Pakistan: siłą do Mahometa, porwania, gwałty ...

Pakistan: siłą do Mahometa

Co roku 700 pakistańskich chrześcijanek jest przymuszanych do przyjęcia wiary Mahometa i poślubienia muzułmanina. Kościół katolicki chce raz na zawsze powstrzymać ten haniebny proceder. Okazją stał się przypadek 24-letniej Farah Hatimy, który już zyskał światowy rozgłos i dzięki staraniom chrześcijańskich organizacji jest śledzony również w Genewie przez oenzetowską Radę Praw Człowieka.

Jak deklaruje rodzina katoliczki, została ona poddana działaniu narkotyków i w takim stanie wyparła się wiary, a następnie poślubiła muzułmanina, przez którego jest teraz więziona. Sąd pierwszej instancji uznał sprawę za zamkniętą, ponieważ zadowolił się pisemną deklaracją Farah, w której miała ona zapewnić, że zarówno konwersja, jak i ślub były dobrowolne. Sędziów nie interesowało, czy Farah rzeczywiście pisała to oświadczenie z własnej woli.

Dziś Kościół katolicki rozważa możliwość złożenia odwołania do Sądu Najwyższego. Sprawę wzięła w swoje ręce lokalna komisja Iustitia et Pax, licząc na poparcie chrześcijan za granicą. Umiejętne rozegranie sprawy Farah Hatimy stwarzałoby nadzieje na bardziej skuteczną walkę z przymusową islamizacją innych chrześcijanek.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: "chwalebne czyny" muzułmańskich porywaczy i gwałcicieli

Kolejna chrześcijanka została w Pakistanie porwana oraz siłą zmuszona do przejścia na islam i poślubienia swego porywacza. Biskup Islamabadu mówi o „alarmującym wzroście liczby przymusowych nawróceń” i wzywa pakistańskie władze do zapewnienia mniejszościom religijnym bezpieczeństwa.

Mariam Giil została uprowadzona 3 sierpnia z targu. Kiedy brat z ojcem zaczęli jej szukać, poinformowano ich, że kobieta znajduje się w domu wpływowego islamskiego przedsiębiorcy. Policja odmówiła wszczęcia śledztwa. Co więcej, porwanie zostało zaaprobowane przez miejscowych przywódców islamskich. Stwierdzili oni, że „mężczyzna postąpił zgodnie z nakazami prawa szariatu i nawracając niemuzułmankę dokonał chwalebnego czynu”.

Po wielu naciskach ze strony wspólnoty katolickiej wczoraj kobieta zeznała przed policją, iż użyto wobec niej siły i że nie chce wyrzekać się chrześcijaństwa. Władze zdecydowały o tymczasowym przekazaniu Mariam Giil rodzinie, mąż zapowiedział jednak, że jeśli kobieta nie wróci do niego, jej najbliższych czekają „straszne konsekwencje”.

W ciągu ostatnich tygodni jest to kolejny przypadek uprowadzenia katolickiej dziewczyny i zmuszenia jej do przejścia na islam. Wcześniej podobny los spotkał 24-letnią Farah Fatimę. Sąd Najwyższy w Pendżabie, na którego wokandę trafiła jej sprawa, nie dopatrzył się w porwaniu, odurzeniu narkotykami i zgwałceniu dziewczyny znamion przestępstwa. Podobny los spotyka co roku w Pakistanie ponad 700 chrześcijańskich dziewcząt. Komisja Sprawiedliwości i Pokoju pakistańskiego episkopatu alarmuje, że są to tylko te przypadki, które ujrzały światło dzienne i że o dziesiątkach innych nigdy nie usłyszmy. By sytuacja uległa zmianie – zauważa bp Rufin Anthony – konieczne jest zapewnienie mniejszościom bezpieczeństwa i rzeczywiste poszanowanie ich praw.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: „oczyszczanie z chrześcijaństwa”

14-letnia chrześcijanka Mehek Masih została uprowadzona w Pakistanie. Stojący za jej porwaniem wpływowy muzułmanin stwierdził, że „zostanie ona oczyszczona z chrześcijaństwa przez przyjęcie islamu i stanie się jego kochanką”.

W ciągu ostatnich miesięcy jest to już kolejny przypadek porwania młodej kobiety wyznającej Chrystusa w celu jej konwersji na islam. Policja odmówiła wszczęcia śledztwa przeciwko wpływowemu porywaczowi. Przewodniczący pakistańskiego episkopatu stwierdził, że bez pomocy władz chrześcijanie nie są w stanie obronić się przed szerzącym się bezprawiem. „Porwania dziewcząt – zauważył abp Lawrence Saldanha – stanowią jeden z krzyży, które przedstawiciele mniejszości muszą codziennie dźwigać w Pakistanie”.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: katoliczka zmuszona do przejścia na islam

Prawdy i sprawiedliwości dla 24-letniej Farah Hatimy domagają się katolicy Pakistanu. Została ona porwana, poddana działaniu narkotyków i w ten sposób zmuszona do przejścia na islam i poślubienia muzułmanina. Rodzina przyznaje, że policyjne śledztwo w tej sprawie było zwykłą farsą, nie dopatrzono się żadnych oznak przestępstwa, a dziewczyna jest dalej przetrzymywana przez rodzinę męża. Komisja Sprawiedliwości i Pokoju episkopatu Pakistanu alarmuje, że podobne historie są na porządku dziennym. Każdego roku co najmniej 700 kobiet zmuszanych jest do poślubienia muzułmanina i przejścia na islam.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: chrześcijanin śmiertelnie postrzelony, bo odmówił konwersji na islam

Pakistański chrześcijanin Younas Masih, pięciokrotnie postrzelony 31 stycznia przez nieznanego sprawcę, zmarł po kilkudniowej agonii. 55-letni mężczyzna przez dłuższy czas opierał się presji współpracowników, którzy namawiali go do przejścia na islam. Podejrzewa się, że atak był spowodowany odmową konwersji.

Chrześcijanin był już od dłuższego czasu dyskryminowany ze względu na swoją wiarę w firmie w mieście Chaman w prowincji Beludżystan, gdzie pracował. W dniu postrzelenia go miało tam dojść do gwałtownej dyskusji wśród pracowników, podczas której Masih otrzymał pogróżki. Lokalna policja wielokrotnie odmówiła przyjęcia od jego rodziny skargi o zabójstwo. Organizacje broniące praw człowieka, jak Fundacja Masihi Foundation czy Life for All, potępiły morderstwo, wyrażając konsternację z powodu obojętności policji i miejscowych władz.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: chrześcijanki zmuszane do islamskiego ślubu i wyrzeczenia się wiary

Co najmniej 700 chrześcijanek każdego roku zmuszanych jest siłą w Pakistanie do poślubienia muzułmanina. Podobny los spotyka także dziewczęta wyznające hinduizm (300 rocznie).

To niepokojące zjawisko społeczne, które z każdym rokiem przybiera na sile, ujawnia raport przygotowany przez organizacje praw człowieka działające w tym kraju. Wśród nich jest m.in. komisja sprawiedliwości i pokoju pakistańskiego episkopatu.

Do islamskiego ślubu i co za tym idzie wyrzeczenia się wiary zmuszane są dziewczęta w wieku od 12 do 25 lat. Pochodzą przeważnie z ubogich, niewykształconych rodzin, które są zastraszane i szantażowane, byle tylko oddały córkę. W wypadku złożenia skargi policja zawsze bierze stronę wyznawców islamu. Chrześcijanki przed ślubem są często porywane, gwałcone, a nawet sprzedawane. Jak ujawniają organizacje pozarządowe działające w Pakistanie, prawa przedstawicielek mniejszości religijnych w tym kraju nie są w najmniejszej mierze chronione. Ks. James Channan, kierujący działającym w Lahaurze „Centrum Pokoju”, wskazuje, że przymusowe małżeństwa są tylko jednym z przykładów społecznej i politycznej dyskryminacji mniejszości w tym kraju. Dodaje zarazem, że zjawisko przymusowych ślubów jest jeszcze bardziej powszechne, jednak ofiary nie chcą o tym mówić, by nie ściągnąć zemsty na swych najbliższych.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: tysiąc kobiet rocznie siłą zmuszonych do przejścia na islam

Tysiąc kobiet rokrocznie zmuszonych do przejścia na islam

Ponad tysiąc chrześcijańskich i hinduistycznych kobiet porywanych jest co roku w Pakistanie i siłą zmuszanych do przejścia na islam. Ostatni taki przypadek miał miejsce kilka dni temu w prowincji Pendżab. Bogaty właściciel ziemski uprowadził jedną ze swych ubogich chrześcijańskich pracownic. 25-letnia kobieta, która już jest mężatką i ma dwoje dzieci, została zmuszona do przejścia na islam i stania się jego kolejną żoną. Mężczyzna od razu zastraszył jej rodzinę zapowiadając, że jeśli ośmieli się przeciwko niemu wystąpić, spotkają ją poważne konsekwencje. Dopiero po znalezieniu wsparcia u adwokata broniącego praw chrześcijan matka ofiary zgłosiła porwanie na policję.

Obrońcy praw człowieka w Pakistanie są jednak przekonani, że na niewiele się to zda, ponieważ takie praktyki są w tym kraju powszechnie akceptowane. Przymusowa konwersje na islam jest przez pakistańską policję tolerowana, tak samo jak siłowe przysposobienie sobie żon przez bogatych muzułmanów.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: plaga gwałcenia chrześcijanek

Pakistańska chrześcijanka

W pakistańskim Pendżabie ogromną plagą są porwania i gwałty dokonywane na młodych chrześcijankach. Ostatnio toczą się między innymi procesy muzułmanów, którzy zgwałcili dwie siostry, inna sprawa dotyczy gwałtu na 13 letniej wyznawczyni Chrystusa. Dwie dziewczyny porwane przez handlarzy ludzkimi organami zostały zgwałcone, a później zmuszone do prostytucji. Jak twierdzą adwokaci zajmujący się takimi sprawami, w Pakistanie co roku odnotowuje się około tysiąca przypadków porwań i gwałtów na chrześcijankach, które potem często zmusza się do małżeństwa z wyznawcą islamu. Według prawników taka sytuacja jest spowodowana niskim statusem kobiety w większości muzułmańskim społeczeństwie Pakistanu i bezkarnością sprawców, często wspieranych przez władze i policje. Adwokaci, którzy uczestniczą w takich procesach, są niejednokrotnie ofiarami napadów i pogróżek.

[link widoczny dla zalogowanych]

Chrześcijanka podpalona, bo nie chciała poślubić muzułmanina

Pakistańskie chrześcijanki

Pakistańska chrześcijanka została oblana benzyną i podpalona za to, że odmówiła poślubienia muzułmanina i przejścia na islam. 20-letnia Sonia Bibi z Multanu walczy o życie, ponieważ jej ciało jest w 80 proc. okrutnie poparzone. Jej oprawca trafił do więzienia, przypuszcza się jednak, że ponieważ jest człowiekiem wpływowym, uniknie jakiejkolwiek kary.

Dramat chrześcijanki wyciągnął na światło dzienne powszechny proceder przymuszania kobiet z mniejszości religijnych do poślubiania muzułmanów. Szacuje się, że w Pakistanie każdego roku dochodzi do zawarcia co najmniej tysiąca takich związków. Ich ofiarami najczęściej padają nieletnie dziewczyny z ubogich rodzin. Są gwałcone, bite, przymuszane do najcięższych prac domowych, a jednocześnie szantażowane, że jeżeli zaczną się buntować lub co gorsze zwrócą o pomoc na policję, negatywnie odbije się to na ich najbliższych. Tworzy to klimat zmowy milczenia, tym bardziej że policja staje po stronie popełniających takie czyny mężczyzn, a zastraszani świadkowie zajścia po jakimś czasie wycofują swe zeznania.

Organizacje praw człowieka złożyły w pakistański parlamencie projekt ustawy zakazującej przymusowych nawróceń, z którymi wiążą się takie związki. Nie ma on jednak najmniejszej szansy na przyjęcie, ponieważ w tym islamskim kraju prawa mniejszości etnicznych i religijnych są coraz bardziej ograniczane.

[link widoczny dla zalogowanych]

Zmarła chrześcijanka podpalona, bo nie chciała poślubić muzułmanina

W Pakistanie zmarła 20-letnia Sonia Bibi. Kilka dni temu chrześcijanka została oblana benzyną i podpalona za to, że odmówiła poślubienia muzułmanina i przejścia na islam. Dziewczyna złożyła na łożu śmierci zeznania, które zostały przez policję nagrane. Jej oprawca trafił do więzienia, przypuszcza się jednak, że ponieważ jest człowiekiem wpływowym, uniknie jakiejkolwiek kary. Po jej śmierci w wielu miastach Pakistanu kobiety wyszły na ulice protestując przeciwko przedmiotowemu traktowaniu przez mężczyzn.

Dramat chrześcijanki wyciągnął na światło dzienne powszechny proceder przymuszania kobiet z mniejszości religijnych do poślubiania muzułmanów. Szacuje się, że w Pakistanie każdego roku dochodzi do zawarcia co najmniej tysiąca takich związków. Ich ofiarami najczęściej padają nieletnie dziewczyny z ubogich rodzin. Są gwałcone, bite, przymuszane do najcięższych prac domowych, a jednocześnie szantażowane, że jeżeli zaczną się buntować lub co gorsze zwrócą o pomoc na policję, negatywnie odbije się to na ich najbliższych. Tworzy to klimat zmowy milczenia, tym bardziej że policja staje po stronie popełniających takie czyny mężczyzn, a zastraszani świadkowie zajścia po jakimś czasie wycofują swe zeznania.

Organizacje praw człowieka złożyły w pakistański parlamencie projekt ustawy zakazującej przymusowych nawróceń, z którymi wiążą się takie związki. Nie ma on jednak najmniejszej szansy na przyjęcie, ponieważ w tym islamskim kraju prawa mniejszości etnicznych i religijnych są coraz bardziej ograniczane.

[link widoczny dla zalogowanych]

Crying or Very sad

Pakistan: porwana chrześcijanka zmuszona do ślubu z muzułmaninem

Kulsoom Bibi, cztery jej córki zostały wykorzystane w Husain Khan Wala, Pakistan

Chrześcijanka uprowadzona w okręgu Kasur w pakistańskim Pendżabie, Laveeza Bibi, została zmuszona do konwersji na islam i poślubienia jednego ze swoich porywaczy, Muhammada Taliba. 14 kwietnia do jej domu wtargnęło dwóch uzbrojonych w pistolety muzułmanów. Rodzicom 23-letniej dziewczyny grozili oni śmiercią.

Ojciec porwanej, Sarwar Masih, niezwłocznie udał się do lokalnego komisariatu policji, by zgłosić przestępstwo, lecz funkcjonariusze nie chcieli tego zarejestrować. Z pomocą przyszli tamtejszy pastor Saleem Masih i adwokat Sardar Mushtaq Gill, będący szefem chrześcijańskiej organizacji Legal Evangelical Association Development (w skrócie LEAD), niosącej pomoc prawną ofiarom nietolerancji religijnej. Dopiero po ich interwencji policja przyjęła zgłoszenie.

„W kwietniu tylko w okręgu Kasur było pięć przypadków porwań chrześcijańskich dziewcząt zmuszonych do przejścia na islam i poślubienia porywaczy – powiedział adwokat agencji Fides. – Odmawia się im zupełnie ochrony ich praw”. Rocznie odnotowuje się w Pakistanie około tysiąca takich przypadków, wiele jednak nie zostaje zgłoszonych.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: 13-latka porwana i zmuszona do małżeństwa wróci do rodziców

13-letnia chrześcijanka Arzoo Raja, porwana i zmuszona do małżeństwa z 44-letnim muzułmaninem, a także do przejścia na islam została przeniesiona do ośrodka dla nieletnich. Pakistański sąd, który początkowo uznał legalność małżeństwa, pod wpływem protestów chrześcijan z całego świata zmienił wyrok.

Do domu porywacza wkroczyła policja. Ali Azhar został aresztowany, a dziewczynka umieszczona w rządowej placówce, gdzie poczeka na ostateczne rozstrzygnięcie sprawy. Sąd nakazał sprawdzenie jej rzeczywistego wieku i zbadanie czy przeszła na islam zgodnie ze swoją wolą. Rodzice dziecka liczą na zakwestionowanie legalności zawartego pod przymusem małżeństwa.

Adwokat dziewczynki jest pewny, że wróci ona do rodziców. „Jest oczywiste, że jest nieletnia, dowody są niepodważalne. Oznacza to, że zarówno małżeństwo jak i jej przejście na islam były nielegalne” - zapewnił prawnik. Wskazał jednak, że bardzo niepokojące jest to, iż pomimo przedstawienia początkowo w sądzie aktu urodzenia dziewczynki, sąd i tak uznał to małżeństwo.

Zdaniem Davida Altona, byłego brytyjskiego parlamentarzysty i działacza na rzecz praw człowieka, pierwsza decyzja sądu była zbrodnicza i nie może jej usprawiedliwić żadna religia czy kultura. „To niezrozumiałe jak sąd może uznać 13-letnie dziecko za zdolne do podjęcia w jeden dzień decyzji o małżeństwie i zmianie religii... Wzywam rząd Pakistanu do przestrzegania konstytucji, w której zapisane są prawa człowieka w zakresie ochrony mniejszości” - zaapelował lord Alton. Zapewnił, że sprawa nie skończy się na decyzji sądu w sprawie Arzoo, ale zostanie poruszona na forum międzynarodowym, m.in. w ONZ.

Arzoo Raja została porwana 13 października podczas zabawy przed domem. Kilka dni później rodzina dowiedziała się, że dziewczynka przeszła na islam i poślubiła swego porywacza. Rodzice, przy wsparciu lokalnego Kościoła, zwrócili się po pomoc do sądu, jednak ten początkowo uznał legalność małżeństwa na podstawie fałszywego oświadczenia porywacza, że dziewczynka ma ukończone 18 lat. Choć matka małej Arzoo błagała o zmianę werdyktu na kolanach, sąd pozostał nieugięty. Dopiero protesty chrześcijan na całym świecie i burza medialna jaką wywołała ta sprawa doprowadziła do powtórnego jej rozpatrzenia.

Uprowadzenia, przymusowe konwersje na islam i małżeństwa stały się poważnym problemem w Pakistanie. Szacuje się, że taki los spotyka w tym kraju każdego roku około tysiąc młodych chrześcijanek.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pakistan: dwie chrześcijanki porwane, zgwałcone i zamordowane

W Pakistanie nie widać końca dramatu chrześcijańskich kobiet porywanych przez zamożnych muzułmanów na żony. Tym razem doszło do prawdziwej tragedii. Dwie rodzone siostry 28-letnia Sajida i 26-letnia Abida zostały porwane, zgwałcone i zamordowane. Ich okaleczone ciała znaleziono w ściekach kanalizacyjnych. Zginęły ponieważ odrzuciły propozycje swych muzułmańskich chlebodawców i odmówiły przejścia na islam.

Kobiety pochodziły z bardzo ubogiej rodziny. Obie pracowały w fabryce leków w Lahaurze. Od dłuższego czasu skarżyły się swemu zwierzchnikowi, że były usilnie nagabywane przez właściciela fabryki Mohammada Maeema i jednego z kierowników Mohammada Imtiaza. Wyszły do pracy 26 listopada i słuch po nich zaginął. Ich zmaltretowane ciała odnaleziono dopiero 7 grudnia porzucone w ściekach. Obie kobiety były mężatkami i posiadały dzieci. Mąż starszej z nich jednoznacznie mówi, że zginęły ponieważ były ubogimi chrześcijankami, które w Pakistanie pozbawione są jakichkolwiek praw. Mushtaq Masih zauważa, że sytuację może zmienić tylko schwytanie oprawców i ich przykładne ukaranie. Nie wierzy jednak, że tak się stanie. Właściciel fabryki został zatrzymany i przyznał się do zbrodni, wypuszczono go jednak za kaucją. Drugi z mężczyzn jest wciąż poszukiwany.

Premier Pendżabu zapowiedział wprawdzie, że oprawcy odpowiedzą za popełnione zbrodnie i nakazał policji informowanie go o przebiegu śledztwa, ale obrońcy praw człowieka w tym muzułmańskim kraju obawiają się, że cała sprawa zostanie uciszona. Dowodzą tego historie chrześcijańskich kobiet, które wcześniej były porywane, gwałcone i mordowane przez zamożnych muzułmanów, którym w Pakistanie pieniądze i religia wciąż gwarantują bezkarność. „Moja żona wraz z siostrą wielokrotnie odrzucały ich zaloty i proponowane wielkie pieniądze, mówiąc, że mają rodziny, dzieci i są szczęśliwe, nie chciały też przejść na islam. Niestety to nie wystarczyło” – mówi Mushtaq Masih, wskazując na drugi wymiar tej tragedii, jakim będzie w sumie sześcioro osieroconych dzieci, wychowujących się bez matczynej miłości.

Protestancki pastor opiekujący się wspólnotą w Makhan, do której należały zamordowane kobiety przyznaje, że prawa chrześcijan są powszechnie łamane. „Większość z tych ludzi to osoby bardzo ubogie, wielu jest analfabetami, pakistańskie społeczeństwo zupełnie się z nimi nie liczy” – mówi pastor Amir Salamat Masih. Z kolei dyrektor lokalnej gazety Pakistan Christian Post zauważa, że sytuacja wyznawców Chrystusa, szczególnie kobiet, ciągle się pogarsza. „Mniejszości mają wprawdzie prawa gwarantowane konstytucją, ale w praktyce nie jest to respektowane” – podkreśla Chiosa Nazir Bhatti.

[link widoczny dla zalogowanych]

Wysłany: Śro 18:46, 15 Mar 2023

Pakistan: dziewczynki wciąż porywane i zmuszane do ślubu oraz konwersji

W Pakistanie nie ustają porwania młodych, najczęściej niepełnoletnich dziewcząt z mniejszości religijnych prowadzące następnie do przymusowych małżeństw oraz konwersji na islam. Praktyka ta dotyka szczególnie miejscowych hindusów oraz chrześcijan, zwłaszcza w rejonach południowego Sindhu i południowego Pendżabu. Pomimo wysiłków tamtejszego Kościoła oraz organizacji walczących o prawa człowieka, ciągle dochodzi do tego haniebnego procederu.

Jak zaznacza arcybiskup-senior Karaczi, próby polepszenia sytuacji spotykają się np. z oporem ideologicznym. Niektóre grupy społeczne podkreślają, że przecież islam nie ustala dolnej granicy wieku, od kiedy można wziąć ślub, a nawrócenie jest czymś dobrym, stąd wspomniana praktyka powinna pozostać legalna. Co prawda udało się uchwalić lokalną ustawę chroniącą dziewczęta i dziewczynki z mniejszości oraz unieważniającą takie przymusowe małżeństwa przed 18 rokiem życia, jednak problemy społeczne sięgają głębiej – wskazuje kard. Joseph Coutts.

„Prawo zostało ustanowione. Ale wdrożenie go jest z pewnych względów bardzo trudne. Jeden z nich stanowi wielka przepaść między bogatymi i potężnymi ludźmi, a biedną większością. Podam przykład. Jeśli ktoś jest wielkim właścicielem ziemskim, posiadając setki, może tysiące hektarów ziemi oraz setki pracowników praktycznie przywiązanych do tych terenów, niemalże niewolników na jego służbie, i spodoba mu się jedna z córek jego rolników to może ją łatwo porwać, a potem zmusić do małżeństwa i zmiany religii. A co z policją?! Tutaj ma miejsce korupcja. A biedny człowiek nie ma wiedzy oraz odwagi wyjść przed szereg i powiedzieć: «zaprowadzę cię przed sąd» – zauważa kard. Coutts. – W tym przypadku pojawiamy się my. Kościół posiada komisję ds. sprawiedliwości i pokoju na szczeblu krajowym w ramach konferencji biskupów. A jak wspomniałem wcześniej, my mamy komisję praw człowieka, bardzo zaangażowanych ludzi. Też istnieje stowarzyszenie «Kobiety przeciwko gwałtom». Są organizacje, ale w tym zadaniu idzie się ciągle pod górkę. Niełatwo uzyskać sprawiedliwość, znaleźć wystarczająco odważnych prawników, którzy otwarcie i głośno staną przeciwko potężnym ludziom, a także spotkać odpowiednich sędziów, aby wspierali rządy prawa. Było kilka bardzo dobrych przypadków i ja też brałem udział w takich sprawach, gdzie się udało.“

[link widoczny dla zalogowanych]