Uczuć, które Stwórca włożył w pierś ludzką, Zbawiciel nie wyrywa. Lecz każda miłość między ludźmi, a więc i między małżeństwem, rodzicami a dziećmi, ma granice. Ludzie nie są bogami. Najlepszy człowiek jest człowiekiem, a nie bogiem. Najszlachetniejsza kobieta i matka jest człowiekiem, a nie boginią.

Dlatego miłość nie powinna przerodzić się w bałwochwalstwo. Nigdy nie powinna w ukochanym widzieć najwyższego dobra. Tylko Jeden ma być miłowany z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich sił. To jest główne przykazanie! Pierwsze! Bóg nie może zrezygnować z pierwszego miejsca ani w rozumie, ani w sercu, ani w życiu. Każda miłość, chcąca z Nim współzawodniczyć, musi być odrzucona jako buntownicza. Kto stawia stworzenie na pierwszym miejscu, jest nieprzyjacielem Boga.

To przykazanie stosuje się także do życia rodzinnego. Z nieubłaganą surowością Chrystus, wzór łagodności, stawia twarde żądanie: Jeżeli kto idzie do Mnie, a nie ma w nienawiści ojca swego, matki, żony, dzieci, braci i sióstr, nie może być uczniem Moim (Łk 14, 26).

Rzecz jasna, Chrystus nienawidzi nienawiści. Dawca wielkiego przykazania miłości nie może z nienaturalnej nienawiści, nienawiści ku najbliższym, uczynić prawa moralnego. Ale jeżeli mąż, żona, narzeczony, narzeczona i dziecko chce w twoim sercu zająć pierwsze, Bogu należne miejsce, jeżeli równocześnie żądają od ciebie uwielbienia, wtenczas musisz uważać ich za nieprzyjaciół swej duszy i Boga i zrzucić ich z piedestału swej czci, nawet gdyby to był mąż twój czy żona.

Jeden jest tylko Bóg, tak w czasie narzeczeństwa, jak i w małżeństwie. A jeżeli bożek z tronu zejść nie chce, wówczas Jezus po raz drugi głos zabiera: „Nie mniemajcie, abym przyszedł puszczać pokój na ziemię. Nie przyszedłem puszczać pokoju, ale miecz. Bom przyszedł rozłączyć, człowieka przeciw ojcu jego i córkę przeciw matce i synową przeciw świekrze jej. I będą nieprzyjaciele człowieka domownicy jego. Kto miłuje ojca albo matkę więcej niż Mnie, nie jest Mnie godzien, a kto miłuje syna lub córkę nade Mnie, nie jest Mnie godzien" (Mt 10,34).

Gdy twój najbliższy chce zająć miejsce Boga w sumieniu twym i sercu, wtedy jest powód do wojny. Wtedy musi być wojna za wszelką cenę. Jakkolwiek mają ojciec, matka, mąż do twej osoby wiele praw, nie mają prawa stawiać się na miejscu Boga i żądać rzeczy, których Bóg zakazuje, a zakazywać tego, czego Bóg żąda. Najpierw twa dusza, twoje sumienie, a w twym sumieniu, w twej duszy i sercu pierwszy Bóg we wszystkim, potem dopiero bliźni! Dla duszy ustąpić winny wszelkie względy rodzinne! Taka jest wolność dzieci Bożych!

Dla duszy niech ustąpią względy polityczne! Dowódca załogi miejskiej żądał od Ursusa i Wiktora złożenią pokłonu i ofiary bóstwu państwa, Jupiterowi i Merkuremu, bogu ruchu i handlu. Święci odpowiedzieli: Według religii chrześcijańskiej nie wolno nam składać ofiar głuchym i niemym bożkom. Tak mówią mężczyźni. Tak mówią chrześcijanie. Tak mówią katolicy. Nie oddają pokłonu bożkom państwa ani złotemu cielcowi.

Religia katolicka brała zawsze w obronę zwierzchność jako rzecz świętą i godną szacunku. Nigdy nie przyznawała ludowi prawa buntu. Jeżeli zdarzy się nadużycie przemocy ze strony władzy cywilnej, Kościół katolicki nie pozwala, jak uczy papież Leon XIII w encyklice o socjalizmie 1, na własną rękę powstawać przeciw rządowi, by więcej jeszcze nie zakłócać spokoju i porządku i nie narażać społeczeństwa na większe szkody. A jeśli doszło do tego, mówi dalej papież, że nie ma żadnej nadziei ratunku, to Kościół uczy, aby zasługami chrześcijańskiej cierpliwości i bezustanną modlitwą przyśpieszyć pomoc Bożą.

1 Quod Apostolk Muneris z 28.12.1878 r.

Jeżeli jednak prawodawcy i książęta postanowią lub nakażą coś, co się sprzeciwia prawu Bożemu i prawu natury, to obowiązek i godność chrześcijańskiego imienia ostrzegają nas, że trzeba Boga więcej słuchać niż ludzi. Tak postępowali męczennicy wszystkich czasów. Gdy państwo zajęło tron Boga i przywłaszczyło sobie prawa Najwyższego, gdy dowództwo wojskowe wydało rozkazy przeciwne ich sumieniu, prześladowani nie urządzili rewolucji, nie zwrócili broni przeciw zwierzchności, ale i nie spełnili niesprawiedliwych, bezbożnych rozkazów. Zawiesili broń. Stawili bierny opór. Odmówili w tym wypadku posłuszeństwa. Do tego mieli prawo. Chrześcijanie nie są rewolucjonistami, ale też nie są niewolnikami.

Gdy władzę państwową ogarnie obłęd wielkości, gdy ona sądzi, że jest Bogiem i tyranią sięga w nienaruszalną wolność sumienia, wtedy chrześcijanom nie przysługuje prawo otwartego buntu, ani prawo przemocy, ani prawo politycznego strajku, ani wypowiedzenia posłuszeństwa we wszystkim, ale prawem i obowiązkiem sumienia jest stawić opór bierny niesprawiedliwym rozkazom. Twoja dusza i sumienie mają pierwszeństwo, a w twoim sumieniu najpierw Bóg, potem państwo!

Tak myśleli i postępowali bohaterscy legioniści tebańscy. Trzy są kategorie ludzi, stojących wobec przemocy państwowej: pierwsza to rewolucjoniści, druga to tchórze i niewolnicy, trzecia to święci i męczennicy. Do pierwszej należą dziś socjaliści, do drugiej pospólstwo, do trzeciej bracia duchowi dawnych świętych. Oni to są dla nas wzorem.

Zbawienie twojej duszy górować musi nad wszystkimi osobistymi względami. Mamy nie tylko zatargi duszy z ludźmi i z polityczną przemocą. Są też wewnętrzne zatargi duszy we własnym królestwie człowieka. Od chwili zbudzenia się rozumu w człowieku wre wojna domowa. Wojna między jego duchową stroną, szukającą Boga, a ziemską, szukającą świata. W tej wojnie, trwającej od kolebki do trumny, w tym nieustannym buncie niższej natury człowieka przeciw wyższej nie możemy być neutralni. Jeżeli bliźniego, który chce być Bogiem, i państwo, które chce być Bogiem, w imię Boga żywego, Pana nieba i ziemi, zrzuciliśmy z przywłaszczonego sobie tronu, to musimy tak samo postąpić wobec naszego ,ja", jeżeli się ono Bogiem chce mianować.

Musimy mu wypowiedzieć wojnę na rzecz jedynie uprawnionego rządu Bożego. Według surowej mowy Zbawiciela winniśmy nienawidzić tej niższej duszy, która jest ogniskiem buntu. Kto miłuje duszę swą, traci ją, a kto nienawidzi duszy swej na tym świecie, ku wiecznemu żywotowi strzeże jej (J 12, 25). W tej walce nie ma miłosierdzia, nie ma ustępstwa ani zawieszenia broni. Boskie prawo wojenne stawia w tym względzie warunki: A jeżeli ręka twoja albo noga twoja gorszy cię, odetnij ją i odrzuć od siebie. Lepiej ułomnym albo chromym wejść do żywota, niźli mając dwie ręce albo dwie nogi być wrzuconym w ogień wieczny. A jeżeli oko twoje gorszy cię, wyłup je i odrzuć od siebie. Lepiej tobie z jednym okiem wnijść do żywota, niźli dwoje oczu mając, być wrzuconym do piekła ognistego [Mt 18,8].

A więc przeciw temu niższemu buntującemu się człowiekowi walka ma być bez miłosierdzia, aż do zupełnego pokonania! Wszystko, nawet to, co najukochańsze i najpotrzebniejsze, jeżeli służy nieprzyjacielskim interesom, jeżeli jest ochroną i twierdzą złego, jeśli stanowi niebezpieczeństwo, najbliższą okazję do grzechu, należy w tej walce poświęcić. Rękę, nogę, oko, zdrowie, majątek, życie, wszystko trzeba z gotowością oddać, aby za świętym Pawłem powiedzieć: Wszyst-kom postradał i mam sobie za gnój, abym Chrystusa pozyskał [Filip 3, 8].

W porównaniu do nieskończonej wielkości wszystko inne za nic uważane być musi. I to jest według ekonomii niebieskiej jedynie słuszną rzeczą. Bo królestwo niebieskie podobne jest człowiekowi, który znalazł skarb na ziemi, poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił tę ziemię. W ten sposób postępowali męczennicy. Dusza przede wszystkim, przy tobie, poza tobą i w tobie!

Składamy hołd i dziękczynienie nieustraszonym wyznawcom Chrystusa. Dzisiaj roi się od zbiegów, którzy niepomni na przysięgę złożoną przy bierzmowaniu, opuszczają armię walczącego Kościoła. Jakże podnosi duszę widok ludzi, opuszczających wszystko, nigdy jednak swego Boga, nigdy swego Kościoła i swego sumienia. Miejmy odwagę jak męczennicy uciekać, gdzie ucieczka jest obowiązkiem, i trwać na stanowisku, gdzie to jest walecznością, To nazwiemy duchem katolickim. To jedynie. Kto jest katolikiem, musi mieć odwagę być wyznawcą i męczennikiem.

13.

KTO NALEŻY DO KOŚCIOŁA

KOŚCIÓŁ KATOLICKI NIE JEST ORGANIZACJĄ, lecz organizmem. Nie był założony, lecz zrodzony. Zielone Świątki są dniem jego .narodzin, Duch Święty - jego duszą. Nie można mówić o Kościele, nie myśląc o Chrystusie, jego głowie, a mówiąc o Kościele, nie można w myśli pominąć Ducha Świętego, jego duszy. Dusza, głowa, ciało -stanowią dopiero całego człowieka. Duch Święty, Chrystus, chrześcijanin - to cały Kościół. Co Bóg związał, człowiek nie powinien rozwiązywać. Mówiąc o Kościele, trzeba najpierw mówić o Duchu Świętym. W Credo Duch Święty nazwany jest Tym, który daje życie. Dzieje Apostolskie opowiadają, jak św. Paweł w swych podróżach misyjnych, przyszedłszy do Efezu, spotkał kilku uczniów, których zapytał: „Azaliście wzięli Ducha Świętego, skoroście uwierzyli? A oni rzekli do niego: Aniśmy słyszeli, jeśli jest Duch Święty". Takich dziś jest wielu, którzy potrafią wprawdzie odpowiedzieć na pytania katechizmowe o Duchu Świętym, ale nie mają pojęcia o niezmierzonej wartości tego, że Duch Święty jest duszą Kościoła!

Wystarczy przejrzeć pierwsze karty dziejów Kościoła, aby przekonać się, jak po zesłaniu Ducha Świętego rozwija się cudownie życie dusz we wszystkich gminach chrześcijańskich. Cudownie kiełkują, kwitną i dojrzewają wszystkie cnoty. Jakoby nowy świat powstawał! Dlatego w Składzie Apostolskim te dwa artykuły są obok siebie: Wierzę w Ducha Świętego - święty Kościół powszechny. Kościół katolicki jest istotnie świątynią Ducha Świętego, a dzieje Kościoła są istotną historią działania tego Ducha. Mówią o nowej wiośnie dusz w najnowszej historii Kościoła. Łączy się to ze wzrastającą wiarą, czcią i miłością Ducha Świętego, duszy naszej i duszy Kościoła. Kto należy do Kościoła katolickiego? Najpierw Duch Święty!

Kto należy do Kościoła? Jezus! Kościół jest żywym organizmem, którego głową jest Jezus. Kościół - to Jezus i my. Przede wszystkim Jezus, Jezus więcej, niż my! W nowoczesnej trosce o duszę szuka się nowych środków, dróg i sił, ale będzie to zawsze połów w próżne sieci, jeżeli w tych nowoczesnych staraniach o duszę więcej będzie z nas, aniżeli z Niego. Możemy dzień i noc targać się w niezmordowanej pracy, lecz Kościół ani na krok się nie zbliży. Bez Jezusa żadne kazanie nie pomoże. Bez Jezusa nie będzie nawróceń. Bez Jezusa nie będzie postępu na drodze do ureligijnienia ludzkości. Zapewne, potrzebne są środki pomocnicze, jak dobroczynność, prasa, organizacje, ale to są tylko narzędzia, którymi się posługuje właściwy duszpasterz, Jezus. Bez Jezusa nie zrobią nic. Zupełnie nic! Nikt! Ani papież, ani biskup, ani proboszcz. O tym przede wszystkim i z wdzięcznością trzeba pamiętać. Najważniejszą, najniezbędniejszą istotą w Kościele jest Jezus. Kościół to przede wszystkim Jezus.

Kto należy do Kościoła? Papież, biskup, proboszcz, kapłan. O tym nie wszyscy jeszcze wiedzą. Kapłan nie jest pierwszym w Kościele, ale jest drugim. On jest zastępcą Chrystusa. Na pewno nikt nie był pokorniejszy od świętego proboszcza z Ars. Nikt bardziej przejęty własną niemocą. A jednak nikt inny nie wyraził się z większym zapałem o wielkości kapłana. Kim jest kapłan? - pyta. I daje taką odpowiedź: To człowiek, który zastępuje Boga! Człowiek, obdarzony pełnomocnictwem Boga! Człowiek, przez którego płynie do nas wszelkie nadprzyrodzone szczęście, wszelkie łaski i dary! Człowiek, który to może, czego nawet Matka Boża nie może: konsekrować i odpuszczać, przeistaczać i rozgrzeszać! Po Bogu kapłan jest wszystkim. Zostawcie parafię przez 20 lat bez księdza, a ludzie staną się bałwochwalcami. Tak myśli Święty z Ars o kapłanie. Materialnie ksiądz żyje z Kościoła, ale Kościół żyje duchowo z księdza. Dlatego nie sposób wyobrazić sobie Kościoła bez kapłaństwa. Jeżeli rozkwit parafii głównie zależy od tego, czy jest ona eucharystyczna, tzn. na Jezusie oparta; to z drugiej strony rozwój jej zależy od tego, czy jest klerykalnie usposobiona, tzn. oparta
na kapłanie.

Kto należy do Kościoła? Żywi. W Kościele znajdują się trzy kategorie ludzi. Żywi, śpiący i umarli. Według piętna, jakie jedni albo drudzy nadają całości, mamy parafie żywe, śpiące lub umarłe. Żywą parafią jest ta, która ma świeckich apostołów. Pius X w rozmowie z kardynałami zapytał: Co w czasach dzisiejszych jest najpotrzebniejsze? Katolickie szkoły, powiedział jeden; więcej kościołów, rzekł drugi; więcej księży, wtrącił trzeci. Wtedy zabrał głos papież: „To, czego w tej chwili najwięcej brak w każdej parafii, to kilku świeckich ludzi cnotliwych, wykształconych, pełnych odwagi -prawdziwych apostołów!". Nie wszyscy chodzą równie szybko. Większość lubi krok powolny. Muszą być tacy, którzy idą naprzód, musi działać taka liga dobrego przykładu, grupa przodowników, pociągająca innych za sobą. Kilku mężczyzn, kilku młodzieńców, kilka kobiet, kilka panien, natchnionych Duchem Świętym, niewielka liczba, ale oddana całkowicie. Tych kilku decyduje o przyszłości parafii. Oni są motorem akcji katolickiej. O nich trzeba Boga prosić. Reszta przyjdzie sama.

Są też w Kościele wyznawcy śpiącego katolicyzmu. Już św. Paweł powiedział: Dormiunt multii (1 Kor 11, 30). Wielu ich zasnęło! Sen to stan pośredni między życiem a śmiercią. Ludzie ci mają jeszcze wiarę. Korzeń życia religijnego jeszcze w nich całkiem nie obumarł. Chcą się nazywać katolikami. Płacą także podatki kościelne. Ale nie mają odwagi być katolikami ani w niedzielę, ani w piątek, ani na Wielkanoc, ani w rodzinie, w zawodzie, ani publicznie. Wielu śpi. Wyznawcy śpiącego katolicyzmu tworzą dziś, przede wszystkim po miastach, większość. Ani trąby, ani działa, zwykłe i nadzwyczajne środki, nie zdołają nimi wstrząsnąć. Najgorsze zaś, że u wielu sen stanie się chorobą, a ta choroba wiedzie do śmierci. Trzeba się dużo modlić za tych biedaków, w śnie chorobliwym pogrążonych. Na tym polega zadanie świeckich apostołów: mają budzić tych, do których ksiądz nie ma już dostępu.

Mówiąc o parafiach, popełniamy zazwyczaj fatalne błędy przy obliczaniu dusz. Oto, co angielski kardynał Bourne powiedział w pewnym mieście do księży: „Moi kochani, czcigodni panowie! Gdy przyjeżdżam na wizytację, pytam: Ilu katolików liczy parafia? Mniej więcej 3.700 dusz. Słyszałem przecież, że miasto ma 84.000 ochrzczonych mieszkańców. Parafia więc liczy nie 3.700, ale 84.000 dusz. Chrzest czyni ludzi członkami Kościoła katolickiego. Być może, że tylko 3.700, a może jeszcze mniejsza liczba uznaje księdza za proboszcza. Ale to nie zmienia istoty rzeczy. Najwyższy Sędzia zapyta: Gdzie są drudzy, gdzie ten zastęp osiemdziesięcioczterotysięczny, noszący Mój znak na duszy? Wówczas nie możecie powiedzieć Myśleliśmy, że jest ich tylko 3.700, gdyż za wszystkich jesteście odpowiedzialni". Fakt ten przygnębiający. Każdy kościół wielkomiejski otoczony jest ogromnym cmentarzem członków duchowo umarłych - tych, co odpadli, co błędnie wierzą lub nie wierzą wcale. Ale ten cmentarz według prawa kościelnego należy do Kościoła katolickiego. Mamy obowiązek przez apostolstwo modlitwy, dobry przykład, pouczanie współpracować, aby ci umarli stali się znów żywymi, tj. katolikami, żywymi członkami jednego ciała - Kościoła, i jednej głowy - Chrystusa.

Widzimy tedy, że stoimy przed olbrzymim zadaniem. Kościół materialny jest może dziełem skończonym, ale Kościół żyjący długo jeszcze nie będzie gotowy. Musimy iść na plac budowy. Wszyscy! I każdy winien pracować we właściwym miejscu przy duchowym wzniesieniu świątyni. Św. Paweł mówi w pierwszym liście do Koryntian (8,1): Caritas aedificat! Miłość buduje. Kto kocha, ten buduje. Kto nie pomaga, ten nie kocha. Na placu budowy Kościoła nie ma bezrobotnych. Tu można także zastosować słowa Chrystusa: Kto nie jest za tym, jest przeciw temu. Kto nie zbiera, rozprasza. Kto nie pomaga, przeszkadza. Kto nie buduje, rozbiera. A więc do budowy! Do pracy! Wszyscy!